W mojej prezentacji będę przedstawiać obraz dziecka jako bohatera literatury i sztuki. Dziecko, to najpiękniejsza i najczulsza istota. Dziecko jest malowane najcieńszą kreską, najbardziej miękkim pędzlem przez malarzy. Postaram się, aby moja wypowiedź ukazała różnorodność kreacji małego człowieka. My dorośli nie wiemy dokładnie co czuje i myśli dziecko. Często nie zdajemy sobie sprawy jak głębokie emocje może mieć z pozoru mało rozumiejący człowieczek. Dziecko stało się bohaterem wielu nowel pozytywistycznych, we wcześniejszych epokach mało pisało się o najmłodszych. Pozytywizm trwał w Europie w drugiej połowie XIX wieku. Była to epoka rewolucji wszystkich niema dziedzin, co również odbiło się w pozytywny sposób na młodsze pokolenia. Dzieci wreszcie zaczęły być leczone medycyną konwencjonalną. Wcześniej ludzie wierzyli w zabobony. W jednej kiedyś przeczytanych przeze mnie nowel, pewna kobieta na 3 zdrowaśki wrzuciła swoją córkę do pieca, wierząc że to ją uleczy z ciężkiej choroby. Romantyzm, to kolejna epoka, z której wybrałam utwór do mojej prezentacji. Czas trwania tej epoki, to pierwsza połowa XIX wieku. Romantyzm zmienił sposób patrzenia na świat, wrażliwość i ujawnij emocje. Bardzo popularnym gatunkiem stał się wówczas dramat romantyczny. Kilkakrotnie zastanawiała się w jakiej epoce chciałabym się urodzić i do tej pory nie wiem, doszłam do wniosku, że chyba dzieci w naszych czasach są wiele lepiej traktowane i inaczej postrzegane niż kiedykolwiek wcześniej. Postanowiłam omówić trzy przykłady literackie:

1. Mały Książe- ukazany jest jako dziecko szczęśliwe.
2. Nie boska komedia- Orcio, dziecięcy bohater dramatu, przedstawiony jako smutny i zadumany chłopiec
3. Janko muzykant- chłopiec cierpiący, zniewolony przez własny talent Na pierwszy ogień postanowiłam wziąć Małego Księcia. To baśń o treści fantastycznej , w której tytułowy bohater przekracza granice między tym co realistyczne, a tym co magiczne. Charakterystyczny dla baśni jest także motyw wędrówki podczas której Mały Książe zdobywa doświadczenie i mądrość życiową . Uwidacznia się również antropomorfizacje świata przyrody- zwierzęta i rośliny zachowują się jak ludzie i przemawiają ludzkim głosem Autor wprowadził również elementy, które nadają historii cech realności- akcja dzieje się na pustyni, na której pilot ląduje awaryjnie samolotem. Jest, to ponadczasowe dzieło. Po tą książkę chętnie sięgają zarówno dzieci jak i dorośli. Historia jasnowłosego człowieczka niewielkiej planety, to opowieść o poszukiwaniu tego, co w życiu najważniejsze. Podróżowanie dostarcza Małemu Księciu powodów do zdziwienia i niezadowolenia. Dzięki niej poznaje czym jest miłość, przyjaźń i śmierć. Wartości jakie dorośli uznają za najważniejsze rozczarowują bohatera. Dzięki róży Mały Książe nauczył się „patrzeć sercem”. Chłopiec zrozumiał, że konieczny jest szacunek do innych ludzi. Bohater książki jest wrażliwy, spontaniczny i szczery, nigdy nie kłamie i bezgranicznie wierzy innym. W baśni został ukazany świat dorosłych z perspektywy dziecka. Dzięki tej powieści możemy poznać receptę na szczęśliwe życie. Dorośli niejednokrotnie nie potrafią pojąć wrażliwości małego dziecka. Cytaty, które zapamiętałam czytając, tą niesamowitą powieść: ”Dorośli nigdy nie potrafią samodzielnie niczego pojąć i uprzykrzają życie dzieciom, które ciągle ,muszą im wszystko wyjaśnić” ”Jedynie sercem można wszystko jasno poznać. To co najważniejsze skrywa się przed wzrokiem” ”Już zawsze będziesz odpowiedzialny za to co oswoiłeś” ”Tylko dzieci wiedzą czego szukają” ”Dorośli wpadają w wartki pęd czasu, nie pamiętając już czego szukają. Machają więc gorączkowo rękami, kręcąc się w kółko” Bardzo zainteresował mnie los Janka Muzykanta. Jest, to nowela pozytywistyczna, a jak wiadomo w epoce pozytywizmu dziecko ukazane jest jako biedna, bezbronna, skazana na cierpienie istota. Dziesięcioletni Janko, to chłopiec utalentowany. Kompozycja noweli miała swoje reguły. Powieść ta jest krótka, skondensowana z wyraźnym punktem kulminacyjnym i puentą. Punkt kulminacyjny, to moment, gdy Janko zakrakawszy się do dworu, przez chwilę gra na upragnionych skrzypcach. Fascynowały go wszystkie dźwięki, odgłosy, melodie natury. Był to bardzo nieśmiały chłopiec. Społeczeństwo wiejskie nie rozumie jego pasji, traktują go jak „odmieńca”. Jest potępiany przez innych. Dziecko to jest ofiarą ludzkiego zacofanie, ludzie nie widzą w nim artysty, lecz dziwaka. Nowela ta kończy się tragicznie- śmiercią dziecka. Niewinna istota została skatowana na śmierć tylko dlatego, że chciał zagrać na upragnionych skrzypcach. Mały chłopiec został ofiarom własnym, nieprzeciętnym zdolnościom. Śmierć bezbronnej istoty porusza nas, wstrząsa nami i zmusza nas do zastanowienia się nas losem dzieci w XIX wieku. Janko był, to wątły chłopiec, a musiał pracować równo z innymi. Często chodził głody i zmarznięty. Nieustannie był bity, biła go nawet matka, ponieważ nie wykonywał powierzonych mu prac, zapominał o obowiązkach wsłuchują się w granie wiatru czy śpiew ptaków. Dla prostej kobiety był to jedynie przejaw lenistwa. Nikt nie dostrzegł, że chłopiec jest wyjątkowo wrażliwy na muzykę. Nikt też nie okazał wyrozumiałości, gdy sięgnął po skrzypce na dworze. Został potraktowany jak zwykły złodziej, a on chciał tylko spełnić swoje marzenie, poszedł za głosem serca i talentu. Historia Janka ma wzruszać i zwrócić uwagę na los dzieci z zacofanych wsi. Wszystkie dzieci były skazane na ciężką prace na roli, nie mogły liczyć na niczyją opiekę, a nawet na sprawiedliwość. Według mnie najbardziej poruszające cytaty to: ”Przyszło na świat wątłe i słabe” ”Nie wiadomo skąd się to takie ulęgło, ale na jedną rzecz był tylko łapczywy, to jest granie” Nie boska komedia , to dramat romantyczny. Utwór taki odrzuca reguły dramatu klasycznego i łączenie elementów różnych rodzajów i gatunków literackich (synkretyzm gatunkowy).
4. Brak jedności czasu- akcja trwa kilkanaście lat.
5. Brak jedności miejsca- poszczególne sceny rozgrywają się w różnych miejscach.
6. Brak jednoście akcji- wiele różnych wątków. Dramat rodzinny polega na zniszczeniu małżeństwa przez męża. Orcio- syn jest uosobieniem dziecięcej niewinności. Chłopiec od czternastego roku życia był niewidomy. Dziecko ginie zabity przez przypadkową kulę podczas oblężenia Okopów. Kruchy i nadwrażliwy chłopiec żył w świecie ducha walki i był przedmiotem walki dobrych oraz złych mocy. Orcio jest napiętnowany poezją. W romantyzmie dziecko traktowane było jako szczególnie przeznaczone do kontaktu ze światem nadprzyrodzonym, a postać ślepca w literaturze kojarzona była z geniuszem. W tej książce mały człowiek jak symbolem ideału poety. Dziecko staje się poetą prawdziwym, czyli jest źródłem poezji, poezja to dar od Boga, poeta żyje na granicy dwóch światów, poezja niszczy samego twórcę. Kiedy matka umiera dzieckiem opiekuje się ojciec, który zdążył już rozpoznać urok fałszywej kochanki. Chłopiec nie bawi się z rówieśnikami, czasem choruje, recytuje poezję. Żyje w świecie wyobraźni co doprowadza go do obłędu. Szkic Orcia, to portret Krasińskiego z lat młodzieńczych- zdolnego dziecka o skłonnościach poetyckich. Chłopiec kojarzy się z niewinnym aniołem. Dziecko i jego matka uważani byli za wariatów.

Jeżeli chodzi o sztukę, to postanowiła wybrać obrazy Stanisława Wyspiańskiego. Jego dział przedstawiają dzieci szczęśliwe, niewinne, beztroskie. Taki obraz małego człowieka najbardziej mi się podoba. Dziecko powinno mieć szczęśliwe i radosne dzieciństwo. Portrety dzieci stanowią ważną część dorobku malarskiego Wyspiańskiego. Artysta malował zazwyczaj swoje własne dzieci

Śpiący Staś jest, to obraz namalowany techniką pastelową. Powstał w 1902 roku. Przedstawia śpiącego synka malarze. Wyspiański brał czynny udział w wychowywaniu synka i pilnie go obserwował. Fascynowała go dziecięca niewinność i naturalność. Obraz powstał, gdy w Polsce rządził styl secesyjny. Śpiące niemowlę, pomimo delikatnych, pastelowych barw jest oddzielone od równie jasnej pościeli stanowiącej tło wyraźnie zarysowanych, falujących linii. Podkreślają one zarazem okrągłe, dziecięce kształty Stasia. Dziecko ma zamknięte oczy, charakterystyczne dla śpiących dzieci usta. Światłocienie skupione na twarzy oraz nóżkach postaci Spotkałam się z teorią, że obraz ten jest zapowiedzią zmiany wizerunku dziecka w następnej epoce. Dziecko emanuje spokojem, beztroskom i szczęściem. Często kiedy patrzymy na śpiące niemowlę widzimy, że dziecko śpi i niczym się nie martwi. Obraz ten idealnie odzwierciedla spokojny sen maleńkiej istoty.

Portret dziewczynki jest to również obraz namalowany techniką pastelową, ciepłymi barwami. To wybitne malowidło przedstawia. Dziewczynka jest uśmiechnięta, jej delikatna cera jest lekko przyrumieniona. Widać, że dziecko jest szczęśliwe, jednak obraz ten ma w sobie pewną tajemniczość, którą trudno odkryć.

Macierzyństwo, to również obraz Wyspiańskiego. Artysta wielokrotnie podejmował temat macierzyństwa ze względu na tęsknotę do wcześniej utraconej mamy. Obraz przedstawia kobietę karmiącą niemowlę. Jest namalowany ciepłymi, pastelowymi barwami. Skomponowany na planie prostokąta linii diagonalnej, wytyczonej przez ciało karmionego niemowlęcia , ramię karmiącej go kobiety i przechodzącej pomiędzy głowami dziewczynek z kokardami we włosach. Obraz przedstawia żonę artysty i jego malutkiego synka. Wyraźnie wyczuwalna jest w nim atmosfera miłości i czułości oraz skupienia Ukazuje miłość i związek matki z dzieckiem. Obraz ilustruje co w naturze kobiety jest najpiękniejsze i najciekawsze. Matka przytrzymuje pierś, aby ułatwić dziecku ssanie, świadczy to o tym że obraz bez wątpienia powstał z natury . Ta intymna scena bez wątpienia przynależy do świata kobiet. Obok matki i dziecka są jeszcze dwie dziewczynki, wpatrują się z przejęciem na rozgrywającą się scenę. Uwagę zwracają żółte kokardy dziewcząt. Na sukienkach matki i dziewcząt są namalowane kwiaty, ma to symbolizować łączność kobiety ze światem natury.