Szeroko rozumiane pojęcie turystyki obejmuje wszelkie formy podróżowania w celach wypoczynkowych, krajoznawczych, sportowych, rodzinnych, leczniczych, pielgrzymkowych i innych. Człowiek dobrowolnie przeznacza na to swój wolny czas, aby oderwać się od codziennych zajęć i zregenerować siły fizyczne oraz psychiczne. Wśród wielu funkcji, jakie spełnia turystyka, największe znaczenie mają dwie:

• wypoczynkowa – bierna (np. plażowanie, grillowanie) lub czynna (np. uprawianie sportu, wycieczki piesze);
• krajoznawcza – poznawanie przyrody, kultury, historii odwiedzanego miejsca.

W zależności od zainteresowań, turyści korzystają z rozmaitych rodzajów wypoczynku i sposobów poznawania środowiska. Według takich kryteriów wyróżnić można m. in. następujące rodzaje turystyki:

• piesza – nizinna, górska (letnia, zimowa);
• rowerowa – nizinna, górska;
• motorowa – samochodowa, motocyklowa, caravaning;
• wodna – kajakarstwo, żeglarstwo;
• powietrzna – lotniarstwo, szybownictwo, baloniarstwo;
• ekstremalna – skoki na bungee, survival (szkoła przetrwania) i in.

Poza tym istnieje wiele innych podziałów turystyki, które uwzględniają różnorodne kryteria, np.:

• czas trwania (wyjazdy jednodniowe, tygodniowe, miesięczne itp.);
• miejsce zakwaterowania (hotel, kemping, namiot itp.);
• ilość uczestników (wyjazdy indywidualne, rodzinne, grupowe);
• rodzaj uczestników (dzieci, młodzież, emeryci itp.).

Istnieje też pojęcie turystyki kwalifikowanej, do uprawiania której niezbędny jest specjalistyczny sprzęt i odpowiednie umiejętności (dotyczy to m. in. żeglarstwa, lotniarstwa, alpinizmu, speleologii).