Motyw przyjazni w literaturze

Przyjaźń odgrywa ważną rolę w życiu każdego człowieka. Każdy z nas ma wszczepione pragnienie posiadania osoby, z którą może szczere porozmawiać oraz liczyć na nią w złych i dobrych chwilach. Według słownika języka polskiego, przyjaźń to bliskie, serdeczne stosunki z kimś oparte na wzajemnej życzliwości, szczerości, zaufaniu, możności liczenia na kogoś w każdej okoliczności. Przyjaźń jest także podstawowym warunkiem do zaistnienia prawdziwej miłości. W prawdziwej przyjaźni nie ma znaczenia wiek ani status materialny, lecz do zawarcia przyjaźni potrzebne są podobne zainteresowania, umiejętność porozumiewania się. Miarą przyjaźni jest zdolność do empatii i gotowość do pomocy w każdym momencie. Jednak jeśli się nie zadba o tą więź, może osłabnąć i z czasem zaniknąć.

Przyjaźń to często poruszany temat w literaturze.. Każdemu z nas na pewno zależy na tym, aby mieć takiego przyjaciela, któremu można zaufać i zawsze na niego liczyć, a szczególnie wtedy, gdy jest się sam na sam ze swoimi problemami. Niewątpliwy przykład pięknej i wzruszającej przyjaźni zawarty jest w opowiadaniu Ernesta Hemingwaya „Stary człowiek i morze”. Jest to przyjaźń między starym rybakiem Santiago, a małym chłopcem o imieniu Manolin. Dla Santiago jest on opiekunem i najbliższą osobą, która przede wszystkim czynami, a nie tylko słowami dowodzi swojej przyjaźni. Manolin przynosi rybakowi jedzenie i przynęty na ryby. Rano pili razem kawę, a wieczorem wspólnie odnosili zwoje linek, osęk, harpun i żagiel. Chłopiec często odwiedzał Santiago i rozmawiali o baseballu. Czasem stary opowiadał o swoich wyprawach i wspominał swoje przygody. Manolin dbał o to by stary zawsze miał co jeść i przynosił mu świeże gazety. Z drugiej strony Santiago jest dla chłopca wielkim autorytetem, który uczy go wielu pożytecznych rzeczy, w tym między innymi sztuki żeglarstwa i łowienia ryb. Chłopiec darzy tego starego człowieka bezgranicznym zaufaniem, słucha jego słów niczym uczeń swego mistrza. Santiago był tak samo, a może nawet bardziej przywiązany do chłopaka. Od kiedy wypływał na morze bez niego, zaczął rozmawiać sam ze sobą.. Tęsknił za nim i chciał mieć go przy sobie, żeby mu pomagał albo chociaż z nim porozmawiał. Wydaje mi się, że intencją autora było przede wszystkim ukazanie, jak ważna jest prawdziwa, bezinteresowna przyjaźń, z której przyjaciele nie chcą czerpać korzyści dla siebie, ale chcą służyć sobie wzajemnie. Nikt nie jest tu gorszy lub nieużyteczny. Każdy przyjmuje postawę dzielenie się tym co posiada: stary człowiek – wiedzą o życiu, młody Manolin - możliwością przyjścia mu z pomocą. Manolin i Santiago byli bardzo bliskimi przyjaciółmi. Oboje odczuwali brak siebie nawzajem. Można powiedzieć, że w przyjaźni wiek nie gra roli, a chłopiec i stary są najlepszym tego przykładem.

Następna pozycja literacką, gdzie ukazano motyw przyjaźni jest książka,pt.:”Mały książe” Antoine de Saint-Exupery. Mały chłopiec podczas podróży oczekuje odpowiedzi na pytanie „czym jest przyjaźń?”, opuszcza swoją planetę i wyrusza w daleką podróż. Na swojej drodze spotyka lisa, który tłumaczy mu, na czym to uczucie polega, i jakie są jego etapy. Najważniejsze jest oswojenie drugiej osoby, nawiązanie z nią więzi. ,,Jeżeli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować. Będziesz dla mnie jedyny na świecie. I ja będę dla ciebie jedyny na świecie." Przyjaciela nie poznaje się po jego słowach i obietnicach. Jest to bardzo skomplikowane, gdyż „najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”. Po zakończeniu etapu oswojenia, stajemy się już na zawsze przywiązani do swojego przyjaciela. Nie możemy go porzucić, bierzemy za niego odpowiedzialność. Powinniśmy o niego dbać i pielęgnować naszą przyjaźń. Więź pomiędzy lisem a Małym Księciem opiera się na relacjach nauczyciel-uczeń. Lis wprowadza chłopca w tajniki przyjaźni. Ostrzega go, że przyjaźń może łączyć się także z cierpieniem, wywołanym odejściem drugiej osoby. Uświadamia Małemu Księciu, że mimo iż na świecie jest tysiące róż, on nie może zdradzić tej jednej jedynej.

Kolejnym przykładem jaki przywołam na potrzeby pracy jest książka, pt.”Kamienie na Szaniec” Aleksandra Kamińskiego. Przyjazn w trudnych czasach, przyjazn potwierdzona ofiarą.Taka jest przyjaźń bohaterów książki - dokumentu z czasów okupacji hitlerowskiej, Alka (Aleksego Dawidowskiego),Zośkę(Tadeusza Zawadzkiego) i Rudego(Jana Bytnar).Wspólne niebezpieczeństwa, np. akcje Małego Sabotażu, umacniają tę przyjaźń. Prawdziwym sprawdzianem stało się odbicie Rudego w Akcji pod Arsenałem. W tej akcji śmiertelnie ranny został Alek. Umierał wraz z Rudym, bo poddanego przez gestapo bestialskim torturom chłopca nie można już było uratować. Obaj byli dumni, że giną za ojczyznę, że udało im się pozostać wiernym swoim ideałom. Trzeci z trójki przyjaciół, Zośka - już nie odzyskał równowagi po śmierci Rudego i Alka. Ich wspólną przyjaźń i działalność przeciwko okupantowi opisał we wspomnieniach, które potem opracował A. Kamiński. Zośka zginął kilka miesięcy później, w akcji pod Sieczychami - był jedynym, który zginął w tej akcji. Może szukał śmierci, nie potrafiąc się odnaleźć w świecie, z ktorego jego przyjaciele odeszli? Ostatnim przykładem przyjaźni będzie powieść „Ani z Zielonego Wzgórza” Lucy Laud Montgomery. Książka opowiada o dzieciństwie Ani, jej młodości, pierwszych przyjaźniach i miłościach..Tytułowa bohaterka – Ania Shirley – jest sierotą, która błąkała się od domu do domu aż została zaadoptowana przez starsze rodzeństwo, Marylę i Mateusza Cuthbertów.Wtedy zaznaje po raz pierwszy rodzinnego ciepła i miłości. Ania jest osobowością całkowicie nieprzeciętną. Swoim radosnym usposobieniem szybko zjednywała sobie ludzi, jednak jej gorący temperament równie szybko wpędzał ją w tarapaty. Ania potrafiła kochać całym sercem i całą siebie poświęcić dla osób, na których jej zależało. Szczególnie doceniła Marylę – dzięki jej trosce w wieku jedenastu lat mogła poznać smak miłości i domowego bezpieczeństwa.Towarzyszymy jej przez pięć kolejnych lat, przeżywając wraz z rudowłosą bohaterką euforię, radość, strach i rozpacz, uczestnicząc w szkolnych perypetiach i przyjaźń z Dianą.. Jednak najważniejszym elementem charakteru Ani jest jej marzycielskie usposobienie. Bohaterka na każdym kroku oddaje się fantazjowaniu, wzbogacają w ten sposób i zmieniając szarą rzeczywistość. Zawsze marzyła o prawdziwej przyjaciółce, która byłaby jej bratnią duszą. Osamotniona, wymyślała przyjaciółki. Sytuacja zmieniła się po jej przybyciu na Zielone Wzgórze. Poznała Dianę Barry, dziewczynkę mieszkającą na Sosnowym Wzgórzu. Diana i Ania złożyły uroczystą przysięgę o wzajemnej przyjaźni, której dochowały. Ich przyjaźń była wielokrotnie wystawiana na próbę. Po niefortunnym podwieczorku Ania została oskarżona przez matkę Diany o upicie przyjaciółki winem malinowym. Od tej pory Diana miała zakaz rozmawiania i bawienia się z Anią. Dalsza przyjaźń dziewczynek staje się możliwa po tym, jak Ania ratuje życie młodszej siostry Diany. Przez pięć lat dziewczynki wzajemnie wspierają się i powierzają sobie swoje sekrety.

Człowiek potrzebuje bratniej duszy, na którą w każdej sytuacji może liczyć. Przyjaźń odgrywa ogromną rolę w życiu istoty ludzkiej tak jak i bohaterów w prezentowanych przeze mnie utworach literackich. Myślę, że wielkim szczęściarzem jest ten, kto posiada prawdziwego i wypróbowanego przyjaciela, który nigdy nie zawiódł. Pamiętajmy jednak, iż przyjaźń to nie tylko oczekiwanie na pomocną dłoń druha, szczęśliwie i radośnie spędzony wspólnie czas, ale to również obowiązki, zobowiązania i nieraz kłopoty.Nie możemy tylko brać i egoistycznie wykorzystywać naszej bratniej duszy, ale również i sami powinniśmy poświęcać się dla innych. Na tym właśnie opiera się prawdziwa przyjaźń, a o czym my często zapominamy. Czasem sami musimy zrezygnować z czegoś dla dobra drugiego człowieka. Trudno się nie zgodzić ze stwierdzeniem, iż ,,przyjaźń jest tym, czym dla ptaka skrzydła: wznosi go ponad proch". Dlatego pielęgnujmy nasze związki, troszczmy się o bliskie nam osoby, bo „Przyjaźń poznaję po tym, że nic nie może jej zawieść, a prawdziwą miłość po tym, że nic nie może jej zniszczyć.". Dla przyjaźni warto żyć…..