Powstanie Listopadowe wybuchło w nocy z 29 na 30 listopada 1830r w Warszawie. Przez 10 miesięcy Polska była krajem wolnym, choć tego nie uznało żadne państwo europejskie.

To wielkie wydarzenie miało dwojakie znaczenie. Upadek powstania pozostawił ponury obraz państwa: utrata sejmu, konstytucji, wojska, uniwersytetu warszawskiego, znaczną część autonomii i tysiące zabitych. Kraj był zniszczony i spustoszony. Najgorętsi patrioci i światli obywatele musieli wyemigrować. Kraj opanowało przygnębienie i wszechogarniający lęk. Żołnierze byli wcielani do armii carskiej, zaś wszyscy “przestępcy polityczni” utracili swoje majątki.

Przez 10 miesięcy Polacy dowodzeni przez najzdolniejszych przywódców stawiali czoło największej potędze militarnej Europy - Rosji i walczyli jak równy z równym, przejściowo odnosząc sukcesy. Naród polski uzbroił ok. 140 tyś. ludzi. Carat musiał przeciwko powstaniu wytężyć wszystkie siły i nie do końca był pewny wygranej. Uniemożliwiło to Rosji interwencję na zachodzie Europy. Polacy pokazali Rosji i Europie, że mimo utraty swojego państwa, nawet po 35 latach niewoli nie umarł w nich patriotyzm i duch walki. Sposób rozgrywania walk przez powstańców był później długo wzorem do naśladowania. Wojskowi innych krajów studiowali kampanię 1831 roku