Bezpieczeństwo i higiena pracy

I Wykład:

Prawo pracy-jest to zespół norm związanych ze stosunkiem pracy,regulujących stosunki prawne między pracodoawcą,a pracownikiem. Zasady prawa pracy:

1. Prawo do pracy
2. Swobody nawiązywania stałej pracy
3. Wolność pracy
4. Poszanowanie dóbr osobistych pracownika
5. Równość pracowników
6. Zakaz dyskryminacji
7. Odpłatność pracy
8. Ochrona uprawnień pracowników i automatyzmu prawnego
9. Wolności pracowników i pracodawców tworzenia i przystępowania do organizacji zawodowych Partycypacja pracownicza Ochrona zdrowia pracowników Przestrzeganie godzin pracy Wolność słowa

System ochrony pracy w Polsce

1)System prawny-integralna część gałęzi prawa, jaką jest prawo pracy, mówi nam o normach prawnych i ich usytuowaniu w hierarchii źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; opiera się na źródłach prawa wskazanych w Konstytucji RP i dziale X Kodeksu pracy

2)System organizacyjny-obrazuje system organizacji ochrony pracy na szczeblu państwa, zakładu oraz organów uczestniczących w tworzeniu, a także kontrolowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce.

Podstawy prawne w dziedzinie BHP: Przepisy powszechnie obowiązujące: -Konstytucja RP -Kodeks pracy(dział X) -Pozostałe ustawy a)Dotyczące nadzoru PIP b)Dotyczące nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej c)Akty prawne(warunki pracy w specyficznych dziedzinach gospodarki) -prawo budowlane -prawo ekologiczne -Polskie normy a)Zasady BHP b)Konstytucja RP(Art:24,66,68) Art: 24 Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Art: 66 Każdy  ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz Obowiązki pracodawcy określa ustawa. Art: 68 Każdy ma prawo do ochrony zdrowia

c)Kodeks pracy(Dział: VI,VIII,IX,X)

Akty prawnie powszechnie obowiązujące: Układowe przepisy pracy 1)Układy zbiorowe pracy regulujące następujące kwestie: -dodatkowe przywileje zdrowotne -dodatkowe przywileje finansowe -dodatkowe urlopy Zasady BHP -są to reguły pozaprawne -wynikają z doświadczenia życiowego

System organizacyjny ochrony pracy: 1)Ogólnokrajowy -Parlament -Rząd -Ministerstwa -Organy nadzoru i kontroli 2)Zakładowy -Ponad zakładowe organizacje pracodawców i pracowników

System organizacji systemu ochrony pracy: Rola poszczególnych organów 1)Parlament 2)Rząd i resorty oraz urzędy państwowe -Ministerstwo do spraw pracy -Ministerstwo do spraw zdrowia

Organy nadzoru i kontroli: -Urząd dozoru technicznego -Państwowa inspekcja pracy(PIP) -Państwowa inspekcja sanitarna(Sanepid) -Sądy i prokuratura

Rada ochrony pracy:(podlega sejmowi) -Członkowie rządu -Przedstawiciele pracodawców,pracowników -Senatorowie -Wybitni eksperci w dziedzinie pracy

Organy przedstawicielskie:(pełnią funkcję nadzorco-kontrolną) -Związki zawodowe -Społeczny inspektor pracy-uprawniony do wydawania zaleceń dotyczących uchybień

Państwowa Inspekcja Pracy-organ nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy,w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zadania Państwowej Inspekcji pracy(PIP): 1)Nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy 2)Kontrola nad przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 3)Kontrola legalności zatrudnienia innej pracy zarobkowej 4)Kontrola wyrobów wprowadzanych

Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy (CIOP BIP)

Podstawowa placówka naukowo-badawcza w Polsce zajmującą się problematyka kształtowania warunkow pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami człowieka

Instytut Medycyny Pracy

Prowadzi badania naukowe, prace wdrożeniowe, działalność szkoleniowa i ekspertyzowa oraz działalność diagnostyczna, promocja zdrowia, profilaktyka chorób.

Państwowa Inspekcja Sanitarna

to samo co IMP + zdrowie publiczne oraz higiena w rożnych dziedzinach życia.

Urząd Dozoru Technicznego

Wspiera państwo, społeczeństwo i podmioty gospodarcze w działaniach służących bezpieczeństwu użytkowania urządzeń technicznych i ochronę środowiska. Dozór nad urządzeniami technicznymi

Obowiązki Pracodawcy

ochrona przeciwpożarowa zapewnienie właściwego stanu technicznego maszyn i urządzeń ochrona zdrowia ustalenie regulaminu ubezpieczenia pracowników + świadczenia socjalne przestrzeganie godzin pracy legalizacja zatrudnienia kwestia wynagrodzeń poszanowanie praw pracownika zapewnienie odzieży, obuwia i środowiska ochrony obrań organizacja szkolenia

II Wykład :

1)Czas pracy:

-Czas pracy jako kategoria społeczno-ekonomiczna- wyraża stosunki ekonomiczne panujące w danym państwie -Czas pracy jako kategoria prawna- czas pracy jest istotnym elementem umowy o pracę i jego wymiar podlega regulacji prawnej.Jednocześnie zakres czasu pracy wyznacza granice czasu wolnego.

-Czas pracy,a zwłaszcza jego wymiar i sposób organizacji określa: Przemiany zachodzące w systemie pracy Czas pracy oddziałuje na życie pozazawodowe pracowników i ich rodzin. Czas wpływa na bezpieczeństwo pracy,zdrowie,zmęczenie Czas pracy jest jednym z elementów systemu gospodarowania czyli oddziałuje na efektywność

-Elastyczne formy czasu pracy: System stopniowego przechodzenia w stan spoczynku System długoterminowych urlopów(nauczyciele na poratowanie zdrowia lub podnoszenie kwalifikacji) System czasu pracy w skali roku i wyrównanie czasu pracy w tygodni i w roku Skomprymowany(skrócony) tydzień pracy. Praca w dwuosobowych zespołach Zmienne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. Ruchomy czas pracy. System pracy dzielonej (tzw. sharing job), indywidualny czas pracy i inne

-Ewidencja czasu pracy: Liczba godzin pracy. Dyżury Urlopy Zwolnienia od pracy. Inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy.

2)Materialne środowisko czasu pracy:

-Materialne środowisko pracy stanowi całokształt materialnych elementów, z którymi człowiek styka się w trakcie wykonywania pracy zawodowej

-Elementy MSP

rzeczowe (maszyny,urządzenia techniczne,obiekty budowlane, itp) fizyczne (hałas, oświetlenie,energia itp) chemiczne (gazy, pyły, substancje szkodliwe) biologiczne (choroby wirusowe, bakteryjne itp.)

3)Działalność socjalno-bytowa:

wykorzystywanie całokształtu funduszu świadczeń socjalnych urządzeń i pomieszczeń socjalnych przyznawanie świadczeń pracownikom z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

4)Stosunki pracy:

-Całokształt relacji międzyludzkich w przedsiębiorstwie z uwzględnieniem stosowanej organizacji pracy, w tym także stosunki przemysłowe związane z udziałem pracowników w zarządzaniu.

-Stosunek do pracy:

podejście do zawodu podejście do wykonywanego zajęcia podejście do środowiska pracy: kierownictwa, kolegów, warunków pracy, zakładu itp.

-Czynniki wpływające na stosunek do pracy:

makrospołeczne- wszystkie warunki społeczne, ekonomiczne, polityczne, kulturowe, panujące w danym państwie mikro społeczne- związane z konkretna działalnością ludzka (polityczna, zawodowa)l

czynniki bezpośrednie: ogólna organizacja czasu pracy, systemu plac, funkcjonowaniu zespołu

czynniki pośrednie: związane z wychowaniem w rodzinie, szkole, miejscu pracy, oddziaływanie massmediów.

indywidualne, zawodowe, demograficzne, osobowościowe właściwości pracownika- pleć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, stanowisko itp.

-Składniki postaw wobec pracy

poznawczy- obejmuje wiedzę człowieka o obiekcie postawy emocjonalno- motywacyjny- dotyczy uczuć, pragnień, dążeń, życzeń związanych z obiektem postawy behawioralny- obejmujący ogol dostrzegalnych zachowań zorientowanych na osiągniecie celu

-Motywacje wpływają na stosunki pracy

-Rodzaje motywacji pracy:

ekonomiczna (wyższe zarobki) pozaekonomiczna -produkcyjna(ulepszenie procesów produkcyjnych i całego środowiska pracy) społeczno- osobista (stosunki społeczne w miejscu pracy i inicjatywa pracownicza) mieszana (równorzędne traktowanie wszystkich rodzajów motywacji)

-Rodzaje aktywności i działalności społeczno-zawodowej Aktywność bierna(nie udzielamy się i nie wychodzimy poza nasze obowiązki) Aktywność czynna(udzielamy się w związkach zawodowych, organizujemy imprezy integracyjne)