Jaki był stosunek ludzi średniowiecza do śmierci

Dance macabre – oznacza taniec śmierci. Jest to bardzo popularny w średniowieczu temat, który ukazuje, iż śmierć jest wszechobecna, wszechwładna i dotyczy każdego człowieka – bez względu na jego pochodzenie, majątek, stanowisko. Motyw ten ukazuje śmierć, która zaprasza do tańca różnych przedstawicieli np. dialog śmierci ze zwykłym człowiekiem („Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”). Śmierć w epoce średniowiecza była ukazywana różnie np. jako zwłoki ulegające rozkładowi a później jako szkielet z kosą w ręku.

Dance macabre – oznacza taniec śmierci. Jest to bardzo popularny w średniowieczu temat, który ukazuje, iż śmierć jest wszechobecna, wszechwładna i dotyczy każdego człowieka – bez względu na jego pochodzenie, majątek, stanowisko. Motyw ten ukazuje śmierć, która zaprasza do tańca różnych przedstawicieli np. dialog śmierci ze zwykłym człowiekiem („Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”). Śmierć w epoce średniowiecza była ukazywana różnie np. jako zwłoki ulegające rozkładowi a później jako szkielet z kosą w ręku. Zawsze zaś prowadzi procesję wszystkich stanów: od cesarza, papieży, kardynałów, bogaczy po chłopów i biedaków do grobu – gdyż śmierć czeka każdego, bez względu na to co znaczy człowiek na ziemi. „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” to XV wieczny utwór anonimowego autora, który zawiera typowy dla epoki wizerunek śmierci (pełen grozy). Jest dialogiem między Polikarpem a Śmiercią. Mistrz Polikarp, który jest „mędrcem wielkim” i „mistrzem wybranym” chciał ujrzeć śmierć. Nie bał się, był inteligentny i mądry, myślał, że uniknie śmierci. Jednak, gdy ją ujrzał w Kościele – upadł na twarz z przerażenia i dopiero po dłuższym czasie odważył się zadać jej pytanie. Śmierć jest przedstawiona jako ciało kobiety w stanie rozkładu. Charakterystyka zawarta w utworze przeraża naturalizmem: „chuda, blada, żółte lice”, „upadł ci jej koniec nosa”, „z oczu płynie krwawa rosa”, „nie było warg u jej gęby”. Ciało w stanie rozkładu to wyobrażenie charakterystyczne dla wcześniejszego średniowiecza i zach. Europy. „Cechy” śmierci to przesłanie, które autor pragnie przekazać słuchaczom. Mówi „okrutność śmierci poznajcie”. Ale jest ona nieunikniona, przede wszystkim sprawiedliwa, dosięgnie wszystkich, bez wyjątku. Jest okrutna. Trapi ludzi w odwecie za grzech pierwszych ludzi Adama i Ewy. Przy czym Śmierć występuje również w roli sędziego, nie jako wyroczni moralnej, bo przywołuje i ocenia przedstawicieli różnych stanów wytyka im wady, grozi karą i wskazuje powinności – w ten sposób utwór posiada także wymiar etyczny. Śmierć przy tym jest nieco kłótliwa, złośliwa, zarozumiała, lubi budzić grozę i trochę naśmiewa się z Polikarpa aby uświadomić Mistrzowi swoją potęgę. Tylko dobry człowiek nie może bać się kary. Według Śmierci wprawdzie umrze jak pozostali, ale nie zostanie ukarany i będzie szczęśliwy. O tańcu świadczy jak śmierć mówi „ pląsanie z kosą”. Motyw dance macabre przedstawia również Hans Holbein na swoich drzeworytach z cyklu „Taniec Śmierci”. Na rycinach śmierć zaskakuje różnych ludzi – mnicha, lekarza , starca czy dziecko. Trup nieoczekiwanie chce zabrać ze sobą przerażone osoby, nie bacząc na ich protesty. Cykl obrazków został zebrany w książeczkę, będącą średniowiecznym komiksem. Niemiecki artysta chciał oswoić przedstawicieli wszystkich stanów z wizja śmierci, która dotknie każdego. Średniowieczni rycerze mieli określone zasady dot. umierania. Nazwano je “ars moriendi” czyli po prostu sztuka umierania. Przykładem może tu posłużyć Roland, który ginie na polu walki. Umierający, wspina się na górkę aby być bliżej Boga (jest to nawiązanie do wzniesienia na którym zginął Jezus). Bohater modli się i prosi o odpuszczenie grzechów. Gdy skonał, przybywają do niego aniołowie i zabierają jego duszę do raju. Śmierć dla sredniowiecznego rycerza była nagrodą za odwagę i wszystkie dobre czyny na ziemi. Motyw śmierci i zaświatów był często wykorzystywany w średniowiecznych dziełach. Ludzie interesowali się tą tematyką, ponieważ zgodnie ze słowami Horacego „Jesteśmy skazani na śmierć my i wszystko co nasze”. Tylko od tego, jak człowiek wykorzysta swoje życie zależy, czy trafi do raju pełnego dobra i szczęścia, czy do piekła, w którym czekają go wieczne cierpienia.