Patologia – (PATHOS- pochodzi z greckiego języka i oznacz cierpienie, które dotyczyło jedynie chorób ciała ale w XIX wieku zaczęto używać terminu tego do określania zaburzeń społeczeństwa) nauka o chorobach albo stanach chorobowych, w ogólniejszym znaczeniu nieprawidłowości (również w odniesieniu do nauk społecznych). Jest to zaburzenie w funkcjonowaniu organizmu lub tkanki. Może być związana z chorobami nękającymi ludzi i zwierzęta. Często mówimy o problemach dotyczących tkanki społecznej i taką patologię nazywamy patologią społeczną, która tyczy się odejścia od powszechnie panujących norm i odrzucenie wartości, niekiedy połączone z całkowitą pogardą dla zasad, wprowadzonych w imię dobra ogółu. Patologie społeczne – zachowania, które zakłócają równowagę społeczną. To nieprzestrzeganie ogólnie przyjętych norm i wartości. Dotyczy ona grup lub jednostek społecznych. Wywołujące zakłócenia czynniki są różnorodne. Są to między innymi: mikro uszkodzenia mózgu podczas porodu co skutkuje brakami w wychowaniu. Istotny jest także wpływ środowiska na jednostkę i oddziaływanie na nią. Patologią społeczną nazywamy działania, które w wyraźny sposób odbiegają on norm wypracowanych w społeczeństwie, od wyznawanych w danej grupie społecznej wartości. Patologia społeczna wiąże się ze stanem zakłócenia równowagi dotąd panującej w społeczeństwie, co może skutkować osłabieniem więzi, zmniejszeniem skuteczności kontroli społecznej i innymi negatywnymi zjawiskami. Dewiacja społeczna - odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z normami, a także z wartościami przyjętymi w społeczeństwie lub w grupie społecznej. Zachowania dewiacyjne nie są jednoznacznie interpretowane i ich określenie jest zależne od przyjętych systemów normatywnych w danym społeczeństwie. W niektórych ujęciach teoretycznych definiowane jest relatywistycznie jako zachowanie, które zostało przez społeczność zdefiniowane jako dewiacyjne. Pojęcie to upowszechniło się najpierw w socjologii amerykańskiej, dla odróżnienia od określenia patologii. Jednym z pierwszych przedstawicieli nauk społecznych, którzy podejmowali problem odstępstw od norm, był Émile Durkheim, który w pracy Zasady metody socjologicznej poświęcił jeden rozdział na kwestię odróżniania faktów normalnych i patologicznych, gdzie pisał , że “o fakcie społecznym nie można tedy powiedzieć, że jest normalny dla określonego rodzaju społecznego, jeżeli się nie doda, jaką równie określoną fazę rozwojową mamy na myśli. W rezultacie, aby wiedzieć, czy faktowi przysługuje ta nazwa, nie wystarczy obserwować, w jakiej fazie występuje u większości społeczeństw danego rodzaju, lecz trzeba również brać pod uwagę odpowiednią fazę ich ewolucji”. Przy określaniu normalności nie podkreślał też aspektu moralnego: “Przede wszystkim zbrodnia jest normalna, ponieważ społeczeństwo bez zbrodni jest niemożliwe”. Odnosił się w tym przypadku do normalności, jako powszechności zjawisk w społeczeństwie. -Dewiacja pozytywna Dotyczy naruszania norm, które jednak nie ma na celu szkodzenia, lecz przeciwnie jej celem jest dobrostan, pomyślność, rozwój. Ten typ dewiacji wyróżnia kilka charakterystycznych cech:

Jest odstępstwem od normy powinności; Jest nieegoistyczna w swojej motywacji; Jest wyrazem buntu; Jej skutkiem jest pozytywna reorganizacja; Dewiacja pozytywna jest utożsamiana z takimi zachowaniami jak: nonkonformizm, innowacyjność, konstruktywny antagonizm, moralny perfekcjonizm, twórczy niepokój, pozytywne nieprzystosowanie, altruizm itp.

-Dewiacja negatywna Jest odstępstwem od nakazu obowiązku, jest szkodliwa i destruktywna zarówno w swoich motywacjach, jak i konsekwencjach. Dewiacja negatywna byłaby właśnie przedmiotem zainteresowania patologii społecznej. Mimo że rozdzielenie takie stanowi pewne uporządkowanie kategorii zjawisk naruszających normy, to jednak nasuwa się całkiem poważna wątpliwość co do możliwości trafnej ich diagnozy w perspektywie czasowej, w której najczęściej są one oceniane(zaraz po ich wystąpieniu). Wszak nie zawsze to, co wydaję się korzystne w chwili pojawienia się, jest takie ostatecznie i przeciwnie. Bardzo dużym problemem jest znalezienie punktu odniesienia by móc oceniać zjawiska patologiczne . Ciężko bowiem ustalić wzór do naśladowania zachowania społecznego. Jest to spowodowane zróżnicowaniem jakie występuje na całym świecie gdzie normy i wartości są bardzo różnorodne. Różnice kulturowe występujące na świecie często są powodem sporów i konfliktów. Wynika to często z braku tolerancji wśród społeczeństwa w stosunku do obcokrajowców, homoseksualistów, przestępców czy też osoby o wyjątkowych poglądach politycznych. Podsumowując, punkt odniesienia jest zależny od środowiska jednostki i większej grupy do niej należącej. Jednym z kryteriów patologii jest masowość, czyli to w jak dużym gronie społeczeństwa odbywają się akty patologiczne na które jednostka samotna by sobie nie pozwoliła. Nie jest to do końca jasne kryterium, bo do zachowań patologicznych wliczamy np. samobójstwa. Występuje również potępienie, które jest dość dobrą cechą dystynktywną patologii społecznej. Czyli to jak ludzie odbierają i postrzegają później jednostkę, której dotyczy problem patologii. Nie jest to co prawda dość zawężające kryterium, bo istnieją zachowania, które w zasadzie naruszają normy zachowania np. przekraczanie prędkości na drodze podczas gdy kierowcy informują się nawzajem solidarnie o patrolach policyjnych. Występują również takie zdarzenia, które nie naruszają norm a budzą jednak potępienie tak jak feminizm. Najbardziej nieakceptowane przez społeczeństwo formy aktów patologicznych to te związane z wykorzystywaniem seksualnym dzieci i inne związane z tym krzywdzenie innych na tle seksualnym. Wg statystyk co jest zaskakujące występuje bardzo niska liczba wskazań potępienia dla zabójstwa, która jest równa przemocy w małżeństwach. Na przestrzeni lat kryteria ulegają zmianie co pokazują analizowane dane, które potwierdzają wątpliwości dotyczące kwalifikacji zachowań patologicznych. Wątpliwość ta sprowadza się najogólniej rzecz biorąc do: Nieselektywności kryterium potępienia społecznego, Zmienność preferencji wartości, Tendencji do poszerzania obszaru tolerancji dla zachowań nietypowych czy nawet naruszających tradycyjne normy, Wzrostu wrażliwości społecznej na zachowania krzywdzące, które dawniej nie rodziły repulsji Prawdopodobnie najlepszą definicją oddającą współczesne trendy jest ta sformułowana przez J. Malca zakładająca, że: patologią społeczną jest ogół przypadków śmierci, obniżenia poziomu moralnego, pogorszenia samopoczucia i strat materialnych spowodowanych naruszeniem reguł parakseologicznych, moralnych i prawnych oraz postępowaniem autodestruktywnym. Istnieją trzy podstawowe kryteria oceny zjawisk dewiacyjnych: 1.Śmierć ludzi, osłabienie ich odporności fizycznej i psychicznej, wzrost zachorowalności i chorobowośći, uszkodzenia ciała, nasilenie stresów. 2.Internalizację wadliwych norm i wzorców. 3.Straty mienia. Patologia społeczna jest nauką interdyscyplinarną. Najczęściej jest łączona z socjologią i kryminologią. Siłą nauki o patologiach społecznych jest czerpanie wiedzy z innych nauk. Dzięki temu mamy wiedzę o uprzedzeniach społecznych zaczerpniętą z kształtowania się tożsamości i ustaleń klinicystów. Do patologii społecznej zaliczamy również mobbing po który sięgnięto do socjologii i funkcjonowania grup. Mobbing – podgryzanie najsłabszego osobnika, zapędzanie go w kozi róg, eliminowanie z grupy nie jest praktyką ani nową, ani nietypową w świecie zwierząt, ale społeczność ludzka po to stworzyła skomplikowaną machinę organizacyjną, szczególnie zaś reguły demokratyczne, aby um.in. chronić słabszych. Społeczne wyczulenie na niegodziwe traktowanie osób narażonych na wykorzystanie , pozbawionych możliwości obrony zaowocowało w latach 40. XX w. wzrostem badań nad fenomenem kozła ofiarnego i było w dużym stopniu związane z jednej strony ze wzrostem świadomości praw obywatelskich mniejszości społecznych, zaś z drugiej natężeniem przypadków linczów, samosądów itp. Spowodowanych nałożeniem się wielu niekorzystnych procesów społecznych (m.in. kryzysu ekonomicznego, psychicznych kosztów drugiej wojny światowej, dezorganizacji społecznej czy domagania się równości praw przez mniejszości). Obecnie jednym z najczęściej opisywanych przejawów nadużyć wynikających z funkcjonowania jednostki w grupie jest mobbing. Pojęcie to zastosował jako pierwszy Konrad Lorenz , słynny austriacki etolog, laureat Nagrody Nobla w 1973 r., badający m.in. sposoby osaczania przez zwierzęta najsłabszego osobnika w stadzie. Do opisu agresji w grupach dziecięcych pojęcie to wykorzystał Hainz Leymann w artykule, jaki opublikował w 1972r., któremu skojarzenia nasunęła lektura Lorenza. Termin ten szybko zyskał popularność i jest wykorzystywany do opisania podobnego zjawiska w różnych typach relacji interpersonalnych. Mobbing, bulling , harassment to nazwy służące obecnie do opisania tego samego zjawiska oznaczające dręczenie, nękanie, molestowanie, psychiczny terror dokonane przez osobę lub grupę dysponującą przewagą wobec jednostki nieco słabszej i co ważne, trwający w czasie. Międzynarodowa Organizacja Pracy definiuje mobbing jako ,,obraźliwe zachowanie przez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników, którzy stają się przedmiotem psychicznego dręczenia”. Mobbing jest przeciwieństwem konfliktu, w którym zakłada się pewną równowagę sił, ścieranie się rzeczywistych interesów oraz zazwyczaj krótkotrwałość, nie jest też mobbingiem stres zawodowy będący nieodłącznym składnikiem wykonywania określonych obowiązków ani doświadczenie przemocy fizycznej czy seksualnej, jeżeli ma charakter incydentalny lub jest ścieraniem się dwóch rywali. Trudno jest odróżnić mobbing od złych warunków pracy, ale nie występuje, jeżeli złe warunki pracy mają pewien wymiar obiektywny, inna jest też motywacja mobbingu. Nie są wreszcze mobbingiem wymagania stawiane pracownikom wynikające z ich obowiązków, wymagań organizacyjnych. Mobbing jest bezsensownym nieprzynoszącym żadnych wymiernych korzyści kreowaniem kozła ofiarnego, bezwzględnym, okrutnym działaniem mającym na celu wyeliminowanie go z grupy i to bez szansy na rehabilitacje. Aby można było mówić o moobbingu, muszą być spełnione cztery warunki: -Długotrwałość dręczenia – przyjmuję się okres kilku miesięczny lub nie krótszy niż pół roku -Powtarzalność mobbowania, co najmniej raz w tygodniu – choć nie jest to określenie zbyt precyzyjne, bo zaczerpnięte ze zwyczajów pracowniczych -Nierównowaga sił między dręczonym lub dręczonymi a dręczycielami -Negatywne konsekwencje zdrowotne dla ofiary Przejawy Mobbingu Leymann wymienia pięć technik mobbowania ofiary. Oto one:

1. Zaburzenia możliwości komunikowania się -ograniczanie możliwości zabierania głosu -stałe przerywanie wypowiedzi -ignorowanie wypowiedzi osoby poddawanej presji -krzyki, wymyślania lub pomstowania -ciągłe krytykowanie
2. Zaburzenia kontaktów społecznych między ofiarą a resztą, -unikanie rozmowy z ofiarą -niedawanie możliwości odezwania się -zmienianie miejsca, przesadzanie lub groźba takich zmian -niezauważanie, traktowanie jak powietrze
3. Podważanie autorytetu ofiary -oczernianie , wyrażanie negatywnych opinii o ofierze -rozsiewanie plotek -próby ośmieszania
4. Zaburzenia poczucia kompetencji ofiary, niszczenie jej kariery -niedawanie żadnych poleceń – demonstrowanie jej nieprzydatności -odbieranie prac zadanych wcześniej -zlecanie prac bezsensownych -dawanie prac przerastających jej kompetencje po to, żeby jej wytknąć nieudolność
5. Działanie mające szkodliwy wpływ na zdrowie -Zmuszanie do wykonywania prac szkodliwych dla zdrowia Zgodnie z kodeksem pracy od 1 stycznia 2004 r. obowiązuje pracodawcę zakaz stosowania mobbingu wobec pracowników i dodatkowo jest on zobowiązany przeciwdziałać praktykom mobbingowym stosowanym przez innych pracownik ów w kierowanej przez niego instytucji. Bezdomność Chyba najbardziej dramatyczny przejaw wykluczenia społecznego. Człowiek bezdomny zostaje pozbawiony godnego i bezpiecznego życia, pracy zawodowej, uczestnictwa we wspólnocie, w kulturze czy wreszcie korzystania z zabezpieczeń społecznych. W encyklopedycznej definicji bezdomności traktuje się to zjawisko jako brak domu, miejsca stałego pobytu zapewniającego jednostce lub rodzinie schronienie przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, gwarantującego poczucie bezpieczeństwa oraz zaspokajanie podstawowych potrzeb na poziomie uznawanym w danym społeczeństwie za wystarczający.(nowa encyklopedia powszechna pwn 1995) Choć jest to definicja dosyć szeroka i, co najważniejsze, uznająca jako kryterium podstawowe ubóstwo, to jednak brak w niej pewnego elementu subiektywnego , tzn. uwzględnienia poczucia bezdomności, które przecież decyduje nie tylko o identyfikowaniu się osoby bezdomnej z tym problemem, ale i o sposobie przeżywania własnej bezdomności. Jest bezduszna, a ponadto nie uwzględnia, że brak dachu nad głową może być także wyborem jednostki. Zdaniem Piekut-Brodzkiej (2000), najczęstszą przyczyną bezdomności jest wymeldowanie do nikąd, porzucenie, alkoholizm lub opuszczenie zakładu karnego. Dane te zdają się potwierdzać ustalenia Anny Duracz-Walczak(1996), która wymienia cztery zasadnicze przyczyny bezdomności:
6. Społeczne -Wynikające głównie z utraty pracy lub środków do życia -Utraty mieszkania w likwidowanych hotelach robotniczych, braku miejsc w domach pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku, braku mieszkań dla wychowanków domów dziecka po ukończeniu 18 lat -Braku miejsc w szpitalach i zakładach opiekuńczych dla osób wymagających stałej hospitalizacji ; chorzy z zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawni intelektualnie -Braku miejsc dla osób zarażonych wirusem HIV. 2.Wynikające z patologii lub chorób jednostki lub sytuacji mających miejsce w rodzinie. -Alkoholizm -Rozwody albo rozpad stałych związków -Przestępczość ; osoby po odbyciu kary pozbawienia wolności -Odrzucenie przez rodzinę lub brak opieki ze strony rodziny -Prostytucja -Znęcanie się nad rodziną
7. Psychologiczne będące wynikiem świadomego wyboru, wieczny wędrowiec, tułacz 4.Prawne ; eksmisja, wymeldowanie do nikąd

Skutki: Osoba bezdomna traci zwykle meldunek, stopniowo traci umiejętności zawodowe, zrywa kontakt z osobami, które potencjalnie mogłyby jej dostarczyć wsparcia, i zaczyna funkcjonować w środowisku osób o równie niskich umiejętnościach społecznych, osób, które moją ją nauczyć w najlepszym przypadku jak przetrwać, a nie wyjść z trudnego położenia. Ponadto zwykle pogarsza się jej stan zdrowia i poczucie, że sobie poradzi. Najlepszym przykładem na owe pogarszanie się umiejętności adaptacyjnych są odpowiedzi bezdomnych na pytanie, o najlepszy według nich sposób na wyjścia z bezdomności. 75% badanych odpowiedziało, że najlepszym sposobem jest zamieszkanie w schronisku . Znakomicie ilustrują nastawienie do siebie i życia marzenia bezdomnych . Oto one: -żeby nie pić -żeby wreszcie znaleźć kąt, kobietę, i nie być głodnym -aby ludzie nie pluli mi w twarz, bo to boli -o pieniądzach -o podróżach -o wygodnym życiu -wolności całkowitej i niezależności -spokojnej starości i ładnym pogrzebie -aby śmierć nie przyszła na ulicy -aby umrzeć wolnym, a nie schroniskowym -aby Bóg odmienił serca ludziom -zmianie klimatu w Polsce -o cofnięcie czasu -zdrowiu -aby pomalować ludzi na kolorowo, żeby byli weselsi -aby zagrać w turnieju Marzenia ujawniają najistotniejsze potrzeby bezdomnych i skłonność do magicznego myślenia. Połowa marzeń albo nie może się spełnić, albo ich spełnienie do niczego bezdomnemu się nie przyda.

Dziecko ulicy Na ulicach coraz częściej możemy zauważyć wałęsające się bez celu dzieci. Często może nam się wydawać, że są to młodzi chuligani. Wielu z nas zadaje sobie także pytanie: „Czy rodziców nie obchodzi ich los, gdzie są, co się z nimi dzieje? ”Sęk w tym, że najczęściej nie. Zjawisko to jest ostatnio na porządku dziennym, a „ Dzieci ulicy” są już chyba w każdym większym mieście. Temat jest bardzo ciekawym i uważam, że należałoby się w niego chociaż trochę zagłębić. Otóż „dziećmi ulicy” są zazwyczaj młode osoby, pochodzące z patologicznych rodzin. W domu rodzinnym są zaniedbywane, ale często też gnębione. Zrobią więc wszystko, aby jak najmniej czasu spędzać w domu, gdzie teoretycznie powinny znaleźć spokój i wytchnienie od problemów dnia codziennego. Bieda i patologiczna rodzina to te najczęściej spotykane przyczyny ucieczki dzieci na ulicę. Są jednak też takie osoby, które pochodzą z tak zwanych „dobrych rodzin” a przyczyną ich ucieczki z domu jest na przykład konflikt z rodziną. Kolejną kwestią jest to, jak naprawdę wygląda życie tych dzieci. Żyją na dworcach, w piwnicach. Przebywają w grupach, co daje im poczucie bezpieczeństwa i często akceptacji, której nie doświadczają w swojej biologicznej rodzinie. To właśnie ta grupa rówieśników sprawia, że mają swoją namiastkę rodziny i przebywają wśród osób, które znają i rozumieją ich problemy. Niestety, aby przeżyć muszą posuwać się często do tak drastycznych kroków, jak sprzedawanie swojego ciała, kradzieże oraz inne przestępstwa ( nie zawsze zaliczane do tych drobnych). Warto więc zainteresować się losem tych dzieci, być może kiedyś ocalimy życie jednego z nich? Uzależnienia med. stan psychicznej i fizycznej zależności od jakiegoś psychoaktywnego środka chemicznego, przejawiający się przymusem jego przyjmowania w oczekiwaniu na efekty działania tego środka lub dla uniknięcia objawów abstynencyjnych; np. uzależnienia: lekowe, toksykomanie, lekomanie, narkomanie, nikotynizm; niekiedy za uzależnienia uznaje się wszystkie nawykowe zachowania z zatraceniem indywidualnej niezależności (np. uzależnienie od mody, telewizji, komputera). Wokół problemu uzależnień istnieje dosyć duże zamieszanie terminologiczne. Określenia takie jak: nałóg , toksykomania, narkomania, uzależnienie stosowane są często zamiennie i dosyć trudno jest znaleźć wyjaśnienia, dlaczego to, a nie inne pojęcie, zostało wykorzystane. Właściwie różnice między wymienionymi pojęciami zależą od pewnej tradycji, a także powszechności ich stosowania. Kiedy problem utraty kontroli nad toksycznymi formami nawyków zaczął być postrzegany jako zagrożenie o skali masowej, Światowa Organizacja Zdrowia w 1957 r. podjęła próbę dokonania wyrazistej definicji pojęć nawyku i nałogu. Przyjęto oczywiste założenie, że w jednym i drugim przypadku mamy do czynienia z utrwalonym wzorcem zachowań oraz pewną formą zależności psychicznej. Natomiast cechami, które miały wyróżniać nałóg są:

Tolerancja , czyli potrzeba zwiększenia dawki, określonej stymulacji Szkodliwość zachowania nałogowego zarówno w wymiarze osobistym, jak i społecznym Przymus zamiast pragnienia typowego dla nawyku Uzależnienie fizyczne i zespół abstynencyjny w przypadku nałogu. Alkoholizm Alkohol, jak każda substancja psychoaktywna, w sposób istotny oddziałuje na sprawność psychofizyczną człowieka, ograniczając zarówno jego kontrolę wolicjonalną, jak i przyczyniając się do niekorzystnych skutków dla całego jego funkcjonowania. Ryzyko nadużywania alkoholu zwiększa to, iż większość dorosłych odczuwa w zasadzie przyjemne efekty po spożyciu niewielkiej ilości alkoholu, a czytelne granice bezpiecznego picia są właściwie nie do ustalenia. Ta sama osoba może rozmaicie zareagować na porównywalną dawkę alkoholu. Utrata kontroli nad piciem w najłagodniejszej postaci prowadzi do upojenia alkoholowego, a w najpoważniejszej do uzależnienia ze wszystkimi jego negatywnymi skutkami, ze śmiercią włącznie. Termin “alkoholizm” odnosi się do choroby zwanej także zespołem uzależnienia od alkoholu. Jest to najcięższe stadium grupy problemów alkoholowych, do której należą też pijaństwo i nadużywanie alkoholu. Problemy alkoholowe występują na różnych poziomach zaawansowania, od łagodnych do takich, które zagrażają życiu. Mimo, że alkoholizm jest najbardziej poważnym stadium, mniej ciężkie problemy alkoholowe mogą być również niebezpieczne. Nadużywanie alkoholu zaczyna się wtedy, gdy ktoś pijąc zaczyna tracić kontrolę nad sobą, a i tak pije nadal. Nadużywanie alkoholu może prowadzić do problemów społecznych, interpersonalnych lub prawnych. Objawia się też często zaniedbywaniem rodziny i domowych obowiązków. Nadużywanie alkoholu różni się od alkoholizmu przede wszystkim brakiem fizycznego uzależnienia oraz nie występowaniem utraty kontroli, czy tolerancji na alkohol. Nadużywanie alkoholu jest definiowane jako wzorzec picia, któremu towarzyszy jedna lub więcej z następujących sytuacji w przeciągu 12 miesięcy:

• niewywiązanie się z obowiązków;
• picie w sytuacjach, które mogą być fizycznie niebezpieczne, np. podczas prowadzenia samochodu lub obsługi maszyn;
• dalsze picie pomimo trwających problemów w związkach, które są spowodowane lub pogarszane przez działanie alkoholu. Choć nie jest to jeszcze alkoholizm, warto pamiętać, że wiele skutków nadużywania alkoholu jest również doświadczana przez alkoholików. Nadużywanie alkoholu staje się uzależnieniem od alkoholu, kiedy pijący zaczyna odczuwać ciągłe pragnienie alkoholu (co równoznaczne jest z utratą kontroli nad piciem), a także objawy odstawienia oraz zwiększonej tolerancji na alkohol tak, że musi pić więcej, aby osiągnąć ten sam efekt.

Narkomania Jest równie poważnym problemem społecznym co alkoholizm. Rozpowszechniła się w latach 90. i nadal stanowi zagrożenie, szczególnie wśród ludzi młodych. W badaniach na ten temat padają dane wskazujące, że co trzeci uczeń szkoły ponadgimnazjalnej miał kontakt z narkotykami. Zjawisko ma swoją genezę w otwarciu granic państwowych po 1989 roku i szybkim napływie środków odurzających oraz łatwym dostępie do narkotyków, a nawet modzie panującej na nie. Można się jej również dopatrywać w zeświecczeniu kultury i liberalizacji życia codziennego. Rozwój narkomanii może być również tłumaczony jako ucieczka przed trudnymi wyzwaniami współczesnego świata. Niezależnie od przyczyn, społeczne skutki zjawiska są bardzo niebezpieczne – począwszy od zanikania więzi i systemów wartości po całkowita degradacje jednostek. Środki odurzające były od tysięcy lat obecne w codziennym życiu człowieka. Alkohol służył do utrwalania wywarów ziołowych stanowiących podstawowe składniki leków, z konopi produkowane najlepsze niepodatne na gnicie, opium stosowano jako środek znieczulający lub środek na sen, a grzyby używane były w ceremoniach religijnych. Narkotyki wykorzystywano w celach rytualnych lub ludycznych, mogły być środkiem pomocnym w manipulowaniu ludźmi lub urozmaiceniem spotkań towarzyskich, wreszcie służyły usprawnianiu codziennego życia lub je dezorganizowały. Nigdy też w żadnym społeczeństwie nie dopracowano się zgodnego stanowiska w sprawie ich dopuszczalności. Przykładem niech będzie postawa społeczeństw euroamerykańskich wobec alkoholu i nikotyny. Pomimo powszechnej wiedzy o spustoszeniach powodowanych przez tego typu środki odurzające w większości krajów są one nie tylko legalne, ale i bardziej dostępne niż chleb czy aspiryna. Rodzaje narkotyków Grupa morfinowa – opium, morfina, kodeina, heroina oraz syntetyki opiatopodobne Grupa alkoholu i barbituranów – działające nasennie i uspokajająco. Mogą działać i występować niezależnie, ale istnieje duża częstotliwość łączenia tych substancji. Powodują uzależnienie bardzo trudne do leczenia. Grupa amfetaminowa – głownie amfetamina i metamfetamina Grupa kokainowa Grupa kanabinolowa – głównie marihuana, haszysz i olej haszyszowy Grupa halucynogenów – LSD, meksalina, psylocybina Grupa Khat - o działaniu podobnym do efedryny, rozluźniające, lekko halucynogenne. Grupa rozpuszczalników i innych lotnych substancji np. azotan amylu, toluen. Podtlenek azotu

Można jeszcze narkotyki podzielić na : Środki tłumiące – alkohol , środki nasenne, uspokajające i antydepresyjne , środki rozluźniające na bazie azotanu . środki silnie usypiające (pigułki gwałtu) takie jak rohypnol, leki przeciwkaszlowe Środki pobudzające – kofeina, nikotyna , amfetamina metamfetamina AMU, kokaina , crack, ecstasy, wiele roślin o działaniu stymulującym np. wilcza jagoda Halucynogenne – Kanabinole, pochodne konopi indyjskich marihuana, haszysz olej haszyszowy, skuny , LSD zwany potocznie kwasem, Fencyklidyna PCP , Meksalina , Psylocybina , Grzyby , bieluń dziędzierzawa- roslina o dużych kwiatach i owocach podobnych do kasztana, boska szałwia, Bufotenina Środki wziewne (inhalatory) – kleje, butapren, farby, politury, rozpuszczalniki, preparaty do czyszczenia na bazie alkoholu , aerozole, płyny do chłodnic, aceton, płyn do zapalniczek, zmywacze acetonowe do paznokci , korektory , eter i inne, Środki uśmierzające – mają na celu neutralizowanie bólu ; opium, morfina, kodeina, heroina Sterydy – stosowane do wzrostu, przyspieszania budowy komórek w medycynie, są szkodliwe podczas okresu dojrzewania a także w ciąży, są produkowane na bazie męskiego hormonu płciowego testosteronu, pozwalają na szybszy wzrost masy mięśniowej, wagi , siły i wytrzymałości. Hazard Słownik Języka Polskiego definiuje słowo hazard jako “ryzykowne przedsięwzięcie, którego wynik zależy wyłącznie od przypadku”, “ryzyko w grze” lub jako “narażanie się na niebezpieczeństwo, ryzykowanie”. Patologiczny hazard - inaczej hazard przymusowy został uwzględniony przez Dziesiątą Rewizję Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) w rozdziale piątym - “Zaburzenia Psychiczne i zaburzenia zachowania”, w podrozdziale - “Zaburzenia nawyków i popędów”. Przez zaburzenia nawyków i popędów należy rozumieć powtarzające się działania bez jasnej, racjonalnej motywacji, które nie mogą być kontrolowane i zazwyczaj szkodzą zarówno interesom pacjenta jak i innych ludzi. Pacjent opisuje je jako zachowania związane z popędem do działania. Przyczyny ich nie są znane. Wg ICD-10 patologiczny hazard jest to zaburzenie, które “…polega na często powtarzającym się uprawianiu hazardu, który przeważa w życiu człowieka ze szkodą dla wartości i zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych”.

Siłą napędową patologicznego hazardu jest potrzeba przeżywania silnego napięcia, jakie pojawia się podczas gry. Wygrana zwiększa poczucie mocy i popycha do dalszej gry. Przegrana powoduje spadek szacunku do siebie i zmniejszenie poczucia kontroli oraz niejednokrotnie żądzę odzyskania straty a te z kolei stymulują do poszukiwania komfortu psychicznego w kolejnych grach. Paradoksalne jest to, że wielu hazardzistów jest bardziej zadowolonych z przegranej niż z wygranej, bowiem przegrana zmusza ich do odgrywania się i pozwala na dalsza grę, a tym samym umożliwia dalsze przeżywanie stanów napięcia. W efekcie osoba grająca, niezależnie od swojego stanu finansowego nie jest w stanie przerwać gry, bez względu na konsekwencje. Przestępczość Wiąże się z nieprzestrzeganiem prawa, norm i zasad powszechnie przyjętych. W Polsce odnotowujemy bardzo wyraźny wzrost przestępczości w ciągu lat dziewięćdziesiątych. Dopiero rok 2004 przyniósł zahamowanie tego wzrostu. Topografia przestępczości jest zróżnicowana, chociaż odnotowuje się więcej przestępstw w aglomeracjach miejskich niż na wsi, więcej w rejonach uprzemysłowionych niż rolniczych. Niepokojącym jest fakt wzrostu liczby przestępstw nieletnich. Przyczyny tego zjawiska należy szukać m.in. w kryzysie rodziny, niepowodzeniach szkolnych oraz zagrożeniach alkoholizmem, narkomanią, przynależnością do grup nieformalnych (gangów młodzieżowych). Przez to pojęcie rozumiemy kilka zebranych ze sobą czynów, które zostały na danym terytorium ustawowo zabronione przez dany urząd państwowy pod groźbą karalności. Przestępczość jest zjawiskiem społecznym i może stanowić zagrożenie istniejącego, obowiązującego kodeksu prawnego.

Wskaźnik przestępczości liczy się na podstawie stosunku osób dopuszczających się przestępstw do ogółu osób danego miasta, czy kraju. Przestępczość może być również opisywana z punktu widzenia jej intensywności, dynamiki, czy też struktury.

Czynnikami powodującymi przestępczość mogą być osobiste problemy przestępcy, takie jak : niezrównoważenie psychiczne, frustracje, alkoholizm, dysfunkcjonalna rodzina przestępcy, zdegenerowane społeczeństwo, złe działanie systemu oświaty i dydaktyki lub jego braki. Do przestępstwa mogą nakierować inne osobiste czynniki, jak np. śmierć bliskiej osoby. Jednakże do mniej osobistych motywów przestępstw zalicza się: nędzę, niesprawiedliwość, nierówną klasowość pieniężną, niski stan zdrowotny, dominację jednej grupy społecznej nad innymi, a także masowy wyzysk w pracy, rygorystyczność określana przez kodeks i inne normy prawne, w tym nieprzychylne ludziom ustawy.

Bibliografia Alkoholizm.edu.pl. (2011). Pobrano z lokalizacji http://alkoholizm.edu.pl/index.php cotojest.info. (2007). Pobrano z lokalizacji http://www.cotojest.info/ dzieciulicy.com.pl. (2007). Pobrano z lokalizacji http://www.dzieciulicy.com.pl/ Grządziel, M. (2008). Pobrano z lokalizacji http://www.wosna5.pl/patologie_spoleczne hazardzisci.org. (2011). Pobrano z lokalizacji http://www.hazardzisci.org/ Narkomanii, K. B. (2011). Pobrano z lokalizacji http://www.kbpn.gov.pl/portal Pospiszyl, I. (2008). Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Psychoprofilaktyczne, D. S. (2012). Narkomania.org.pl. Pobrano z lokalizacji Narkomania.org.pl: http://www.narkomania.org.pl/