Dzieło Stefana Żeromskiego pt. „Ludzie bezdomni” jest klasyczną powieścią modernistyczną. Opisuje równolegle prowadzone historie życia kilku postaci. Wszystkie te życiorysy łączy problem bezdomności rozumiany różnie w zależności od postawy reprezentowanej przez bohatera.

O „bezdomności” świadczy egzystowanie w trudnych warunkach materialnych czy braku godnych człowieka warunków życiowych oraz bieda i brak pracy, ale także w znaczeniu metaforycznym; poprzez wyobcowanie, osamotnienie, niezrozumienie, emigrację z powodów politycznych i społecznych. Jest to spowodowane świadomym wyborem człowieka, który decyduje się na wyrzeczenie własnego szczęścia dla szlachetnego celu, jakim jest wolność, sprawiedliwość czy pomoc bliźnim.

Głównym bohater tejże powieści jest Tomasz Judym(młody chirurg), który w swoim dorosłym życiu nieustannie zmienia miejsce zamieszkania(Warszawa, Paryż, Cisy, Zagłębie Dąbrowskiego). Stał się „bezdomnym” z własnej woli. Tomasz jest altruistą, a także wrażliwym człowiekiem, który nie jest obojętny na krzywdę innym. Pozostał przy swym celu życiowym – chciał wszystkie swoje siły i pracę oddać ludziom biednym, potrzebującym. Został wyobcowany, odtrącony ze środowiska inteligenckiego, lekarskiego. Podczas pobytu Judyma w Cisach zaskakuje fakt, że w uzdrowisku nie dba się o ludzkie zdrowie, a nawet naraża je w imię oszczędności. Dyrektor Węglichowski i administrator Krzywosąd myślą wyłącznie o własnych korzyściach, nawet za cenę skażenia środowiska. Stawy, gdzie mnożą się zarazki malarii, pozostaną ozdobą Cisów, choćby z tego powodu chłopi mieli chorować. Nie zostaną przeniesione ich siedziby, bo koszt tego musieliby ponieść prowadzący kurort. Po niepowodzeniu w Cisach Judym przenosi się do Zagłębia w celu polepszenia dobrobytu gdzie z żalem obserwuje zniszczoną przyrodę, sczerniałe, zakurzone ulice, wyniszczonych pracą ludzi. Brak wystarczającej opieki medycznej i podstawowych nawyków higienicznych dopełniają obraz codzienności, w której pełno zagrożeń i nieszczęścia ludzkiego.

„Bezdomny” jest również Wiktor Judym, brat Tomasza. Silny wysoki mężczyzna i zaniedbany. Pracuje jako robotnik. Nie może pogodzić się z krzywdą i niesprawiedliwością, podejmuje walkę jako działacz ruchu robotniczego. Traci pracę, a ostatecznie podejmuje decyzję o emigracji (w wyjeździe pomaga mu brat) do Szwajcarii. Po pewnym czasie pobytu, Wiktor w liście prosi swoją żonę żeby przyjechała razem z dziećmi. Po ciężkiej i wyczerpującej podróży dochodzi do spotkania Judymowej z mężem. Tam też Teosia dowiaduje się od Wiktora, iż planuje wyjazd z rodziną do Ameryki. Zastrzega, że nie ma zamiaru powrócić do Warszawy. Jest zapewne zbuntowanym socjalistą, dąży do lepszych warunków pracy i życia. Jego bezdomność polega na stracie domu – ojczyzny.

Joanna Podborska jest też „bezdomna”. Stała się sierotą - utraciła dom w dzieciństwie, wraz ze śmiercią rodziców. Ze względu na wykonywanie pracy guwernantki zamieszkiwała domy swoich wychowanków, traktując spotykane rodziny jako swoje własne. Odbywała wraz z podopiecznymi podróże (np. do Paryża). Należy do ludzi gotowych żyć dla innych, jak Judym. Brat jej, Wacław z powodów politycznych został zesłany na Syberię i tam umiera, z dala od rodziny. Emigrantem politycznym stał się również Leszczykowski - Najważniejszy współwłaściciel zakładu w Cisach, (mieszkał poza krajem). Opuścił Polskę po upadku powstania styczniowego. W miarę możliwości pomimo Odległości potrafi służyć ojczyźnie i ludziom potrzebującym.

„Bezdomność” w powieści Żeromskiego uwarunkowana jest sytuacją społeczną oraz świadomym wyborem, oznaczający brak zgody na porządek otaczającego świata. Doktor Judym w każdym nowym miejscu kolejny raz podejmuje pracę zgodną z jego życiowym powołaniem – jako lekarz chce otoczyć opieką medyczną zaniedbane grupy biedoty. Emigracja może być przykładem ostatecznego rozwiązania problemu - Zapomnieniu o starych problemach, a skupić się na otaczających sprawach w całkiem nowym miejscu wśród nowych ludzi.