Epika i gatunki epickie
Epika- jest jednym z trzech rodzajów literackich obok liryki i dramatu. Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend i mitów o przeszłości. Cechy Epiki: -świat przedstawiony -obecność narratora -zapis prozą -fabuła Narrator: fikcyjna osoba mówiąca w utworze epickim, prezentująca świat przedstawiony. Narracja: wypowiedź prezentująca elementy świata przedstawionego utworu. Narracja może być pierwszoosobowa lub trzecioosobowa. Rodzaje narracji: narrator wszechwiedzący ( narracja trzecioosobowa) - wypowiada się najczęściej w trzeciej osobie i ma pełną wiedzę o świecie przedstawionym, ale nie uczestniczy w wydarzeniach, nie podaje źródeł swojej wiedzy -narrator o ograniczonej wiedzy o świecie przedstawionym (narracja pierwszoplanowa) - wypowiada się w pierwszej osobie, jest jednocześnie uczestnikiem i obserwatorem wydarzeń Gatunki Epickie :
Epika- jest jednym z trzech rodzajów literackich obok liryki i dramatu. Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend i mitów o przeszłości.
Cechy Epiki: -świat przedstawiony -obecność narratora -zapis prozą -fabuła
Narrator: fikcyjna osoba mówiąca w utworze epickim, prezentująca świat przedstawiony.
Narracja: wypowiedź prezentująca elementy świata przedstawionego utworu. Narracja może być pierwszoosobowa lub trzecioosobowa.
Rodzaje narracji:
- narrator wszechwiedzący ( narracja trzecioosobowa) - wypowiada się najczęściej w trzeciej osobie i ma pełną wiedzę o świecie przedstawionym, ale nie uczestniczy w wydarzeniach, nie podaje źródeł swojej wiedzy -narrator o ograniczonej wiedzy o świecie przedstawionym (narracja pierwszoplanowa) - wypowiada się w pierwszej osobie, jest jednocześnie uczestnikiem i obserwatorem wydarzeń
Gatunki Epickie :
Bajka to krótki wierszowany utwór epicki o charakterze dydaktycznym. Zazwyczaj zawiera bezpośrednie sformułowany morał, choć jego przesłanie może być ukryte. Bohaterami bajek najczęściej są zwierzęta, symbolizujące cechy ludzkie. Czas i miejsce akcji są nieokreślone, występuje niewielu bohaterów, a akcja często ogranicza się tylko do jednego wydarzenia. Dzięki tym uproszczeniom bajka zyskuje uniwersalny charakter.
Baśń - niewielkich rozmiarów epicki utwór fantastyczny o charakterze pouczającym, przepełniony cudownością, ukazujący dzieje bohaterów przekraczających granice między światem realistycznym a fantastycznym., W baśni mamy do czynienia z walką dobra ze złem, która kończy się zwycięstwem dobra. Czas i miejsce akcji są nieokreślone, a bohaterowie dzielą się na pozytywnych i negatywnych.
-Epos inaczej epopeja to gatunek literacki należący do epiki, wywodzący się z antyku. Cechy charakterystyczne to : *wierszowana forma *podział na części, pieśni i księgi będące samodzielnymi całościami *stałe elementy kompozycyjne *liczne opisy *wszechwiedzący i obiektywny narrator *rozbudowane porównania *ukazanie ingerencji bogów w losy bohaterów
-Legenda opowieść związana z autentycznym miejscami, postaciami i zdarzeniami, w której realizm łączy się z treściami fantastycznymi i cudownymi.
-Nowela gatunek charakteryzujący się przejrzystością fabuły, z wyraźnie zarysowanym punktem kulminacyjnym i puentą.
-Opis jedna z podstawowych form wypowiedzi narracyjnej ukazująca elementy świata przedstawionego
-Opowiadanie to podstawowa forma wypowiedzi narracyjnej polegająca na ukazaniu zdarzeń w ich następstwie czasowym.
- Powiastka filozoficzna to krótki utwór fabularny pisany prozą, którego świat przestawiony ma za zadanie ilustrować jakąś myśl filozoficzną, światopoglądową czy moralną.
-Powieść to gatunek obejmujący obszerne utwory pisane prozą, zwykle o rozbudowanej, wielowątkowej fabule obejmującej dzieje lirycznych bohaterów i środowisk społecznych.
-Powieść historyczna to powieść w której świat przedstawiony został umieszczony w epoce traktowanej zarówno przez twórcę jak i czytelnika jako zamknięty okres dziejów.
-Przypowieść inaczej parabola to utwór narracyjny o charakterze moralizatorskim w którym wydarzenie jest opowiedziane nie ze względu na atrakcyjność fabuły czy postaci, ale jako przykład służący zilustrowania prawd uniwersalnych lub moralnych.
-Romans rycerski wierszowany lub prozatorski utwór opowiadający o miłości dworskiej. Bohaterami romansów byli rycerze i wybranki ich serc. Narrator opowiadał o miłosnych przygodach , rozstaniach i próbach, jakim byli poddawani.