Karkonoski Park Narodowy został utworzony w 1959 roku i stanowi jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski. Karkonoski Park Narodowy leży w południowo-zachodniej części Polski przy granicy z Czeską Republiką, a jego siedziba znajduje się w Jeleniej Górze. W Czechach znajduje się Krkonošský národní park, czyli siostrzany park narodowy w czeskiej części Karkonoszy. Obydwa parki stanowią razem przygraniczny Rezerwat Biosfery UNESCO Karkonosze/Krkonoše. Z powierzchni Parku liczącej 5575 ha rezerwaty ochrony ścisłej, na które turyści nie mają wstępu, zajmują 1718 ha. Zasięg Parku obejmuje główny grzbiet Karkonoszy od zboczy Mumlawskiego Wierchu na zachodzie po Przełęcz Okraj na wschodzie. Do parku dołączono również dwie enklawy na Pogórzu Karkonoskim: Górę Chojnik i Wodospad Szklarki o powierzchni odpowiednio 80 i 55 ha. Powierzchnia otuliny Parku, czyli obszaru ochronnego wokół chronionego przyrodniczo terenu, wynosi 11 266 ha. Karkonosze są uznawane za jeden z najciekawszych pod względem krajoznawczym i przyrodniczym górski region Europy Środkowej. Rzeźba tamtejszego terenu została ukształtowana w znacznym stopniu przez procesy erozyjne zlodowaceń plejstoceńskich, co upodabnia karkonoskie góry do gór typu alpejskiego. Śnieżka i wschodnie obszary tworzą płaszczowiny, czyli nasunięcia o charakterze regionalnym – Południowe Karkonosze i Leszczyńca nasunięte są na Kowar. Charakterystyczne dla Karkonoszy jest występowanie aż 5 pięter roślinnych: piętro podgórza, piętro regla dolnego, piętro regla górnego, piętro subalpejskie, piętro alpejskie. W Karkonoszach ochronie podlega wiele terenów cennych przyrodniczo i krajobrazowo, m.in. kotły polodowcowe (czasem wypełnione stawami), gołoborza (czyli górskie rumowiska skalne) czy torfowiska wysokie, np. znajdujące się na Równi pod Śnieżką należące do największych kompleksów torfowiskowych w Europie Środkowej. Na terenie Karkonoszy można spotkać ok. 150 gatunków kręgowców. Wśród 40 gatunków ssaków 19 to nietoperze. Najpopularniejszy w tym regionie są lis, jeleń i sarna. Występują tu także kuna domowa i leśna, łasica, borsuk, bóbr czy wiewiórka, coraz częściej pojawia się dzik oraz jenot, który jest gatunkiem obcym. Wśród ryb najpopularniejszy jest pstrąg potokowy. Spośród płazów występują tu żaby, ropuchy, traszka i salamandra, spośród gadów np. jaszczurka zwinka czy żmija zygzakowata, mieszka tu również ponad 150 gatunków ptaków, takich jak włochatka, cietrzew, głuszec czy drozd obrożny. Ciekawostką regionu jest muflon, który został sprowadzony w celach łowieckich na początku XX w. z Korsyki i Sardynii. W lasach Karkonoszy występują przede wszystkim świerk i buk, ale i modrzew, lipa, jodła jarzębina czy jodła lapońska. Ważnym elementem roślinności i krajobrazu są wspomniane wcześniej torfowiska. Na łąkach rosną chronione krokusy, storczyki czy konwalie. Wiele spośród występujących tu roślin jest chronionych. Do gatunków chronionych roślin występujących w Karkonoskim Parku Narodowym można zaliczyć dziewięćsił bezłodygowy, pierwiosnek wyniosły czy liczydło górskie. Występują tu także relikty epoki lodowcowej, np. skalnica śnieżna, malina moroszka czy gnidosz sudecki. Do endemitów, czyli gatunków niewystępujących na innych terenach zaliczyć można m.in. skalnicę bazaltową, czeremchę skalną, brzozę omszoną karpacką, przytulinę sudecką i dzwonek karkonoski. Wiele spośród tych gatunków roślin wpisanych jest do „Polskiej czerwonej księgi roślin”. Wśród chronionych zwierząt należy wymienić dwa gatunki sów: włochatkę i sóweczkę, a także płochacza halnego, bielika, sokoła wędrownego czy podróżniczka. W roku 2007 Karkonoski Park Narodowy został nazwany Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków. Do zwierzęcych endemitów należy motyl Psodos quadrifarius sudeticus. Mieszkają tu także relikty: poczwarówka arktyczna i alpejska, Nebria rufescens, żagnica północna, miedziopierś górska, pająki Bolyphanthes luteolus, Acantholycosa norvegica i Pardosa saltuaria, a także chrząszcze Ctenicera cuprea i Amara erratica. Karkonoski Park Narodowy ochrania przyrodę przez sprawowanie trzech funkcji: konserwatorskiej, ekonomicznej i logistycznej. Z pierwszą z nich związane są te zadania, których celem jest zapewnianie odpowiednich warunków bytu gatunkom zagrożonym, zasiew roślin, zakładanie szkółek drzew czy monitoring całego terenu Parku. Ekonomiczna funkcja oznacza, że Park promuje w regionie rozwój ekonomiczny nieingerujący w ekosystem Karkonoszy. Do zadań logistycznych należy wspieranie badań naukowych, wymiana informacji z innymi ośrodkami czy edukacja ekologiczna. Ostatnia z funkcji w dużej mierze pełniona jest przez działające w Jeleniej Górze Muzeum Przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego. W samym Parku Narodowym otwartych jest kilka ścieżek edukacyjnych dla turystów chcących nabrać większej świadomości w kwestiach ekologicznych. Od roku 2013 Karkonoski Park Narodowy i czeski Krkonošský národní park mają wspólne logo. Widnieje na nim stanowiący wspólny element obu parków najwyższy szczyt Karkonoszy – Śnieżka, przedstawiony z perspektywy torfowiska Upy. Motywami indywidualnymi są wizerunki dwóch cennych gatunków roślin: charakterystycznej dla czeskiego Parku goryczki trojeściowej i typowego dla polskiego Parku dzwonka karkonoskiego.

Bibliografia: www.kpnmab.pl www.karkonosze.pl www.i.jeleniagora.pl www.gory.com.pl www.ochrona-przyrody.edu.pl www.wikipedia.org.pl