Piotr Skarga, Kazania sejmowe, oprac. Janusz Tazbir, współudział Mirosław Korolko, BN I 70, 1995. WSTĘP I. Epoka. 1. Rzeczpospolita u schyłku wieku XVI. - rozwój handlu, wejście Polski na rynek zachodnioeuropejski. - „złoty wiek” historii szlacheckiej; wpływ na decyzje państwowe, liczne przywileje. - Polska po unii lubelskiej rozciągała się na obszarze 815 tys. km2 (w XVII w. prawie milion). - śmierć Zygmunta Augusta (1572 r.) zapoczątkowała okres wolnej elekcji, powołanie władców z krajów rządzonych raczej na sposób absolutny, zabezpieczenie szlachty w artykułach hen-rykowskich. 2. Między „złotą wolnością” a „tyranią”. - wzrost znaczenia sejmików – stopniowa decentralizacja państwa (propaganda, przekupstwo, intrygi, użycie prywatnego wojska na sejmikach). - początek XVII w. rokosz sandomierski (konflikt między panującym a poddanymi). 3. Regaliści i opozycja. - regaliści – zwolennicy króla Zygmunta III Wazy: Lew Sapieha, Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (zwany Sierotką), Hieromin Gostomski, Zygmunt Gonzaga Myszkowski; niezgoda, jaki ma być program reform. - opozycja skupiona wokół Zamoyskiego. 4. Kontrreformacyjny model państwa. - papalizm – rozwinął się XII-XIII w., papież skupia władzę świecką i duchową, monarchowie realizują władzę świecką. - przez wieki duchowieństwo osądzało heretyków, a władze świeckie wymierzały karę. 5. Walka z konfederacją warszawską. - od 1552 r. ustało faktyczne wykonywanie przez starostów wyroków sądów duchownych, 10 lat później tolerancja została potwierdzona na sejmie. - konfederacja warszawska 1573 r. potwierdzała istniejący status quo: utrzymanie przez refor-mację jej zdobyczy, brak przelewu krwi w imię wiary. - konfederacja nie określiła, jak ma się układać współżycie ze szlachtą różnowierczą w spra-wach materialnych (dziesięciny, zabory ziem i budynków kościelnych), nie wspominała nic o jurysdykcji duchownej. - wobec niesprawiedliwości (ataki na różnowierców i ich mienie) innowiercy stanęli po stronie opozycjonistów. 6. Propaganda różnowiercza. - walka „na pióra’ wraz ze spadkiem ceny wydania książki (druk). - katolicy posługiwali się różnymi argumentami, m.in. reformacja burzy porządek polityczny, ist-niejący od wieków, podkopuje autorytet monarchy wobec szlachty, szlachty wobec chłopów, rodziców wobec dzieci, reformacja sieje niemoralność. II. Piotr Skarga jako kaznodzieja królewski. 1. Działalność Skargi przed rokiem 1588. - ur. w lutym 1536 r. w Grójcu na Mazowszu, nazwisko od podwarszawskiej wsi Powązki (Po-węzki) – kmiecie, poddani; w 1593 r. król i sejm potwierdza (wątpliwe) szlachectwo Skargi. - utrata matki i...

Pokaż całe wypracowanie