Motyw literatury romantycznej jest jednym z nieczęstych zagadnień literackich. Rozważań na ten temat podjęli się Stefan Żeromski -wybitny twórca młodej polski oraz Witold Gombrowicz – twórca dwudziestolecia międzywojennego. Żeromski w swoim dziele pt. „Syzyfowe prace” ukazał na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa obraz szkoły i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją. Utwór Gombrowicza pt. „Ferdydurke” ukazuje problem formy czyli sposobu bycia, czucia, działania narzucane przez innych ludzi. Już na samym początku widać podobieństwo sytuacji dwóch prezentowanych fragmentów . Fragment „Syzyfowych Prac” przedstawia sytuację, w której odbywa się lekcja języka polskiego prowadzona przez profesora Sztettera, dla którego praca w gimnazjum jest koniecznym obowiązkiem ze względu na liczną rodzinę. Prosząc jednego z uczniów o przetłumaczenie wiersza na język rosyjski ten zmieniając temat przedstawia nowego kolegę, jest nim Bernard Zygier który został wyrzucony ze szkoły w mieście, gdzie szczegółowo przerobił epokę romantyzmu. Na prośbę nauczyciela Zygier opisuje szczegółowo w języku rosyjskim młodość Adama Mickiewicza. Po czym zaczyna recytować z pamięci utwór Retuda Ordona – opis obrony Warszawy przed Rosjanami. W tym momencie w klasie zapanował spokój, uczniowie z zaciekawieniem, skupieniem wysłuchiwali kolejnych słów Zygiera. Jego recytacja w wielu siódmoklasistach jak i samym nauczycielu obudziła pojęcie ojczyzny i patriotyzmu co było widoczne w ich dojrzałym zachowaniu. Fragment „Ferdydurke” pochodzi z rozdziału II pt „Uwięzienie i dalsze zdrabnianie”. Przedstawia sytuację w której odbywa się nudna, schematyczna lekcja na temat poezji Słowackiego prowadzona przez profesora Bladaczkę, którego nikt w szkole nie traktuje poważnie. Nauczyciel każe uczniom powtarzać wyuczone formułki, nie mogąc przy tym wyrazić własnego zdania bo tak nakazuje program. Bladaczka narzuca uczniom schemat myślenia i nawet nie próbuje z nimi na ten temat rozmawiać: Sprzeciw temu wyraża Gałkiewicz twierdząc że poezja Słowackiego go nie zachwyca. Przerażony buntem Bladaczka prosi Pylaszczykiewicza o wystąpienie i recytacje ustępu z poematu. Ten jako najlepszy uczeń z klasy, zawsze przygotowany robi to bezbłędnie. Przedstawione fragmenty ukazują dwa różne sposoby odbioru literatury romantycznej. W Syzyfowych pracach poezja romantyczna jest sposobem wyrażenia autentycznych przeżyć i uczuć patriotycznych bohaterów. Dzięki Bernardowi Zygierowi ,Sztetter przeżywa wspaniałe chwile i ma swoją wymarzoną lekcję języka polskiego. Wsłuchując się w słowa „Reduty Ordona” nie potrafi powstrzymać łez. W Ferdydurke literatura romantyczna nie znajduje odbiorców, nie budzi emocji, jest pustą Formą. Recytacja romantycznego utworu uśmierza bunt, przywraca obowiązujące schematy.