Finlandia to państwo, które leży w północnej części Europy, u nasady półwyspu Skandynawskiego, nad zatokami Botnicką i Fińską. Powierzchnia tego kraju wynosi 337 030 km2. Na podstawie konstytucji z 1999, Finlandia jest republiką parlamentarną, funkcję głowy państwa sprawuje prezydent wybierany w wyborach powszechnych na okres 6 lat. Władza ustawodawcza spoczywa w rękach jednoizbowego parlamentu (Eduskunta, Riksdag) liczącego 200 deputowanych wybieranych na okres 4 lat. Na czele rządu stoi premier powoływany przez parlament.1 Podstawą bezpieczeństwa Finlandii jest utrzymanie wiarygodnej, samodzielnej zdolności obronnej, pozostawanie poza sojuszami militarnymi oraz utrzymywanie dobrych stosunków z sąsiadami. Zgodnie z paragrafem 128 Konstytucji Finlandii siły zbrojne podlegają głównodowodzącemu, którym jest prezydent. Do jego głównych zadań należą: ogłaszanie stanu wojny (przy akceptacji Rady Państwa), mobilizacja sił zbrojnych, zatwierdzanie ważniejszych decyzji rządu, które dotyczą obronności państwa, a także zatwierdzanie nominacji oficerskich. Prezydentowi podlega Szef Obrony. Kierowaniem sił zbrojnych ze strony rządu zarządza Ministerstwo Obrony Narodowej. Do jego głównych zadań należą: zarządzanie siłami zbrojnymi w czasie pokoju, budżet, planowanie obronne, a także kontrola Sztabu Obrony.2 Dokumenty obowiązujące w Finlandii, które określają funkcjonowanie, kształt oraz charakter fińskich sił zbrojnych w sposób bezpośredni nie odnoszą się do armii, ale do problematyki bezpieczeństwa w oparciu o którą zdefiniowana jest doktryna obronna tego państwa. Aktami normatywnymi, regulującymi działalność sił zbrojnych państwa, są:  Akt Sił Zbrojnych, przyjęty w 1974 r.,  Akt Obronny Państwa,  Akt o Gotowości, zatwierdzone w 1991 roku przez parlament. Dzięki nim możliwe jest użycie armii w każdych, wymagających tego okolicznościach, zarówno w warunkach wojny jak i klęski żywiołowej.3 1Encyklopedia WIEM 2006 hasło: Finlandia 2http://www.militarium.net/ 3J. Gryz , Polityka bezpieczeństwa Finlandii s. 25, Warszawa 1998 W oparciu o “Akt Obronny Państwa” oraz “Akt o Gotowości” sformułowane są zadania fińskich sił zbrojnych. Należą do nich:  zapewnienie nadzoru nad strefą lądową, morską i powietrzną Finlandii oraz zabezpieczenie integralności terytorialnej państwa,  troska o rozwój i zachowanie gotowości obronnej kraju, w tym organizacja ćwiczeń wojskowych,  podejmowanie (jeśli jest taka potrzeba) działań w celu przestrzegania prawa i porządku publicznego,  wspieranie działań ochotniczych organizacji paramilitarnych oraz obywateli w ich staraniach służących bezpieczeństwu państwa w tym umocnienie ich kondycji psychicznej,  udział w przedsięwzięciach Organizacji Narodów zjednoczonych oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Polityka bezpieczeństwa i doktryna obronna Finlandii nie jest ukierunkowana przeciwko jakiemukolwiek państwu. W sytuacji zagrożenia, brane są pod uwagę trzy prawdopodobne warianty, w których użycie sił zbrojnych jest niezbędne. Są to:  niespodziewanego ataku na rząd Finlandii,  ataku z naruszeniem terytorium Finlandii,  inwazji na terytorium Finlandii. W przypadku ekspansji, Finowie zakładają trzy fazy rozwoju konfliktu zbrojnego z użyciem sił obrony terytorialnej i wojska: I. wtargnięcie przeciwnika w głąb terytorium oraz (w początkowej fazie konfliktu) opór straży granicznej; II. opóźnianie ataku przeciwnika oraz zadawanie strat przy użyciu sił obrony terytorialnej; III. włączenie regularnej armii w celu ostatecznego zniszczenia agresora. Ważnym celem dla państwa jest utrzymanie obszarów o strategicznym znaczeniu, uwzględniając warunki klimatyczne i terenowe. Obrona terytorialna Finlandii bardzo dobrze się rozwinęła, obok armii jest fundamentem systemu obronności państwa. Została dostosowana do liczby ludności, zasobów ekonomicznych i okoliczności. 4 Obywatele odgrywają dużą rolę jeśli chodzi o obronę narodową. Według paragrafu 127 Konstytucji Finlandii „każdy obywatel finlandzki ma obowiązek uczestniczyć lub pomagać w obronie kraju w sposób określony w ustawie".5

4 J. Gryz , Polityka bezpieczeństwa Finlandii, Warszawa 1998 roku 5 Konstytucja Finlandii z 11 czerwca 1999 roku

Finlandia przywiązuje dużą wagę do systemowego wymiaru neutralności dlatego polityka bezpieczeństwa obejmuje politykę zagraniczną, obronę narodową oraz ekonomiczne i społeczne środki wspierające polityki szczegółowe. Jest ona podzielona na następujące kategorie:  politykę stabilizacyjną,  zarządzanie konfliktami  obronę. Cel polityki bezpieczeństwa stanowi ochrona niepodległości, ochrona podstawowych wartości społecznych oraz zagwarantowanie możliwości działania politycznego w zmieniających się warunkach środowiskowych. Podstawowe wyznaczniki polityki bezpieczeństwa państwa to: bezaliansowość w sensie militarnym, niezależna obrona, członkostwo w UE. Podmioty w największym stopniu wpływające na politykę bezpieczeństwa Finlandii to: UE, Rosja oraz NATO.6 Za politykę obronności, bezpieczeństwa państwa oraz współpracy międzynarodowej w sprawach polityki obronnej jest odpowiedzialny Minister Obrony Narodowej Finlandii. Ponad to jest odpowiedzialny za: zapewnienie środków na obronę narodową, stworzenie warunków koniecznych do obsługi sił zbrojnych, udział Finlandii w międzynarodowym zarządzaniu kryzysowym, wkład do europejskich struktur bezpieczeństwa w celu zabezpieczenia interesów narodowych, koordynację kompleksowego podejścia obrony i promowania woli do obrony kraju. Na wniosek, zapewnia pomoc dla innych organów państwa. 7 Od 1994 roku Finlandia prowadziła politykę polegającą na współpracy obronnej z NATO w ramach Partnerstwa dla Pokoju. Współpraca ta przynosi Finlandii znaczne korzyści pod względem rozwoju zdolności obronnych oraz międzynarodowej kompatybilności. Dzięki zdolności wojsk i systemów wszystkie zadania Sił Obronnych wymagane przez prawo są zabezpieczone. Finlandia jest również członkiem NORDEFCO, organizacji współpracy między krajami skandynawskimi w dziedzinie obronności, skupiających pięciu członków: Danię, Finlandię, Islandię, Norwegię i Szwecję. Wszechstronna współpraca pozwala przyczynić się do zwiększenia wysiłków na rzecz utrzymania pokoju i bezpieczeństwa w UE, NATO i ONZ (zgodnie z obecnym programem rządowym, Finlandia nie czyni przygotowania do członkostwa w NATO, ale zachowuje opcje otwarte. 8

6 J. Gryz , Polityka bezpieczeństwa Finlandii, Warszawa 1998 7. http://www.defmin.fi/english 8 http://www.defmin.fi/en/tasks_and_activities/defence_policy/nato Przygotowanie różnych oddziałów administracji jest zharmonizowane w strategii bezpieczeństwa dla społeczeństwa. Celem tej strategii jest zapewnienie funkcjonowania społeczeństwa, ochrony suwerenności kraju, promocji bezpieczeństwa i dobrobytu obywateli. Aby osiągnąć te cele, muszą być zabezpieczone podstawowe funkcje istotne dla społeczeństwa. Decyzję w sprawie strategii bezpieczeństwa dla społeczeństwa podejmuje rząd który określa wytyczne i harmonizuje gotowości w oddziałach administracyjnych. Strategia jest aktualizowana co kilka lat, a ostatnio w 2010 roku. 9 Obecnie Fińskie Siły Obronne stoją przed poważnymi reformami, zaplanowanymi na lata 2011 – 2015. Decyzja dotycząca reformy zawiera 14 punktów, w tym zamknięcie wielu działów, a także reformy strukturalne. Podstawowym celem reformy jest zapewnienie siłom zbrojnym zdolność do utrzymania militarnej obrony Finlandii do 2020 roku. Reforma znacząco zmniejszy liczbę jednostek administracyjnych. Liczba personelu sił zbrojnych będzie stopniowo zmniejszana, tak aby do roku 2015 nie przekracza 12 300, z których żołnierze stanowiliby około 8 200. 10 Podsumowując silny system obronny Finlandii pozwala na zachowanie aktywnej neutralności poprzez udział w misjach pokojowych realizowanych przez ONZ. Przyjęte przez to państwo rozwiązania pozwalają zapewnić mu bezpieczeństwo nawet w przypadkach agresji przeważających sił przeciwnika. W efekcie, polityka obronna i polityka bezpieczeństwa Finlandii jest niczym innym, jak nieustannym definiowaniem na nowo celów oraz poszukiwaniem najwłaściwszych środków i metod dla zagwarantowania bezpieczeństwa państwa.

9.http://www.yhteiskunnanturvallisuus.fi/en 10.http://www.defmin.fi/hallinnonala/puolustusvoimauudistus