Literatura i sztuka średniowiecza przypominała odbiorcom o śmierci i przygotowała do niej. Niektóre teksty były nawet podręcznikami dobrego umierania, czyli ars moriendi. Przyczyny odzwierciedlania w literaturze motywu memento mori to m. in. wojny, „czarna śmierć”, czyli epidemia dżumy spustoszyła Europę w XIV wieku, ludzie spotykali śmierć na każdym kroku, więc próbowali ją oswoić, poza tym średniowieczne wyraźnie dzieliło człowieka na duszę i ciało – śmierć wyzwalała duszę z ciała). Dydaktyczny charakter ma “Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią” anonimowego autora, w której tytułowemu Polikarpowi - mistrzowi średniowiecznego uniwersytetu ukazuje się śmierć. Bohater jest zarazem zafascynowany, jak i przerażony widokiem rozkładającego się trupa kobiety, bo tak w “Rozmowie…” zostaje ukazana śmierć.