Porównanie wierszy ,,Lament świętokrzyski" i ,,Stabat Mater"

Wiersz ,, Lament świętokrzyski" znany także pod tytułem ,,Żale Matki Boskiej pod krzyżem" powstał w drugiej połowie XV wieku. Autor jest anonimowy, natomiast zapisał go benedyktyn, Andrzej ze Słupi w latach 70. ,, Stabat Mater" został napisany podczas II wojny światowej, a jego autorem jest Józef Wittlin, poeta żydowskiego pochodzenia. Oba dzieła przedstawiają oblicza matek, które utraciły swoich synów. Łączy je zdarzenie biblijne ( ukrzyżowanie Chrystusa), natomiast każdy zawiera inny cel.

Wiersz ,, Lament świętokrzyski" znany także pod tytułem ,,Żale Matki Boskiej pod krzyżem" powstał w drugiej połowie XV wieku. Autor jest anonimowy, natomiast zapisał go benedyktyn, Andrzej ze Słupi w latach 70. ,, Stabat Mater" został napisany podczas II wojny światowej, a jego autorem jest Józef Wittlin, poeta żydowskiego pochodzenia. Oba dzieła przedstawiają oblicza matek, które utraciły swoich synów. Łączy je zdarzenie biblijne ( ukrzyżowanie Chrystusa), natomiast każdy zawiera inny cel. ,,Lament świętokrzyski" jest typem liryki bezpośredniej. Utwór ma formę monologu Matki Bożej stojącej pod krzyżem, na którym wisi jej syn, Jezus. Podmiotem lirycznym jest cierpiąca matka, zwracająca się do ludzi (,,Posłuchajcie bracia miła"), Jezusa (,,Synku miły i wybrany"), Anioła Gabriela (,, O anjele Gabryjele") oraz wszystkich matek (,,Proścież Boga wy miłe i żądne maciory"). W ,,Stabat Mater" autor podmiotem lirycznym uczynił świadka wydarzeń, który dzieło kieruje do nas, ludzi. Utwór Józefa Wittlina jest pieśnią, liryką pośrednią. Oba wiersze przedstawiają doświadczające nieszczęścia, natomiast ich wizerunki są inne. W ,,Stabat Mater" świadek zdarzeń ukazuje matkę zmęczoną, ale spokojną i niepłaczącą (,, Nie płakała i nic nie mówiła") wpatrującą się w ciało swojego syna. Utwór pisany w czasie II wojny światowej mówi, że matka tracąca dziecko nie mogła płakać, ani krzyczeć. W ,,Lamencie świętokrzyskim" Maryja stojąc pod krzyżem rozpacza, widząc mękę swojego syna, tu Jezusa, Syna Bożego. Staje się ona smutna, bezradna i bezsilna. W pieśni anonimowej występują dwa konteksty: biblijny, którego funkcją jest płacząca kobieta oraz kulturowy, którego tekst nawiązuje do obrazu ,,Stabat Mater". Został on ukazany na zasadach obowiązujących w średniowieczu. W wierszu ,,Stabat Mater" autor przywiązuje treści do trzech kontekstów: biblijnego, jako cierniowa korona, która niezgodna jest z biblią (,,Z cierni miała koronę na skroniach"), natomiast funkcją jest ukazanie cierpienia Matki Polski (,,Polska matka w służącej chustce"). Kolejnymi kontekstami jest kontekst kulturowy i historyczny, który mówi o okrucieństwie ukazanym przez Niemców podczas II wojny światowej (,,Niemcy przedtem zabrali mu buty"). Reasumując, autorzy chcieli ukazać, że rozpacz matki Syna Bożego jest tak samo głęboka i bolesna jak cierpienie każdej innej matki, która traci bardzo bliską osobę. ,,Lament świętokrzyski" zawiera w swojej treści narzekanie na los, żal i skargi, a w ,,Stabat Mater" wyodrębnia nieme cierpienie, które jest niewypowiedziane. Obie bohaterki musiały pogodzić się z takim losem.