Od traktatu paryskiego do traktatu z Lizbony – scharakteryzuj etapy integracji europejskiej w aspekcie gospodarczym i terytorialnym oraz strukturę instytucjonalną Unii Europejskiej

Na początku mojej pracy wyjaśnię czym jest traktat paryski oraz traktat z Lizbony. Traktat paryski to jeden z traktatów założycielskich. Został podpisany 18 kwietnia 1951r. w Paryżu przez Niemcy, Francję, Włochy, Belgię, Holandię i Luksemburg. wszedł w życie 23 lipca 1952r. po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego przez Francję. Traktat wymagał ratyfikacji wszystkich państw sygnatariuszy. Traktat z Lizbony jest to umowa międzynarodowa zakładająca reformę instytucji UE, podpisana 13 grudnia 2007 roku w Lizbonie.

Na początku mojej pracy wyjaśnię czym jest traktat paryski oraz traktat z Lizbony. Traktat paryski to jeden z traktatów założycielskich. Został podpisany 18 kwietnia 1951r. w Paryżu przez Niemcy, Francję, Włochy, Belgię, Holandię i Luksemburg. wszedł w życie 23 lipca 1952r. po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego przez Francję. Traktat wymagał ratyfikacji wszystkich państw sygnatariuszy. Traktat z Lizbony jest to umowa międzynarodowa zakładająca reformę instytucji UE, podpisana 13 grudnia 2007 roku w Lizbonie. Oficjalna nazwa brzmi: Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Traktat miał wejść w życie 1 stycznia 2009 roku, ale nie został ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskim. Pojęcie integracja potoczne oznacza scalanie, zespalanie, łączenie się kilku elementów w całość. Międzynarodowa integracja gospodarcza oznacza scalanie narodowych potencjałów ekonomicznych w jeden potencjał międzynarodowy. Następnie przedstawię charakterystykę etapów integracji europejskiej w aspekcie gospodarczym. Po pierwsze traktat paryski powołał do życia pierwszą wspólnotę w historii integracji europejskiej, czyli Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Został zawarty na 50 lat, 23 lipca 2002r. EWWiS zaprzestała działalności. Celem powstania było utworzenie wspólnego rynku węgla i stali między Francją i RFN. Francja zyskiwała w ten sposób możliwość kontroli nad ważną częścią przemysłu RFN, ta z kolei poprzez włączenie do organizacji ingerującej powojenną Europę stała się partnerem w procesie jednoczenie się kontynentu. Wkrótce przyłączyły się do tego pomysłu inne kraje Europy Zachodniej i od początku działalności organizacja składała się z 6 członków: Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga, RFN i Włoch. Po drugie Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) jest to międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała w wyniku procesów integracyjnych rozpoczętych po II wojnie światowej przez europejskie państwa demokratyczne o gospodarce rynkowej. Proces ten odbywał się w kilku etapach i polegał na tworzeniu wspólnych instytucji ekonomicznych, politycznych i prawnych. EWG rozpoczęło swą działalność z dniem 1 stycznia 1958, na podstawie Traktatów Rzymskich podpisanych 25 marca 1957. Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy. W 1973 do EWG przystąpiły: Dania, Irlandia, Wielka Brytania; w 1981 Grecja; w 1986 Hiszpania i Portugalia. W 1995 członkami Wspólnoty Europejskiej zostały: Austria, Finlandia, Szwecja. Po trzecie strefa wolnego handlu to ugrupowanie integracyjne, w którym kraje uczestniczące znoszą cła i inne bariery w wymianie handlowej, ale zachowują autonomię w kształtowaniu stawek celnych w stosunku do krajów trzecich. Oznacza to, że cła, które nakłada każde państwo członkowskie na dobra i usługi sprowadzane z innych państw nie należących do strefy wolnego handlu, są ustalane samodzielnie przez kraj do niej należący.
Po czwarte Unia celna została powołana w 1968 przez kraje EWG na podstawie zapisów Traktatu Rzymskiego. Unia celna jest jednym z etapów integracji gospodarczej. Jest to Powstająca w wyniku umowy międzynarodowej forma ugrupowania integracyjnego dwu lub więcej państw, polegająca na całkowitym zniesieniu ceł i innych ograniczeń we wzajemnych stosunkach handlowych państw należących do unii celnej, a ponadto ustanowieniu przez te kraje wspólnej taryfy celnej oraz wspólnej polityki handlowej wobec krajów trzecich. W wyniku tych działań na terytorium państw-sygnatariuszy umowy powstaje jednolity obszar celny. Po piąte wspólny rynek, forma integracji gospodarczej której początki sięgają XVIII w. Jej zasadą jest wzajemne zniesienie między poszczególnymi państwami barier handlowych i ograniczenie wszelkich utrudnień we wzajemnej wymianie gospodarczej, swobodny przepływ towarów, kapitałów i osób, wymienialność walut. W tym celu znosi się między państwami członkowskimi danej wspólnoty cła, ustanawia wspólną zewnętrzną taryfę celną, często prowadzi się wspólną politykę finansową, koordynuje plany rozwoju rolnictwa i przemysłu. Po szóste Unia Gospodarcza i Walutowa (UGW) stanowi ważny krok w integracji gospodarek krajów UE. Wiąże się ona z koordynacją polityk gospodarczych i fiskalnych, wspólną polityką walutową oraz wspólną walutą – euro. Wszystkie 27 państw członkowskich UE uczestniczy w unii gospodarczej, a niektóre z nich postanowiły wstąpić na wyższy poziom integracji i przyjęły euro. Kraje te wspólnie tworzą strefę euro. Następnie scharakteryzuję etapy integracji europejskiej w aspekcie terytorialnym. Po pierwsze państwa traktatu paryskiego z 1951r oraz traktatów rzymskich :Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg. Po drugie rozszerzenie Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej o nowych członków. Do UE i WE w 1973 przystąpiły Dania, Irlandia oraz Wielka Brytania, 1981 roku Grecja, 1986 roku Hiszpania i Portugalia, 1995 roku Austria, Finlandia, jak i Szwecja. Największe rozszerzenie Unii Europejskiej miało miejsce 2004 roku, gdy do wspólnoty dołączyło dziesięć państw : Polska, Czechy, Węgry, Słowacja, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia, Cypr i Malta, a w 2007 roku Rumunia i Bułgaria. Następnie scharakteryzuję strukturę instytucjonalną Unii Europejskiej. Po pierwsze Parlament Europejski jest to instytucja Unii Europejskiej będąca odpowiednikiem jednoizbowego parlamentu, której członkowie wybierani są przez obywateli państw należących do UE na 5-letnią kadencję w wyborach bezpośrednich i powszechnych. Do jego kompetencji należy : zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego, ma prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów), ma prawo zadawania pytań komisarzom,ma zwyczajową możliwość zadawania pytań Radzie, Komisja jest zobowiązana do składania PE sprawozdań z działalności Unii, przewodniczący Rady Europejskiej składa Parlamentowi sprawozdania z posiedzeń Rady Europejskiej, PE ma prawo do ustanawiania komisji śledczych na wniosek ¼ swoich członków, powołuje Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Parlament Europejski liczy obecne 766 europosłów. Po drugie Komisja Europejska jest to organ wykonawczy UE. Do jej kompetencji należy : prawo do inicjatywy ustawodawczej, zgłaszania aktów prawnych, kontrola nad stosowaniem prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie lub określone przedsiębiorstwa. Kompetencje wykonawcze – wydawanie aktów prawnych, zarządzanie funduszami oraz dbanie o wykonywanie budżetu. W zakresie stosunków zewnętrznych Komisja reprezentuje Wspólnotę wobec państw trzecich lub organizacji międzynarodowych, uzyskawszy zgodę Rady Unii Europejskiej może również negocjować umowy z państwami bądź organizacjami międzynarodowymi. W skład Komisji wchodzi jeden obywatel każdego Państwa Członkowskiego, przy czym skład ten obejmuje jej przewodniczącego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji. Po trzecie Rada Unii Europejskiej to główny organ decyzyjny Unii Europejskiej. Rada: wydaje akty prawnie wiążące (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) w toku procedur legislacyjnych, wydaje akty niemające mocy prawnie wiążącej, wzywa Komisję Europejską do określonych działań, w tym do inicjatywy ustawodawczej, bierze udział w tworzeniu budżetu, zawiera umowy międzynarodowe i koordynuje negocjacje przed ich zawarciem. Jej członkami są przedstawiciele państw członkowskich. Po czwarte Rada Europejska ma na celu podejmowanie najważniejszych decyzji dotyczących rozwoju Unii Europejskiej. Decyzje podejmowane są na drodze consensusu,spotkania odbywają się co najmniej dwa razy do roku, a w jej skład wchodzą prezydenci państw członkowskich. Po piątek Europejski Bank Centralny jest niezależną wspólnotową UE. Jest „strażnikiem” europejskiej waluty i podejmuje decyzje dotyczące polityki pieniężnej. Podlega on Radzie Europejskiej i Radzie Naczelnej, które nim kierują. Kolejna Europejski Trybunał Sprawiedliwości. W jego skład wchodzi 15 sędziów, 9 rzeczników generalnych, którzy wybierani są przez rządy państw członkowskich na kadencję lat 6. Stoi on na straży przestrzegania prawa wspólnoty, interpretuje i stosuje zasady traktatów podstawowych integracji europejskich oraz rozstrzyga sprawy dotyczące jednolitości rynku. Po szóste Europejski Trybunał Obrachunkowy to instytucja UE  kontrolująca wykonanie budżetu oraz wpływy i wydatki Wspólnot Europejskich.  Trybunał przedkłada Parlamentowi i Radzie UE oświadczenia o wiarygodności dokumentów księgowych, a także zgodność z prawem i prawidłowość wszelakich transakcji. Trybunał w każdej chwili może przedstawić uwagi w formie sprawozdań, ma również moc kontroli poszczególnych zrzeszonych członków. Na koniec Komitet Regionów jako jeden z najmłodszych instytucji Unii Europejskiej. Komitet Regionów jest instytucją doradczą, a jednocześnie pełni funkcję przedstawicielską wobec reprezentowanych przez siebie instytucji i organizacji. Wydaje także opinie w kwestiach polityki regionalnej, rozwoju regionalnego UE, ochrony zdrowia, polityki strukturalnej. Zaś Komitet ekonomiczno-społeczny to organ doradczy, zadaniem którego jest wyrażanie opinii na temat polityki gospodarczej i społecznej w ramach Wspólnot Europejskich oraz w sprawach mogących nieść z sobą reperkusje dla sytuacji ekonomicznej i społecznej we Wspólnotach.