Turystyka

TEORIA TURYZMU DEFNICJE I POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ TURYZM( okres przedwojenny) Całokształt zagadnień teoretycznych -gospodarczych -geograficznych -statystycznych -prawnych -kulturalnych -społecznych, związanych z ruchem turystycznym TURYZM ( dzisiaj) Dziedzina studiów naukowych nad: historią turystyki -organizacją i skutkami ruchu turystycznego możliwościami rozwoju turystyki różnymi przejawami i wpływami tego rozwoju na jednostkę i środowisko jej wpływem na gospodarkę kraju i świata TURYSTYKA ( def. Guyer-Freuler) (definicja ta nie uwzględnia podejścia ekonomicznego) Sposób na potrzebę odzyskania sił i zmianę otoczenia obudzenia się i rozwoju , docenianie piękna krajobrazu oraz przyjemność w obcowaniu z naturą

TEORIA TURYZMU

DEFNICJE I POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ

TURYZM( okres przedwojenny) Całokształt zagadnień teoretycznych -gospodarczych -geograficznych -statystycznych -prawnych -kulturalnych -społecznych, związanych z ruchem turystycznym

TURYZM ( dzisiaj) Dziedzina studiów naukowych nad:

  • historią turystyki -organizacją i skutkami ruchu turystycznego
  • możliwościami rozwoju turystyki
  • różnymi przejawami i wpływami tego rozwoju na jednostkę i środowisko
  • jej wpływem na gospodarkę kraju i świata

TURYSTYKA ( def. Guyer-Freuler) (definicja ta nie uwzględnia podejścia ekonomicznego) Sposób na potrzebę odzyskania sił i zmianę otoczenia obudzenia się i rozwoju , docenianie piękna krajobrazu oraz przyjemność w obcowaniu z naturą

TURYSTYKA (def. Hunziker, Krapf) (definicja ta uwzględnia podejścia ekonomiczne) Całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem w jakiejś miejscowości osób przyjezdnych, jeśli pobyt nie wynika z motywu osiedlenia się i przez to nie wiąże się z jakąkolwiek działalnością zarobkową

TURYSTYKA (Turos) (definicja z punktu widzenia pedagogiki) Forma podróżowania ludzi, ukierunkowana świadomym dążeniem do uzyskania wiedzy o kraju , świecie oraz określonej sumy przeżyć emocjonalnych, zapewniających możliwość wypoczynku, rozrywki, przyjemności poprzez osobisty i wielostronny kontakt z przyrodą, kulturą i ludźmi zwiedzanego regionu

TURYSTYKA (def. Organizacji Narodów Zjednoczonych na podstawie opracowania Światowej Organizacji Turystyki - WTO) (definicja z punktu widzenia statystyki) Czynności osób podróżujących w celach wypoczynkowych , służbowych lub innych – pozostających poza swoim codziennym środowiskiem nie dłużej niż przez rok

NAUKI EKONOMICZNE

  • biznes i administracja w turystyce
  • gospodarka turystyczna
  • marketing w turystyce
  • transport w turystyce
  • organizacja i zarządzanie w turystyce
  • ekonomia turystyki

NAUKI MEDYCZNE

  • medycyna turystyki
  • filozofia wypoczynku i turystyki

NAUKI O KULTURZE FIZYCZNEJ

  • rekreacja w turystyce
  • wychowanie fizyczne , turystyka kwalifikowana, aktywna
  • rehabilitacja, turystyka osób niepełnosprawnych

NAUKI HUMANISTYCZNE

  • pedagogika turystyki i wypoczynku
  • socjologia turystyki
  • psychologia turystyki i wypoczynku
  • kulturoznawstwo , turystyka edukacyjna, krajoznawstwo
  • polityka turystyczna -filozofia przyrody
  • prawo turystyczne

NAUKI PRZYRODNICZE -geografia turystyki -ekologia-ekoturystyka

  • rolnictwo-agroturystyka
  • higiena i bezpieczeństwo turystyki
  • leśnictwo – turystyka na obszarach leśnych

URBANISTYKA I ARCHITEKTURA

  • budownictwo turystyczne -zagospodarowanie turystyczne

Przedstawione definicje turystyki prezentują punkt widzenia specjalistów różnych dziedzin wiedzy, znaleźć w nich jednak można charakterystyczne elementy wspólne: 1.Podstawą turystyki jest ruch ( proces współtworzony przez przepływ ludzi , rzeczy, pieniędzy, informacji i wartości kulturowych) 2. Ruch ten powoduje określone konsekwencje w stosunkach społecznych , gospodarczych, politycznych, kulturowych, nadaje przestrzeni nową wartość będąc jednocześnie jej swoistym zagrożeniem 3.Uczestnictwo jest wynikiem swobodnych decyzji, wolnym wyborem spośród innych form spędzania czasu wolnego i wynika z jednej strony z potrzeby wyzwolenia się ze schematu dnia codziennego drugiej – z dążności do zaspokojenia potrzeb poznawczych( Bogucki, Woźniak)

Uwzględniając te kryteria : Turystyka to ( Przecławski) Całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej, związanej z dobrowolną , czasową zmianą miejsca pobytu , rytmu i środowiska życia oraz z wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym ( przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym)

Turystyka wg GUS, IT Ogół czynności osób podróżujących i przebywających w miejscach znajdujących się poza zwykłym otoczeniem przez okres nie przekraczający 12 miesięcy , w celach wypoczynkowych , rekreacyjnych, poznawczych, jak i zawodowych ( delegacja, załatwienie interesów), religijnych, rodzinnych i leczniczych ( pobyt w sanatorium), z wyłączeniem podróży , których głównym celem jest podjęcie pracy zarobkowej

RUCH TURYSTYCZNY

Ogół różnorodnych form przemieszczania się turystów

ODWIEDZAJĄCY

(Def. Organizacja Narodów Zjednoczonych na podstawie opracowania Światowej Organizacji Turystyki – WTO) Każda osoba podróżująca do miejscowości znajdującej się poza jej codziennym otoczeniem ( między dwoma lub kilkoma krajami, lub między dwiema lub kilkoma miejscowościami obrębie kraju , w którym stale mieszka) na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy w celach prawie dopuszczonych ( z wyłączeniem emigracji), jeśli podstawowym celem podróży nie jest podejście działalności zarobkowej

PODRÓŻNI

TURYŚCI Odwiedzający którzy spędzają co najmniej jedną noc w publicznych bądź prywatnych obiektach noclegowych, w odwiedzanym miejscu lub kraju

ODWIEDZAJĄCY JEDNODNIOWI Tacy, którzy nie nocują w odwiedzanym miejscu lub kraju

TURYSTYKA KRAJOWA

Ogół czynności rezydentów danego obszaru, podróżujących do miejsc położonych w obrębie tego obszaru, ale nie należących do ich zwykłego otoczenia

TURYSTYKA ZAGRANICZNA

Dotyczy wyjazdów ( podróży ) poza granice kraju na 2 dni i dłużej, podczas których jego uczestnicy przynajmniej 1 noc spędzają za granicą

WYJAZDY (podróże)

1.Jednodniowe

  • wyjazdy poza miejsce zamieszkania bez konieczności korzystania nawet przez jedną noc , z miejsca noclegowego w obiektach zakwaterowania zbiorowego lub indywidualnego w danym regionie kraju

2.Krótkookresowe

  • wyjazdy 2-4 dniowe z co najmniej jednym noclegiem poza miejscem zamieszkania , ale nie więcej niż trzema

3.Długookresowe

  • to wyjazdy trwające co najmniej 5 dni , z co najmniej czterem noclegami poza miejscem zamieszkania

PRODUKT TURYSTYCZNY (Kaspar, Kunz)

Komplet przedmiotów ( dóbr) materialnych i usług, które turysta w czasie swojej podróży wykorzystuje lub konsumuje

Produkt turystyczny składa się z jednostkowych produktów , wytwarzanych przez różne przedmioty gospodarcze związane z turystyką:

  • przedsiębiorstwa transportowe
  • hotele
  • przedsiębiorstwa przewodnickie -przemysł pamiątkarski -wydawnictwa -jednostki zapewniające obsługę kongresów , targów itp. -biura projektowe -jednostki świadczące usługi gastronomiczne, sportowe, rekreacyjne lub kulturalne -firmy budowlane

CECHY PRODUKTU TURYSTYCZNEGO

1.Komplementarność -tzn. z jednej strony jest wynikiem specjalizacji, z drugiej kooperacji z innymi producentami 2.Abstrakcyjność -tzn. turysta nie kupuje określonej usługi lecz „udany pobyt na wczasach”, kupujący nie może wcześniej sprawdzić jakości produktu, usługa jest najpierw sprzedawana , a potem wytwarzana 3.Ścisły związek z czasem -tzn. produkt wiąże się z sezonem – usługi nie można „magazynować”

PRZEMYSŁ TURYSTYCZNY (gospodarka turystyczna)

Część gospodarki, której funkcją jest zaspokajanie potrzeb turystów. Składa się z branż związanych z turystyką w takim zakresie, w jakim zaopatrują one turystów, a nie mieszkańców czy lokalny rynek

POLITYKA TURYSTYCZNA

Działalność, która polega na kształtowaniu stosunków społeczno ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na wyznaczeniu celów dziedzinie kształtowania wielkości, struktur i dynamiki migracji turystycznych

Zakres polityki turystycznej: -Planowanie przestrzenne ( plany zagospodarowania kraju)

  • Planowanie ekonomiczne (miejsce turystyki w planach ekonomicznych) -Kształcenie zawodowe (określenie zapotrzebowania na kadrę, programy kształcenia)
  • Marketing i promocja -Interwencjonizm państwowy ( turystyka dzieci i młodzieży )
  • Badania naukowe (statystyka, analizy itd.)

ZARYS HISTORII TURYSTYKI NA ŚWIECIE I W POLSCE

STAROŻYTNOŚĆ

Wędrówki odbywano już przeszło 2000 lat p.n.e. na terenie: -Mezopotamii -Egiptu -Persji -Chin

STAROŻYTNOŚĆ cele podróży: -odwiedzanie miejsc świętych -wypoczynek i zdrowie ( poszukiwanie uzdrowicieli i lekarstw) -podróże handlowe -przyjemność ( igrzyska sportowe) -poznanie świata

STAROŻYTNOŚĆ dostępna infrastruktura turystyczna:

  • drogi
  • obiekty żywieniowe -obiekty noclegowe

STAROŻYTNOŚĆ infrastruktura:

  • w Persji w VI w. p.n.e. wg ówczesnych zaleceń, co 30 mil na drodze musiała znaleźć się oberża ( nocleg i posiłek za minimalną odpłatnością)
  • w Grecji i Rzymie takie stacje budowano co 5 km. Oprócz noclegów i posiłków istniała możliwość wynajęcia koni.
  • w Grecji i Rzymie zatrudniano kadrę obsługi turystów, a w Chinach „policję turystyczną”

ŚREDNIOWIECZE

ŚREDNIOWIECZE tło historyczne

  • epidemie
  • zastój ekonomiczno-gospodarczy
  • częste wojny

ŚREDNIOWIECZE cele podróży:

  • główny cel – pielgrzymki do miejsc świętych
  • wędrówki studentów do miast uniwersyteckich
  • wędrówki rzemieślników po nauki do znanych mistrzów
  • poznawcze ( odkrycia):

Kolumba ( 1451 – 1506 ) Ameryka Vasco da Gamy ( 1469 – 1524 ) Indie Vespucciego (1454 – 1512 ) Ameryka Pd. np. Wenezuela, Brazylia Magellana (1480 – 1521 ) opłynął ziemię

ŚREDNIOWIECZE bezpieczeństwo pielgrzymek: -dla bezpieczeństwa pielgrzymek powoływano zakony rycerskie ( Joanitów, Templariuszy )

zadania templariuszy : Ochrona świątyni ( w Jerozolimie) Przyjmowanie podróżnych w komandoriach ( we Francji, Portugalii, Niemczech )

ŚREDNIOWIECZE infrastruktura:

  • we Włoszech pojawiają się pierwsze obiekty noclegowe ( „hospicja”)
  • powstaje cech hotelarzy (XIV w.)

ODRODZENIE I CZASY NOWOŻYTNE

1550 r.: opracowanie pierwszego przewodnika po Włoszech

Cele podróży:

  • poznawczy
  • zdrowotny -wypoczynkowy -przyjemność

W połowie XIX w. turystyka traci swój elitarny charakter:

  • udoskonalenie środków transportu -powstanie klasy średniej -większe zasoby czasu wolnego

Organizacje( szybki rozwój turystyki jest motorem tworzenia form organizacyjnych i norm postępowania ). Powstają: -British Alpinie Club (1857)

  • Norweska Organizacja Turystyczna „ Poznaj swój kraj „(1861)
  • Osterreichischer Alpenverein (1862)
  • Schweitzer Alpen Club ( 1863)
  • Club Alpino Italiano ( 1863)
  • Deutscher Alpenverein ( 1869 )
  • Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie (1873 )
  • Ungariccher Karpaten Verein ( 1873 )
  • Club Alpin France ( 1874 )

Powstają stowarzyszenia branżowe: -zrzeszenia hotelarzy -biura podróży -instytucje państwowe koordynujące działania turystyczne

Druga połowa lat 30. XX w. to ożywienie ruchu turystycznego:

  • Norwegia , Szwecja
  • Grecja
  • Japonia
  • Indie Holenderskie
  • Afryka Północna ( posiadłości francuskie )

ZARYS HISTORII TURYSTYKI W POLSCE

W historii turystyki w Polsce wyróżnić można 4 okresy: 1.okres prekursorski ( do 1873 ) 2. okres kształtowania się organizacyjnych turystyki i krajoznawstwa ( 1874 – 1917 ) 3.działalnośc turystyczna w Polsce międzywojennej (1918 – 1939 ) 4. współczesny rozwój turystyki (po II wojnie światowej )

1.Okres prekursorski cele:

  • sprawy sądowe , sejmowe
  • sprawy poselskie
  • religijne -zdrowotne -handlowe
  • po naukę

Dalszy rozwój turystyki poprzez :

  • stałą łączność pocztową w Polsce ( XVII w)
  • połączenie kolejowe Warszawa – Wiedeń (1837)
  • w latach 1815 – 1830 modne staje się wśród bogatej szlachty i mieszczaństwa poznawanie kraju
  • lata 1850 -60 to początek rozwoju turystyki pieszej, wodnej, kolarstwa
  • pojawiają się pierwsze przewodniki, hotele, zajazdy , pensjonaty
  • turystyka traci elitarność (do miejsc letniskowych, uzdrowisk i kąpielisk zaczynają przyjeżdżać bogaci mieszczanie, pisarze, naukowcy, działacze społeczni oraz inni przedstawiciele wolnych zawodów
  • szerzenie przez nich idei krajoznawczej, zainteresowań przeszłością kraju, jego kulturą budziło uczucia patriotyczne Polaków żyjących w niewoli

STANISŁAW STASZIC

-pochodzi z rodziny mieszczańskiej

  • kształci się w seminarium duchownym w Poznaniu, gdzie przyjmuje święcenia kapłańskie
  • po czym studiuje nauki przyrodnicze w College de France
  • przed powrotem do Polski odbywa podróż po Alpach i Apeninach
  • w 1781 r. wraca do kraju i zostaje wychowawcą synów Zamoyskiego
  • w 1782 uzyskuje doktorat obojga praw i obejmuje katedrę j. francuskiego w Akademii Zamojskiej
  • 1808 – 26 jest prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk

W Rzeczpospolitej Szlacheckiej: Pisarz publicysta

W Księstwie Warszawskim, a później Królestwie Polskim:

  • Członek Izby Edukacyjnej (1807 – 12 )
  • Członek Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ( 1815 – 24 )
  • Minister stanu ( 1824 ) -Był współtwórcą Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Górniczej w Kielcach (1816 )