Omów modele polityki społecznej i ich wpływ na bezpieczeństwo społeczne.

Socjolog Titmuss wyróżnia 3 modele na podstawie wzajemnych relacji między polityką społeczną a gospodarką rynkową. Model marginalny (liberalny), zakładający, że naturalnymi kanałami zaspokajania potrzeb obywateli powinny być rynek prywatny i rodzina. Jedynie wtedy, gdy mechanizmy te zawodzą, może wkroczyć polityka społeczna, ale tylko pod postacią rozwiązań doraźnych. Państwo powinno ingerować jedynie w ostateczności. Model ten najlepiej charakteryzuje stwierdzenie: „właściwym celem państwa opiekuńczego jest nauczenie ludzi, jak sobie bez tego państwa radzić”.

Socjolog Titmuss wyróżnia 3 modele na podstawie wzajemnych relacji między polityką społeczną a gospodarką rynkową. Model marginalny (liberalny), zakładający, że naturalnymi kanałami zaspokajania potrzeb obywateli powinny być rynek prywatny i rodzina. Jedynie wtedy, gdy mechanizmy te zawodzą, może wkroczyć polityka społeczna, ale tylko pod postacią rozwiązań doraźnych. Państwo powinno ingerować jedynie w ostateczności. Model ten najlepiej charakteryzuje stwierdzenie: „właściwym celem państwa opiekuńczego jest nauczenie ludzi, jak sobie bez tego państwa radzić”. W tym modelu polityka społeczna jest uważana za niepotrzebną i szkodliwą. Niepotrzebną, bo ludzie sobie bez niej poradzą; szkodliwą, bo sprzyja lenistwu, osłabia odpowiedzialność i hamuje indywidualne wysiłki, wpływa niekorzystnie na gospodarkę m. in. poprzez obniżenie wydajności pracy, stymuluje wybór życia z zasiłków zamiast zdobywania środków utrzymania poprzez pracę. Realizowany np. w USA i Wielkiej Brytanii. W modelu motywacyjnym programy socjalne są traktowane jako ważny dodatek do gospodarki, pełniąc wobec niej funkcję służebną – powinny one w możliwie jak największym stopniu służyć rozwojowi gospodarczemu. Zakłada się, że potrzeby ludzkie powinny być zaspokajane przede wszystkim zgodnie z kryterium stażu pracy, zasług i wydajności. Szczególna rola instrumentów polityki społecznej dotyczy rozwiązań ubezpieczeniowych. W konsekwencji najważniejszą cechą systemów polityki społecznej opartych na powyższych założeniach jest silne uzależnienie prawa do pomocy i wysokości świadczeń od statusu danej osoby na rynku pracy. Realizowany np. w Niemczech, Francji, Belgii. W modelu instytucjonalno-redystrybucyjnym polityka społeczna jest uważana za integralną instytucję w ramach danego społeczeństwa, gwarantującą powszechny dostęp do świadczeń i usług z uwzględnieniem przede wszystkim kryterium potrzeb. W modelu tym zakłada się pełnienie przez politykę społeczną funkcji redystrybucji dochodów (wtórny podział dochodów społeczeństwa dokonujący się za pośrednictwem budżetu państwa). Redystrybucja – przez rozbudowany system podatkowy, jest konieczna by zasilać rozbudowaną sferę instytucji publicznych. System podatkowy ma prowadzić do redystrybucji dochodów. Model ten zakłada społeczną odpowiedzialność zarówno za występowanie, jak i za rozwiązywanie problemów społecznych. W konsekwencji władze publiczne powinny stworzyć system gwarantujący każdemu zaspokojenie jego ważnych potrzeb na tym samym poziomie. Realizowany jest w krajach skandynawskich: Dania, Norwegia, Szwecja. Propagowany model przez dane państwo ma znaczący wpływ na realizację polityki bezpieczeństwa społecznego. Określony model polityki społecznej konsekwentnie odpowiada konkretnemu modelowi państwa. W konsekwencji zauważyć można, iż dane państwo odgrywa rolę państwa „wycofanego”, z hasłem „pozwólcie działać niewidzialnej ręce rynku”; państwa „pomocniczego”, opartego o zasadę subsydiaryzmu (filozofii troski o samego siebie a nie państwa troszczącego się o obywatela); państwa „dobrobytu”, które wskazuje ludziom jak sobie bez tego państwa radzić; państwa „pozytywnego/aktywnego”, w którym aktywna polityka państwa w zakresie redystrybucji dochodu narodowego będzie miała na celu rozwój usług socjalnych i zagwarantowanie każdemu obywatelowi minimalnego dochodu oraz zaspokojenie na odpowiednim poziomie jego potrzeb, a nie tylko wybranym grupom pracującym. Bezpieczeństwo społeczne jest samo w sobie celem polityki społecznej, zatem w zależności jaki model polityki społecznej jest realizowany w danym państwie, społeczeństwo w taki też sposób ma zaspokojone podstawowe potrzeby i chronione jest przed ekonomiczną i społeczną nędzą.