Wystąpienia publiczne w sytuacjach zagrożenia

„ Każdy może mówić prawdziwie, ale mówić metodycznie, mądrze i w sposób pełny to sztuka, którą niewielu opanowało.” Michel de Montaigne Wystąpienia publiczne są trudną sztuką do opanowania. W czasach prężnie rozwijającej się prasy, telewizji, radia wzrasta zainteresowanie sztuką pięknego i skutecznego słowa trafiającego do odbiorcy. Retoryka – sztuka pięknego mówienia, umiejętność przekonywania słowem jest znaczącym instrumentem życia publicznego, politycznego i biznesu. Jest instrumentem codziennym dziennikarzy, prawników, grona public relations. Wysoko ceni się tę rzadką umiejętność sprawnego mówienia i pisania, wyrażania myśli w zwięzły i trafny sposób.

„ Każdy może mówić prawdziwie, ale mówić metodycznie, mądrze i w sposób pełny to sztuka, którą niewielu opanowało.”

					Michel de Montaigne

Wystąpienia publiczne są trudną sztuką do opanowania. W czasach prężnie rozwijającej się prasy, telewizji, radia wzrasta zainteresowanie sztuką pięknego i skutecznego słowa trafiającego do odbiorcy. Retoryka – sztuka pięknego mówienia, umiejętność przekonywania słowem jest znaczącym instrumentem życia publicznego, politycznego i biznesu. Jest instrumentem codziennym dziennikarzy, prawników, grona public relations. Wysoko ceni się tę rzadką umiejętność sprawnego mówienia i pisania, wyrażania myśli w zwięzły i trafny sposób. Taką umiejętność muszą posiadać również osoby na stanowiskach liderów, przywódców. W swojej pracy chce pokazać, iż w zagrożeniach życia, zdrowia w ogólnych sytuacjach kryzysowych retoryka odgrywa kluczową rolę. Za pomocą trafnie dobranego i skierowanego słowa możemy zapobiec rozprzestrzenieniu się paniki i strachu. Sytuacja kryzysowa oznacza z języka greckiego sytuację, w której konieczne jest działania w trudnych warunkach, pod presją czasu. Jest ona niekorzystną zmianą o przełomowym znaczeniu. Jednym ze sposobów zminimalizowania tak zaistniałej sytuacji jest poprawne zarządzanie kryzysowe, do którego zaliczyć możemy umiejętne komunikowanie się z osobami zagrożonymi jak i ludźmi, których zagrożenie może dotknąć. Zrządzanie kryzysowe pozwala zazwyczaj sprawnie przeciwdziałać kryzysowej sytuacji lub w znacznym stopniu ją ograniczyć. Bardzo ważnym elementem zarządzania kryzysowego jest rozpoznanie sytuacji, zdiagnozowanie, czego dana sytuacja kryzysowa dotyczy, jakie mogą być jej skutki, jak można im zapobiegać, z jakich przyczyn zrodziła się ta sytuacja, kogo można powołać i jakich ludzi należy zebrać w jednym miejscu, by móc wspólnie przeciwdziałać. W medialnych wystąpieniach można znaleźć wiele przykładów niespodziewanych, a często dramatycznych wydarzeń. W każdej z nich pojawiała się osoba, która musiała przekazać informację lokalnej społeczności. Jednostka ta musiał wyjść do ludzi i udzielać wywiadów, opisywać sytuację, spekulować – a w efekcie budować wizerunek i opinię na temat konkretnego zdarzenia. Sytuacji kryzysowej nie jesteśmy w stanie przewidzieć, ale możemy zaplanować działania na wypadek zaistniałego zagrożenia. Podstawą dobrego reagowania w sytuacji zagrożenia poprzez wygłaszanie prezentacji i publiczne przemawianie jest przygotowanie strategii działania. W takich momentach przydaje się wcześniej sporządzony plan działania w sytuacjach kryzysowych. Aby konkretne wystąpienia wobec różnych odbiorców po zaistnieniu kryzysu były skuteczne i przedstawiały sytuację w jak najlepszym świetle, musi je poprzedzić sporo przemyślanych działań. Najlepsza jest prosta strategia. Możemy zbudować ją wspólnie innymi osobami zaangażowanymi w zarządzanie kryzysowe jak i innymi osobami powiązanymi z sytuacją zagrożenia zanim wydarzy się coś niedobrego. Musimy mieć przez oczami cztery podstawowe pytania: Z kim się komunikujemy? O czym komunikujemy? Kto komunikuje? W jaki sposób o tym komunikuje? Kiedy sytuacja zagrożenia się rozwija i nowe informacje oraz kolejne fakty stają się dostępne dla innych osób, należy przygotowywać się na wystąpienia publiczne, bardziej rozwinięte oświadczenia i komunikaty. Będąc mówcą w sytuacji kryzysowej, należy podawać fakty, które zostały zebrane z wiarygodnych i potwierdzonych źródeł. Nie powinno się

interpretować faktów, ani naginać prawdy. Przekroczenie tej granicy jest błędem, który zostanie natychmiast zauważony i podchwycony, co może źle wpłynąć na wizerunek retora. Podstawowe treści, których powinien przestrzegać mówca w swojej prezentacji, przemówieniu w trudnej sytuacji to: podawać tylko sprawdzone wiadomości, szybko przekazywać informację o podjętych działaniach, starać się towarzyszyć mediom na miejscu kryzysu, jeśli to możliwe wyznaczyć rzecznika prasowego, kontrolować pytania zadawane przez media na podstawie rejestru, spisu. Kolejnym krokiem dla osoby przemawiającej jest zebranie wszystkich, którzy wiedzą o sprawie. Przygotowanie dobrego i prostego oświadczenia dla mediów – będzie ono zapewne pierwszym globalnym przekazem na temat zaistniałej sytuacji. Przemawiając w sytuacji zagrożenia musimy swą wypowiedzią przeciwdziałać zamieszaniu i spekulacjom, przedstawiamy ogólny zarys planu działania według rozeznania w chwili udzielania informacji, budujemy swa wypowiedzią zaufanie społeczne i dajemy nadzieję na szybkie wyjście z problemu. Nie zapominamy jednak o przekazywaniu faktów. Nie ma dobrego sposobu na to jak zaprezentować się w sytuacji zagrożenia, gdy przemawiamy do społeczności. W każdej sytuacji napięcia przychodzi stres. Stres, który nie powinien malować nam się na twarzy. Nie możemy być zdenerwowani, gdyż to my mamy przynieść spokój swym słowem.

W wystąpieniach publicznych jedną z ważniejszych ról pełni głos. Jest on częścią składową mowy i naszym narzędziem pracy. Wiele osób osiąga sukcesy właśnie dzięki szczególnym cechom swego głosu. Nie zawsze piękny głos staje się priorytetem. Ważniejsze od czystego głosu jest intonowanie przemawiającego. Osoba znajdująca się w roli retora w sytuacji zagrożenia ma być jak dobry przywódca, który przekaże nam prawdziwe informacje, nawet, gdy nie są one najlepsze, ale swym tonem głosy wprowadzi spokój i opanowanie. Często intonując słowa nie mamy świadomości, że nabierają one podwójnej wartości nie tylko czysto merytorycznej. Ludzie, którzy będą słuchać przemawiającego mają wiedzieć, że wszystko jest pod kontrolą. Osobiście nie chciałabym mieć do czynienia z osobą, która w sytuacji przemówienia publicznego denerwuje się, miesza w wypowiedzi i swym niepokojem udziela się innym. Słuchając osoby, która mówi szybko, niespokojnie i da się odczuć, iż mija się z prawdą, czujemy się jeszcze bardziej zdenerwowani i niespokojni. Retor ma być „opiekunem” ma pokazać nam, że z trudnej sytuacji będziemy umieli wybrnąć i on wie najlepiej jak to zrobić. Najważniejsza kwestią, na którą musi zwrócić uwagę przemawiający jest audytorium. Musimy wiedzieć, do jakiego grona kierujemy swe przemówienie, jaka grupa wiekowa znajduje się w sytuacji zagrożenia. Powinniśmy mieć świadomość, teog na ile audytorium ma wiedze na temat realnej sytuacji. Każda forma wystąpienia jest właściwa dla odpowiedniej grupy odbiorców. Inaczej poinformujemy dzieci, które będą w niebezpiecznej sytuacji inaczej zwrócimy się do dorosłych ludzi. Niezależnie od liczby słuchaczy przemawiający musi wiedzieć o nich jak najwięcej.

Przemawiający musi spełniać oczekiwania audytorium, jeśli grupa ludzi, której dotyczy zagrożenie chce znać ilość ofiar, musimy im ta wiedze podać, jeśli chce my znać perspektywy powodzenia akcji, również musimy je zawrzeć w wystąpieniu. Pamiętajmy jednak, iż jedna z najbardziej oddziaływujących emocji na ludzi jest strach. My do tego strachu dopuścić nie możemy. Ludzie nie mogą zacząć się bać.

Postawa ciała i sygnały wzrokowe, jakie wysuwamy trafiają do ludzi bardziej niż słowa. Pamiętajmy, aby każdy gest i mimika twarzy w sytuacji stresującej były wyważone. Podstawowe zasady i działania w sytuacji kryzysowej to:

  • utrzymywanie spokoju,
  • ustalenie, kto i na jakim szczeblu organizacji zajmuje się opanowaniem sytuacji kryzysowej,
  • zadbać o stosowny dostęp do informacji dla osób odpowiedzialnych za komunikację,

Będąc mówcą, musimy ważyć słowa i zawsze mówić prawdę, pamiętać o odpowiedzialności prawnej za słowa i działania. Mieć na uwadze jednolity i skoncentrowany przekaz, w sposób przemyślany i staranny wybrać media i sposobów komunikowania się.

EMILIA B.