Pojęcie i funkcje etyki w administracji publicznej.

Etyka administracyjna zawiera analizę moralnych zasad postępowania funkcjonariuszy publicznych w organizacji biurokratycznej. Etyka administracyjna jest częścią etyki politycznej. Etyka polityczna natomiast uwzględnia bardziej ogólne, moralne reguły postępowania obowiązujące nie tylko w administracji, ale w całym życiu politycznym. Powinna być widziana jako sposób na przekonanie funkcjonariuszy publicznych, że są oni odpowiedzialni przed społeczeństwem i że realizują oni zadania służąc, nie ich administracyjnym zwierzchnikom, lub własnej wygodzie, lecz wszystkim obywatelom; tworząc i podtrzymując zaufanie do administracji; wpływając na tworzenie bardziej adekwatnej i przez to bardziej skutecznej polityki administracyjnej poprzez kreowanie funkcjonariuszy publicznych bardziej odpowiedzialnymi za ich rozstrzygnięcia.

Etyka administracyjna zawiera analizę moralnych zasad postępowania funkcjonariuszy publicznych w organizacji biurokratycznej. Etyka administracyjna jest częścią etyki politycznej. Etyka polityczna natomiast uwzględnia bardziej ogólne, moralne reguły postępowania obowiązujące nie tylko w administracji, ale w całym życiu politycznym. Powinna być widziana jako sposób na przekonanie funkcjonariuszy publicznych, że są oni odpowiedzialni przed społeczeństwem i że realizują oni zadania służąc, nie ich administracyjnym zwierzchnikom, lub własnej wygodzie, lecz wszystkim obywatelom; tworząc i podtrzymując zaufanie do administracji; wpływając na tworzenie bardziej adekwatnej i przez to bardziej skutecznej polityki administracyjnej poprzez kreowanie funkcjonariuszy publicznych bardziej odpowiedzialnymi za ich rozstrzygnięcia. Etyka ta: przeciwdziała korupcji, nadużyciom funkcji publicznych, stronniczości oraz innym działaniom bezprawnym i nieetycznym; kreuje pozytywne wartości etyczne w administracji (uczciwość, honor, prawość, lojalność, obiektywizm) przyczyniając się do podnoszenia jakości etycznego administrowania.

Administrowanie to specyficzna forma kierowania, z uwagi na ograniczenie uprawnień kierowniczych dotyczących prawa do samodzielnego decydowania o celach i sposobach ich realizacji. W administrowaniu kierujący jest wykonawcą decyzji narzuconych przez instancję nadrzędną np. państwo, samorząd terytorialny. Sam termin ,,administrowanie' w sensie etymologicznym pochodzi od łacińskiego administro, tzn. przychodzący z pomocą/ kierujący. W języku potocznym terminem administrowanie określa się realizację funkcji podstawowej, przewidzianej dla administracji publicznej.

Zasadniczym elementem w procesie zarządzania w obszarze interesu publicznego jest etyka kierownika w administracji publicznej. Niezbędnym fundamentem motywacji każdego kierownika-menedżera jest stworzenie pozytywnego środowiska pracy, w którym z jednej strony pracownicy mają prawo oczekiwać godnego traktowania, lojalności, wsparcia i zrozumienia, zaś kierownik powinien im ufać i pozwalać wykazywać się inicjatywą. Dobry kierownik umie aktywnie motywować zespół, maksymalnie wykorzystać drzemiący w pracownikach potencjał i ich inicjatywę oraz umiejętnie delegować swoje uprawnienia w zrealizowanie zadań w celu zwiększania udziału zespołu pracowników w procesie zarządzania. Funkcja menadżera w biznesie, kierownika-menadżera publicznego w administracji, polegać powinna na tym, aby stworzyć mechanizmy, które sprawią ze pracownicy sami zapragną postępować tak dobrze (i w sensie funkcjonalnym i w sensie oralnym), na ile jest to potrzebne i konieczne w organizacji ,jaką jest jednostka administracji publicznej. Urzędnik w administracji publicznej: Proces podejmowania rozstrzygnięć w administracji publicznej powinien mieć charakter „publiczny”, a więc powinien być realizowany z woli ludzi „przez ludzi i dla ludzi”. Urzędnikowi państwowemu przy wykonywaniu obowiązków służbowych nie wolno się kierować własnymi przekonaniami politycznymi ani związanymi z członkostwem w organizacji politycznej lub społecznej. Jeżeli aprobujemy moralność w życiu prywatnym, to tym bardziej należy akceptować ją w życiu organizacji biurokratycznej. Organizacja administracyjna jest „żywym” organizmem, w jej skład wchodzą ludzie z ich słabościami i ułomnościami i oni nadają „żywy” charakter każdej organizacji wpływając na jej dynamikę, rozwój i aktywność.

Analizując funkcjonowanie administracji publicznej i jej organizacji z punktu widzenia ustaleń nauki organizacji i zarządzaniu zwrócić trzeba uwagę na istotną rolę jaką powinni pełnić urzędnicy zajmujący kierownicze stanowiska w urzędach publicznych. Powinni oni posiadać odpowiednie uzdolnienia administracyjne wymagane kwalifikacje umysłowe, moralne i odpowiednie wykształcenie ogólne.

Podstawowe płaszczyzny aktywności w zakresie etyki administracyjnej to m.in. tworzenie kodeksów etycznych, dbałość przejrzystość działań publicznych, powoływanie organów chroniących etyczne postępowanie funkcjonariuszy publicznych, intensyfikacja działań w zakresie odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych. Wybrane funkcje etyki w administracji to np. wzmocnienie procesów demokratyzacji życia publicznego, zapewnienie odpowiednich warunków realizacji zadań i polityki administracyjnej, tworzenie i podtrzymywanie zaufania do administracji, przeciwdziałanie korupcji i nadużyciom władzy publicznej, funkcja ochronna w stosunku do urzędników pracujących rzetelnie i uczciwie, funkcja edukacyjna, inspirująca doskonalenie procedur administracyjnych.