za otoczenia konkurencyjnego Ważnym etapem analizy strategicznej przeds. Jest analiza otoczenia konkurencyjnego przedsiębiorstwa. Określa ona warunki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa w danym sektorze i na danym geograficznie rynku. Analiza sektora, w którym funkcjonuje przedsiębiorstwo daje istotne informacje na temat szans i zagrożeń zwizanych z wiekiem i dynamika sektora, zachowaniem dostawców i klientow, przede wszystkim daje obraz zachowań konkurentów i możliwości pojawienia się nowych uczestników sektora. Pozwala określić obecną i przyszłą atrakcyjność sektora i ryzyko związana z przebywaniem lub wchodzeniem do sektora. Analiza danego sektora gospodarki powinna być poprzedzona ogólną całego przeysłu i gospodarki narodowej w celu dania podglądu na kondycję danego sektora na tle innych. Analiza sektorowa powinna być przeprowadzana regularnie uczestników danego sektora w celu zbudowania lub skorygowania ich strategii rozwojowej. Przez klientów oraz dostawców zamierzających wejść w długotrwałe i angażujące środki powiązania kooperacjne. Przez potencjalnych inwestorów planujących na dłużej ulokować swoje srodki w danym sektorze lub zbudowanie aliansu z którymś przedsiębiorstwem sektorowym. Zakres analizy sektorowej i poziom jej szczegółowości będą równe dla różnych ich uczestników. Punktem wyjścia jest ustalenie punktowych i geograficznych granic sektora. Porter twierdzi, że sektor to część przemysłu grupująca przedsiębiorstwa produkujące usługi bądź wyroby o podobnym przeznaczeniu i sprzedawana na tym samym rynku geograficznym. Segmentacja strategiczna – kryteria Wyodrębnienie z działalności przedsiębiorstwa jednorodne produkty i rynki, które charakteryzują się ta sama kombinacją kluczowych czynników sukcesu i wymagają szczególnych umiejętności i zasobów do prowadzenia walki konkurencyjnej Wyodrębnienie produktowe Wyodrębnienie jakie produkty należą do tego samego sektora, jakie są substytutami lub które należą do sektorów pokrewnych. Korzystanie przez uczestnikow sektora z tych samych źródeł zaopatrzenia i zaspokajania potrzeb tych samych grup nabywców Zidentyfikowanie nr statystycznego sektora W Polsce funkcjonują dwa systemy klasyfikacji wyrobów i działalności; Polski Klasyfikacja Gospodarki Narodowej Zgodny z klasyfikacją UE,Europejska Klasyfikacja Działalności, Wyodrębnienie geograficzne sektora Zbadanie na jakim rynku sprzedawane są produkty przedsiębiorstwa. Jakie przedsiębiorstwa sprzedają te same grupy wyrobów na tym samym geograficznie rynku ANALIZA 5 SIŁ PORTERA Porter proponuje analizę sektora działalności poprzez zbadanie czynników kształtujących jego atrakcyjność dla bieżących i przyszłych inwestorów. Czynnikami tymi są: • Siła oddziaływania dostawców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora • Siła oddziaływania nabywców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora • Natężenie walki konkurencyjnej wewnątrz sektora • Groźba pojawienia się nowych produktów • Groźba pojawienia się substytutów Siła oddziaływania dostawców i odbiorców Najkorzystniejszy dla przedsiębiorstw, które są już badane w danym sektorze był by układ, aby te przedsiębiorstwa mogły dyktować swojej warunki dostawcom i odbiorcom. Pozycja przetargowa przedsiębiorstw danego sektora zależy od relacji podaży określonego wyrobu do i popytu na ten wyrób. Jeżeli podaż przewyższa popyt to mamy do czynienia z tzw. Rynkiem klienta i on ma silniejszą pozycję przetargową. W odwrotnej sytuacji kształtuje się rynek producentai siła przetargowa jest większa po stronie produkującego lub sprzedającego produkt. Istnieją również inne czynniki, które mogą wzmocnić lub osłabić siłę przetargową przedsiębiorstwa: • Stopień konkurencyjności sektora dostawcy w stosunku do sektora odbiorcy, • Uzależnienie jakości produktu finalnego od jakości produktu kupowanego od dostawcy • Pozycja monopolistyczna dostawcy lub odbiorcy • Duży udział dostawcy w tworzeniu kosztów odbiorcy • Wysoki koszt zmiany dostawcy lub klienta • Możliwość integracji poziomej Groźba pojawienia się nowych produktów i substytutów. Nowy produkt, jest odmianą produktu wytwarzanego w sektorze, ma takie same lub podobne cechy użytkowe, różni się opakowaniem, znakiem firmowym, jakością lub wyglądem. Pojawienie się nowego produkty utożsamić należy z pojawieniem się nowego producenta tej samej grupy wyrobów lub pojawienie się nowej generacji wyrobów. Substytut, czyli produkt zastępczny. Jest w sensie technologicznym zupełnie innym produktem ale pełni podobną lub szerszą funkcje użytkową i zaspokaja podobna potrzebę klienta. Największą groźba pojawienia się nowych produktów istnieje w sektorach młodych, o dużej dynamice popytu, gdy klienci nie przyzwyczaili się jeszcze do określonych wzorów wyrobów, a elastyczność cenowa jest duża. Groźba pojawienia się substytutów wzrasta wraz ze starzeniem się wyrobów, gdy następuje znudzenie klientów produktem, postęp technologiczny zaś podsuwa nowe technologie i wynalazki, lepiej zaspokajające określone grupy potrzeb. Niekiedy w dojrzalych sektorach w obliczu zagrożenia pojawienia się substytutów następuje intensyfikacja prac nad eksperymentalnymi technologiami, czego rezultatem jest pojawienie się nowych generacji produktów, które są w stanie konkurowac z atrakcyjnymi substytutami. Pojawienie się nowych wyrobów i substytutów jest uzależnione od: • Atrakcyjności sektora • Wielkości barier wejścia do sektora • Możliwości represji ze strony producentów sektora Atrakcyjność sektora określają 3 parametry: • Obecna wielkość sektora( to liczba lub wartość produktów danej grupy sprzedanej a nie wyprodukowanej na danym obszarze) • Przyszła wielkość sektora i dynamika sprzedaży w poszczególnych latach,( określa perspektywy rozwojowe uczestników sektora i informuje o spodziewanej sile walki konkurencyjnej) • Obecna i przewidywana rentowność sektora( analiza cyklu życia sektora) Określenie fazy życia całego sektora wymaga przeanalizowania cyklu życia wszystkich produktów tego sektora i wskazanie a tej podstawie dominujących zjawisk, świadczących o osiągnięciu danej fazy życia. Określenie fazy życia sektora jest ważne dla rzeczywistych i potencjalnych jego uczestników, ponieważ pozwala przewidzieć przyszłą rentowność i możliwości rozwojowe przedsiębiorstw w tym sektorze oraz odpowiednio wcześnie podjąć decyzję o wyjściu z sektora lub zainwestowaniu w nowy produkt , który zastąpi poprzedni Bariery wejścia; • Ekonomika skali(minimalny rozmiar produkcji który gwarantuje koszt jednostkowy wyrobu poniżej obowiązującej ceny rynkowej) • Wysoki poziom technologiczny • Brak dostępu do kanałów dystrybucji(oznacza zbyt wysoki koszt, jaki trzeba ponieść aby móc sprzedać swoje wyroby) • Formalne bariery wejścia na rynek(konieczność dostosowania się nowych inwestorów do przepisów obowiązujących w danym sektorze) • Bariery celne(jak bariery formalne tworzone przez rząd, w celu prowadzenia określonej polityki gospodarczej Im słabiej działają bariery wynikające z walki konkurencyjnej wewnątrz sektora, Tm bardziej producenci domagają się barier formalnych. Wysokie bariery obniżają atrakcyjność sektora i zniechęcają nowych inwestorów. Wysokie bariery oznaczają duże koszty związane z porzuceniem i zmianą sektora zarówno w sensie kosztów materialnych i kosztów płynących z zadomowienia się w danym sektorze, dobrych stosunków z dostawcami, klientami, wypróbowanych metod postępowania w stosunku do konkurentów. Określając koszt wyjścia z sektora należy tez brać pod uwagę bariery społeczne i emocjonalne, szczególnie silne gdy zmiana sektora wiąże się z koniecznością zmniejszenia zatrudnienia lub całkowitej likwidacji firmy. Wysokie bariery wyjścia z sektora powodują, że wiele przedsiębiorstw pozostaje w starych sektorach mimo zmniejszenia się zysków.