Antoine-Henri Jomini (ur. 6 marca 1779 w Szwajcarii; zm. 24 marca 1869 w Passy pod Paryżem; żył 90 lat) – baron, teoretyk wojenny. Należy do najważniejszych badaczy, którzy zajmowali się problematyką logistyki. Jego nazwisko i dzieła są przytaczane w wielu opracowaniach poświęconych logistyce cywilnej (gospodarczej), jak i wojskowej (militarnej). DZIECIŃSTWO I MŁODOŚĆ. Jego ojciec pracował jako syndyk (burmistrz). Urodził się w rodzinie włoskiego pochodzenia, o zdecydowanie pro-francuskim nastawieniu. Już jako nastolatek interesował się żołnierzami, sztuką wojenną i służbą wojskową. Miał nadzieję dołączyć do wojska, jednak jego młodzieńcze marzenia pokrzyżowało rozwiązanie szwajcarskich pułków we Francji. W rezultacie Jomini poszedł do szkoły biznesu w Aarau. W kwietniu 1795 r. opuścił szkołę i zaczął pracować w domu bankowym Monsieurs Preiswerk w Bazylei. W 1796 roku przeniósł się do Paryża, gdzie pracował najpierw w innym domu bankowym, a następnie jako makler giełdowy. Po krótkim czasie w bankowości, jednak Jomini przekonał się, że nudne życie bankiera nie ma nic do porównania z życiem w armii francuskiej i postanowił zostać oficerem, jak tylko znajdzie okazję.

DZIAŁALNOŚĆ WOJSKOWA. Od 1798 r. w służbie wojskowej w Szwajcarii (w wojskach helweckich). Od 1799 był sekretarzem generalnym szwajcarskiego Departamentu Wojny. W 1801 r. wycofał się ze służby wojskowej. Po odejściu z armii szwajcarskiej w 1802 roku, udał się do Paryża, gdzie pracował w manufakturze sprzętu wojskowego Delpont. Jednocześnie przygotowywał Traktat o wielkich operacjach wojennych (Traité des grandes operations militaires). W 1804 r. wstąpił do armii francuskiej i poznał Napoleona Bonapartego. Dzięki jego wiedzy z historii wojskowości, umiał przewidzieć zachowania przeciwnika. W 1806 r. został mianowany przez Napoleona pułkownikiem i przydzielony do sztabu cesarskiego. W 1807 r. został szefem sztabu Neya i udał się wraz z nim do Hiszpanii. Po bitwie pod Ulm, dzięki przedstawionemu Napoleonowi Bonaparte Traktatowi o wielkich operacjach wojennych (którego zresztą nie ukończył), uzyskał awans na stopień pułkownika i stanowisko głównego adiutanta oraz rozgłos we Francji, a także za granicą. Jomini brał udział w bitwie pod Jeną oraz Pruską Iławą, po której został odznaczony Orderem Legii Honorowej. Po roku od zawarcia pokoju w Tylży, otrzymał 27 lipca 1808 roku tytuł barona. Uzyskał także nominację na szefa sztabu VI korpusu, dowodzonego przez marszałka Ney’a w kampanii hiszpańskiej. Wskutek nieporozumień z Neyem przeszedł w 1808 do wojska rosyjskiego. Skłoniony przez Napoleona do powrotu, został generałem brygady o otrzymał przydział do Sztabu Generalnego. W 1812 r. pełnił funkcję generalnego gubernatora wileńskiego. Brał udział w wyprawie na Rosję w 1812 r. (którą uważał za nie do wygrania). W 1813 r. został ponownie szefem sztabu Neya, a wkrótce znów na służbie rosyjskiej. Niezadowolony z malejących szans rozwoju kariery przyjął w 1813 r. po zakończeniu wyprawy ofertę cara Aleksandra I i zaczął służbę dla Rosji. Został wychowawcą późniejszego cara Mikołaja I. W 1830 r. zreorganizował rosyjską Akademię Wojskową, po czym wycofał się ze służby i wrócił na zachód. Organizował logistykę podczas bitew pod Smoleńskiem i nad Berezyną. Jomini zainicjował powstanie Szkoły Wojskowej w St. Petersburgu, doradzał carowi Mikołajowi I podczas wojny z Turcją. JESIEŃ ŻYCIA. Po kilku latach emerytury i pracy literackiej, Jomini ponownie podjął swoją pracę w armii rosyjskiej. Odtąd aż do emerytury w 1829 r. był głównie zatrudniony w edukacji wojskowej w Tsarevich Nicholas oraz w organizacji rosyjskich uczelni, który został otworzony w 1832 r. i nosił nazwę Nicholas Academy. Podczas oblężenia Warny został odznaczony Grand Cordon of the Alexander Order. To była jego ostatnia czynna służba. W 1829 r. osiadł w Brukseli, która służyła jako podstawowe miejsce zamieszkania przez następne trzydzieści lat. W 1853 roku po próbie doprowadzenia do politycznego porozumienia między Francją i Rosją, Jomini został wezwany do Petersburga, aby działać jako doradca wojskowy u cara w czasie wojny krymskiej. Wrócił do Brukseli po zawarciu pokoju w 1856 roku. Później osiadł w Passy, koło Paryża. Do końca swojego życia Jomini był bardzo zapracowany w formie pisemnej - traktaty, broszury i listy otwarte na tematy sztuki wojennej i historii. W 1859 roku został poproszony przez Napoleona III do przedstawienia planu kampanii włoskiej wojny. Jeden z jego ostatnich esejów dotyczył sytuacji austro-pruskiej z 1866 roku. Zmarł w Passy tylko rok przed wybuchem wojny francusko-pruskiej w 1870-1871.

GŁÓWNE DZIEŁA. Jomini stworzył ponad 30 dzieł o tematyce wojskowej. Swą pierwszą pracą Traite des operations militaires (1804) zwrócił uwagę marszałka M.Neya, który zatrudnił go w swej kancelarii. Mając 24 lata opublikował pierwszy tom „Teoretycznego i praktycznego kursu wyższej taktyki”.  Zarys sztuki wojennej (1830),  Histoire critique et militaire des campagnes de la Revolution (1819-24),  Vie politique et militaire de Napoleon (1827).

PRACA I WPŁYWY. Wojskowe pisma Jominiego są często karykaturalne: dydaktyczne, odgórne uregulowania, odzwierciedlone w szczegółowym słownictwie geometrycznych pojęć takich jak zasady, strategiczne kierunki i kluczowe punkty. Jego recepta działania to: „umieść doskonałą moc walki w decydującym momencie”.

Pewien pisarz słabość do Carl’a von Clausewitz’a ujął tak: „Jomini nie był głupcem. Jego inteligencją, łatwością pióra i doświadczeniami z wojny podjął pisma o wiele bardziej wiarygodne i przydatne. Gdy opuścił usługi Napoleona, określił siebie i swoją reputację głównie poprzez prozę. Jego styl pisania - w przeciwieństwie do Clausewitz’a – odzwierciedlał jego ciągłe poszukiwanie odbiorców. Elementy jego dyskusji (np. jego uwagi na temat Wielkiej Brytanii) wyraźnie mają na celu ochronę jego pozycji politycznej lub rozszerzenie grona jego czytelników”. Jomini uważał, że wielkość siły i jej rozmieszczenie powinny być ograniczone do minimum w celu obniżenia strat i że wojna jest nauką, a nie sztuki. Przed American Civil War, przetłumaczone pisma Jominiego były wykładane tylko na strategii wojskowej i uczone w Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych w West Point.