Słownik – to książka o podwójnej strukturze mikro- i makro- ; książka w której się czegoś szuka, ale nie czyta; książka o pewnym porządku; książka o charakterze informacyjnym, normalizacyjnym lub dydaktycznym. Druk – porządek alfabetyczny.

Składowe leksykografii: -pisanie w wydawanie slownikow praktycy w dziedzinie leksykografii -refleksja nad słownikami [metaleksykografia] studia z polskiej leksykografii -ogół słowników danego kraju, jezyka, okresu itp. dorobek polskiej leksykografii

Spoleczna przestrzen słownika Metaleksykografia: -historia leksykografii -teoria leks. -studia nad używaniem slownikow -krytyka slownikow -handlowe aspekty leks. -spoleczny status slownikow

Leksykografia- nauka czy sztuka?

1. Leksykografia jest starsza od naukowego językoznawstwa
2. Leksykografia wyrosla z potrzeb praktycznych: większość slownikow sluzy celom praktycznym
3. Wspolczesne teoriie lingwistyczne w malym stopniu wplynely na rozwój slownikow.
4. Językoznawstwo nie daje [a nawet nie szuka] odpowiedzi na pytanie, które imnetersuja leksykografa.
5. Wiedza o jezyku potrzebna jest do pracy nad słownikiem, ale nie wszyscy slownikarze sa językoznawcami; nie wszyscy maja wyksztalcenie językoznawcze.
6. W leksykografii opis wynikow [definiowanie] okazuje się trudniejszy od ich gromadzenia i ich analizy- inaczej niż w nauce.

-uproszczenia encyklopedii -arbitra w grach językowych -dowodu w sprawie sądowej 7. Dla wydawcy słowniki sa przede wszystkim towarem. 8. Oczekiwania wobec slownikow sa inne nic wobec prac naukowych [np. oczekuje się od słownika ze będą zodne w ocenie faktow jezykowaych. 9. Silna rola tradycji i czynnikow subiektywnych oddala leksykografie od nauki, a zbliza do takich form ludzkiego działania, jak literatura i sztuka, a zwlaszacza sztuka przekładu.

Kryteria typologiczne

1. Ze względu na liczbę języków
2. Ze względu na układ
3. Ze względu na zawartość
4. Ze względu na astosowanie
5. Ze względu na adresata
6. -II- na stosunek materiału
7. -II- na rodzaj informacji
8. -II- na zasięg czasowy
9. -II- na nośnik
10. -II- na wizerunek rynkowy

Oblicze wspolczesnej leksykografii

1. Instytucjonalizacja: -towarzystwa i czasopisma leksykograficzne, kursy leksykografii, leksykografowie na etatach
2. profesjonalizacja: -leksykografowie etatowi i wolni strzelcy
3. komercjalizacja -w Polsce po roku 1989. 4.komputeryzacja -will there be lexicographs in the year 3000.?

Slownik w oczach jezykoznawcy

1. Opis jezyka odzwierciedlenie kompetencji jezykowej.
2. Kodyfikacja normy językowej.
3. Przykład realizacji [częściej braku realizacji] teoretycznych postulatow językoznawcy
4. Zrodlo do badan nad historia jezyka
5. Zrodlo szczegółowych informacji i punkt wyjścia wielu analiz językowych.

„Slownik jest to pochyle drzewo na które kazda koza skacze” (S. Urbańczyk)

Spoleczne funkcje słownika

1. Słownik jest opisem jezyka
2. Słownik jest poradnikiem językowym
3. Słownik jest zrodlem wiedzy, narzędziem edukacji i społecznego awansu
4. Słownik jest narzędziem walki ideologicznej
5. Słownik jest strażnikiem wartości moralnych społeczeństwa
6. Słownik jest skarbcem jezyka i symbolem tozsamosci narodowej
7. Słownik jest arbitrem - w sadzie, w konkursach, w publicystyce, na maturze itp.
8. Słownik jest symbolem prestiżu
9. Słownik [dwujęzyczny] jest pomostem miedzy narodami
10. Słownik jest zapisem normy skodyfikowanej i podstawa standardowej odmiany jezyka.

3.11.11r. – Słowniki ortograficzne

Struktura polskiej leksykografii

Slowniki na polkach księgarskich: -ortograficzne [46] -wyrazow obcych [14] -synonimow i antonimów [13] -ogolne [11] -poprawnosciowe [6] -frazeologiczne [5]

Wydania rozniace się okladka były liczone jako rozne książki.

Ranga slownikow ortograficznych

najliczniejsze obecnie w księgarniach najłatwiej dostępne przez caly okres powojenny najczestsze w polskich domach jedyne z jakimi zapoznaje polska szkola rozstrzygają najczestsze wątpliwości e językowe informują nie tylko o pisowni ale i odmianie zawierają hasla i reguly pisowni

pisownia polskich liter w korespondecji elektronicznej i pogawędkach sieciowych ignorowanie zasad dzielenia wyrazow w polskiej prasie [już nieaktualne]. coraz liczniejsze usterki pisowniane w książkach literalizacja wymagan ortograficznych w polskich szkołach dysortografia traktowana przez uczniów jako alibi, a nie sklonnosc -niewielki odzew społeczny na wprowadzona „cichcem” reformę pisowni zaprzeczonych imieslowow

Nowe zjawiska w polskiej ortoleksykografii

1. Ortograficzny gigantyzm: SOJP PWN [1975] -100tys haseł NSO PWN -125tys haseł SO Muzy- 160tys haseł WSOF Bertelsman’a – 182.154 hasel
2. Formy fleksyjne w pelnym brzmieniu
3. Proba stworzenia polskiego Dudena [leksykon ortograficzny]
4. Reguly pisowni w porządku alfabetycznym [słownik ortograficzny]
5. Oznaczenie w haslach podzialow zalecanych [od ortograficznego słownika ucznia]
6. Dyktanda i inne dodatki
7. Nie wszystkie innowacje sa udanie, a niektóre tlyko pozornie [np. rozdzielenie nazw własnych pospolitych w słowniku ortograficzno-gramatycznym Europy]
8. Wydawcy mnoza tytuly, formaty i okładki, dodaja gadżety i aneksy. Staraja się stworzyć wizerunek słownika uniwersalnego i „przyjaznego”.

Słownik idealny

Tysiące haseł roznego rodzaju, najlepiej powyżej jakiejś okragles liczby Najnowsze wyrazy niezależnie od obietosci słownika Aktualne i zwiezle zasady pisowni Liczne formy fleksyjne, najlepiej w pelnym brzmieniu