1. Uniwersytet III Wieku

Pierwszy Uniwersytet tego typu powstał we Francji przy uniwersytecie w Tuluzie. Utworzył go w 1973 roku profesor nauk społecznych Pierre Vellas. Wkrótce zaczęły powstawać inne uniwersytety we Francji i w innych krajach Europy i świata.

AIUTA- międzynarodową organizacją skupiającą uniwersytety trzeciego wieku z całego świata. Jej celem jest promowanie edukacji osób starszych, wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy uniwersytetami z różnych krajów, również prowadzenie badań na temat edukacji dorosłych.

Sekcja za nadrzędny cel działalności UTW uznała:

• poprawę jakości życia osób starszych,
• stworzenie warunków do dobrego starzenia się,
• przełamywanie błędnych stereotypów i wyobrażeń przypisujących ludziom starym role upośledzonych fizycznie i umysłowo.

Celowi temu służy włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego w oparciu o potencjał intelektualny, naukowy i bazę materialną wyższych uczelni

Zapoczątkowany przez Pierra Vellasa ruch stawia przed sobą trzy główne cele:

1. Intelektualny i administracyjny potencjał uniwersytetów powinien być użyty dla dalszego kształcenia ludzi starszych.
2. Uniwersytet trzeciego wieku powinien być instytucją prowadzącą badania gerontologiczne w interesie ludzi starszych.
3. Jego rolą społeczną powinno być umożliwianie wymiany kulturalnej między generacjami oraz udział w prewencji geriatrycznej.

Pierwszy uniwersytet trzeciego wieku charakteryzował się cechami modelu francuskiego takimi jak:

1. Wysoki poziom działalności dydaktycznej i naukowo- badawczej
2. Zróżnicowanie form organizacyjnych od pełnej integracji z wyższą uczelni, przez ścisłą współpracę z uczelnią, do niezależności

UTW W POLSCE

W wyniku współpracy i kontaktów naukowych profesor Haliny Szwarc z profesorem Pierrem Vellasem utworzyli uniwersytet trzeciego wieku w Warszawie. Pod nazwą Studium III Wieku, 12 listopada 1975 roku, inaugurowano pierwszy rok akademicki UTW. W 1976 roku, we Wrocławiu, powstaje drugi polski UTW, zorganizowany został przy współpracy H. Szwarc, pod kierownictwem Czesława Kępińskiego, powstał z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych, Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego, dyrekcji Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego oraz Kierownictwa Międzyzakładowego Uniwersytetu Robotniczego. Ideę tę poparł Uniwersytet Wrocławski oraz Akademia Wychowania Fizycznego. Trzeci UTW powstaje w 1977 roku w Opolu z inicjatywy Wojewódzkiego Ośrodka Opiekuna Społecznego pod patronatem Uniwersytetu Opolskiego. W 1978 roku powstaje UTW w Szczecinie. Kolejny UTW powstał w 1979 r. w Poznaniu. Początkowo działał on na zasadzie afiliowania przy różnych instytucjach związanych z opieką społeczną, a jego organizatorem był Wojewódzki Ośrodek Opiekuna Społecznego przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym. Potem uzyskał możliwość włączenia się w działalność Studiów Otwartych Uniwersytetów.

Następnie powstawały UTW:

 W 1979 r. w Łodzi- z inicjatywy Heleny Kretz  W 1979 r. w Gdańsku ( rozwiązany, ponownie zaczyna działać w 2004 r.)  1982- krakowski UTW jako międzyuczelniane studium UJ i Akademii Medycznej  1982- Katowice- inicjatorka Janina Szyjkowska  UTW w Rzeszowie powstał w 1983 r. z inicjatywy Genowefy Kruczek –Kowalskiej  1985 roku powstał UTW w Lublinie  1987 powstał drugi warszawski UTW - na Mokotowie (filie w Grodnie, Brześciu i Lwowie  W 1989 roku powstaje UTW w Toruniu, inicjatorami jego założenia są działacze społeczni,  W roku 2003 powstały UTW w Pabianicach, Krośnie, Sopocie, Wałbrzychu i Sosnowcu. W Gliwicach działaniom tym patronował też Wojewódzki Zespół Pomocy Społecznej oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Kolejne:

 1992 Zielona Góra  1992 Zakopane  1993 Gorzów Wielkopolski  1993 Koszalin  następnie w Białymstoku, Częstochowie, Olsztynie, Sandomierzu, Oświęcimiu, Bielsku –Białej, Żarach, Świebodzinie, Lesznie, Elblągu  W 2001 r. po raz pierwszy zaczęły działać UTW m.in. : w Mazowieckim Centrum Kultury w Warszawie i w Tomaszowie Lubelskim, ten drugi jest on filią Lubelskiego UTW.  W 2002 powstały UTW w: Rybniku, Zabrzu, Zamościu, Stargardzie Szczecińskim, Głogowie.  W 2004 roku powstały UTW w Gdańsku , Zielonce, w Nowym Sączu, Gdyni i w Sosnowcu.

Intensywny rozwój UTW przypadł na lata 1975-1979 (powstały UTW we Wrocławiu, Opolu, Szczecinie, Poznaniu, Gdańsku, Łodzi). Po kilkuletniej przerwie, po roku 1982, zaczęły znów powstawać nowe tego typu instytucje. Po 1989 roku nastąpił dalszy rozwój UTW w wyniku zmian systemowych, jak również rosnącej populacji ludzi starszych w kraju. W ostatnich kilku latach nastąpiło przyspieszenie w rozwoju ruchu UTW w Polsce. Pojawiła się konieczność powołania wspólnej organizacji zrzeszającej UTW . Powstała Sekcja Uniwersytetów Trzeciego Wieku przy Polskim Towarzystwie Gerontologicznym (PTG)
Obecnie w Polsce działa blisko 110 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, które łącznie zrzeszają 25 tysięcy słuchaczy.

W Polsce powstają trzy typy Uniwersytetów Trzeciego Wieku:

1. działające w strukturach bądź pod patronatem wyższej uczelni, kierowane najczęściej przez pełnomocnika rektora danej uczelni,
2. powołane przez stowarzyszenia prowadzące działalność popularnonaukową, 3) inne, działające przy domach kultury, bibliotekach, domach dziennego pobytu, ośrodkach pomocy społecznej itp.

Cele UTW:

• upowszechnianie inicjatyw edukacyjnych,
• aktywizacja intelektualna, psychiczna, społeczna i fizyczna osób starszych,
• poszerzanie wiedzy i umiejętności seniorów,
• ułatwianie kontaktów z instytucjami takimi jak służba zdrowia, ośrodki kultury, ośrodkami rehabilitacyjnymi i innymi,
• angażowanie słuchaczy w aktywność na rzecz otaczającego ich środowiska,
• podtrzymywanie więzi społecznych i komunikacji międzyludzkiej wśród seniorów.

Słuchacze:

• uczestniczą na zasadzie dobrowolności
• przeważają kobiety
• mają wykształcenie na średnim lub wyższym poziomie
• określani są jako studenci UTW
• stanowią swoistą elitę osób starszych, dla których ważny jest indywidualny rozwój poprzez edukacje, mimo osiągniętego wieku
• reprezentowani są przez Samorządy Słuchaczy

Jeżeli chodzi o wymagania formalne, głównie wiek, wykształcenie kandydatów czy też kryteria naboru, to jest to zależne od poszczególnych ośrodków i modeli ich funkcjonowania. Zróżnicowanie kryteriów naboru uwarunkowane jest możliwościami finansowymi oraz charakterem danego uniwersytetu . Praktykuje się rozmowy kwalifikacyjne, biorąc także pod uwagę osobiste aspiracje i zainteresowania poszczególnych kandydatów, ich aktywność, chęć działania na rzecz palcówki i oczekiwania względem niej. Wiek osób przyjmowanych jest zróżnicowany, zazwyczaj powyżej 40 lat. Wymagane wykształcenie jest również zróżnicowane – niektóre uniwersytety przyjmują osoby bez ograniczeń, inne ograniczenia te stosują. Słuchaczem UTW może zostać każdy, kto zakończył działalność zawodową, chce zaspokoić swoje zainteresowania, pragnie aktywnie żyć. Słuchaczem UTW można być przez wiele lat. Uczestnictwo w wykładach jest bezpłatne (jedynie Samorząd proponuje składkę na kwiaty, spotkanie przy kawie).

Zadania:

• dążenie do utrzymania indywidualnego dobrostanu psychofizycznego seniora
• osiągnięcie należytej i godnej pozycji człowieka starszego w społeczeństwie

Drogą do realizacji tych zadań jest edukacja, która może spełniać wiele funkcji:

• ćwiczyć umysł dla podtrzymania ogólnej sprawności organizmu
• integrować środowisko osób starszych ze sobą, jak również z innymi pokoleniami
• przeciwdziałać osamotnieniu
• przekazywać, upowszechniać i aktualizować wiedzę
• zapobiegać marginalizacji i wykluczaniu ludzi starszych

Podstawy prawne: UTW działa w oparciu o przepis art. 4 ust. 2 Ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. (DzU Nr 65, poz. 385 z 1990 r. z późn. zm.)

Oferta programowa: wykłady, seminaria, konwersatoria lektoraty języków obcych sekcje lub koła zainteresowań kluby i zespoły tematyczne warsztaty artystyczne zajęcia ruchowe, rekreacyjne, rehabilitacyjne imprezy kulturalne, turystyczne i okolicznościowe kursy, szkolenia, poradnictwo w niektórych uniwersytetach wprowadzono zajęcia wakacyjne: wyjazdy, wczasy, rekreacja seniorów podczas lata.

Finansowanie:

• składki członkowskie ustalane dla danej uczelni
• dofinansowanie z budżetu miasta lub regionu
• różne formy sponsoringu
• granty
• wypracowane przez uczelnię środki

Wyjątek- uniwersytety finansowane przez państwo, np. w Hiszpanii- znaczenie społeczne

Obecnie osoby starsze stanowią prawie 13% polskiego społeczeństwa, a liczy się, że za 15 lat będą już stanowić 17% ogółu ludności w Polsce. Przemiany ekonomiczne, gospodarcze, postęp techniczny i ekonomiczny sprawiły, że to właśnie ta grupa polskiego społeczeństwa najmniej zyskała na tych przeobrażeniach jakie dokonywały się na świecie i w Polsce w ostatnich latach. Starsze pokolenia, przeżywające swoją młodość w czasach wojny, często miało wybór nauka czy obrona Ojczyzny i przeważnie decydowało się na to drugie. Tacy ludzie mają psychologiczne braki w potrzebach samorozwoju, kształcenia się, zdobywania nowych umiejętności. Jeśli uświadomią je sobie i zechcą nadrobić, UTW dają im tę szansę. Uczelnie są dla nich także miejscem spotkań z podobnymi do nich osobami, które muszą stawiać czoła wielu problemom w tym jednemu, głównemu – problemowi braku akceptacji ze strony młodych.

Taka sytuacja może doprowadzić do niezaspokojenia takich potrzeb jak:

• potrzeba samokształcenia,
• potrzeba poznawania środowiska,
• potrzeba poszerzania wiedzy i umiejętności,
• potrzeba wykonywania społecznie użytecznych działań,
• potrzeba bycia uznanym za część społeczeństwa, grupy,
• potrzeba wypełnienia wolnego czasu,
• potrzeba utrzymywania więzi towarzyskich,
• potrzeba stymulacji psychicznej i fizycznej,
• także możliwość realizacji młodzieńczych marzeń, które były dotychczas nie do pogodzenia z życiem zawodowym i obowiązkami wobec rodziny.

KATOWICE UTW

Uniwersytet Trzeciego Wieku w Katowicach został powołany w roku akademickim 1982/83 i był dziewiątą placówką tego typu w Polsce. Jego inicjatorką była mgr Janina Szyjkowska esperantystka, która tę ideę przyniosła z Francji. Pierwszym kierownikiem została pedagog dr Władysława Błońska W dniu inauguracji w lutym 1983 r., Uniwersytet, nad którym pieczę merytoryczną objął Uniwersytet Śląski, liczył siedemdziesięciu słuchaczy, a pod koniec maja już stu dwudziestu trzech. Przyjęta zasada wieloletniego uczestnictwa spowodowała stały przyrost liczby słuchaczy. Oprócz wykładów ogólnych, przeznaczonych dla wszystkich słuchaczy, w ramach tego uniwersytetu prowadzi się zajęcia w zespołach zgodnych z zainteresowaniem słuchaczy. Między innymi

• zespół twórczości,
• studium zielarstwa i ziołolecznictwa,
• lektoraty języków obcych,
• zespół rewitalizacji,
• chór.

W roku akademickim 1984/85 liczba słuchaczy przekroczyła dwieście osób. 3 grudnia 2002, uchwałą Senatu Uniwersytetu Śląskiego, powołano Uniwersytet Trzeciego Wieku jako ogólnouczelnianą jednostkę dydaktyczną.

Obecnie opiekunem merytorycznym z ramienia Uniwersytetu Śląskiego jest Prorektor ds. Współpracy i Promocji - Prof. dr hab. Barbara Kożusznik. Funkcję Kierownika Uniwersytetu Trzeciego Wieku pełni dr Helena Hrapkiewicz. Wykładowcami są pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Medycznej i doświadczeni praktycy z terenu województwa Śląskiego.

Z uwagi na ogromne zainteresowanie społeczeństwa działalnością UTW, w roku 2002 powołano Grupę UTW Jastrzębie, w tamtejszym Ośrodku Dydaktycznym, a w 2004 roku - Grupę Sosnowiec na Wydziale Nauk o Ziemi.

Zajęcia słuchaczy UTW w Katowicach odbywają się w pomieszczeniach Uniwersytetu Śląskiego na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii, Pedagogiki i Psychologii, Teologii, w gmachu Rektoratu, na ulicy Szkolnej 7 oraz poza Uczelnią np. w Civitas Chrystiana, na Wydziale Farmacji Śl. AM w Sosnowcu. Wykłady ogólne odbywają się w każdy wtorek od godz. 17:00 w sali audytoryjnej III Instytutu Fizyki. Tematyka wykładów jest urozmaicona, bowiem jest odpowiedzią na zróżnicowane zainteresowania słuchaczy. W wielu przypadkach słuchacze sami proponują tematykę. Problem, który przewija się w wielu wykładach to jakość życia ludzi starszych. Psychologowie umiejętnie przekonują, że sił należy szukać w otwartości umysłu i ciekawości świata, w odwadze i wytrwałości, w poczuciu obowiązku i uczciwości, docenianiu piękna i duchowości, a nade wszystko w umiejętności kochania i bycia kochanym. Inaczej mówiąc, nie wolno rezygnować z dążenia do osiągania szczęścia własnego i innych. Do końca naszej drogi powinna nam towarzyszyć potrzeba sukcesu; czas nam dany należy wykorzystywać a “nie zabijać”. Dużą popularnością cieszą również tematy z zakresu nauk o ziemi, historii współczesnej, literatury, religii, prawa, medycyny i pielęgnacji zdrowia.

Zajęcia prowadzone w formie ćwiczeń czy seminarium to przede wszystkim lektoraty z języków obcych, języka angielskiego, francuskiego i niemieckiego, psychologia, ćwiczenia komputerowe, a także bardzo ważne dla człowieka w każdym wieku - ćwiczenia ruchowe jak gimnastyka klasyczna, gimnastyka mózgu, pływanie oraz turystykę. Jeszcze inne zajęcia, na których spotykają się słuchacze w mniejszych zespołach to: grupa malarska, literacka, brydżowa. Uczestnicy UTW wychodzą również poza zajęcia organizowane w tej placówce. Dużym zainteresowaniem cieszy się cykl spotkań “cztery pory roku” organizowany przez redaktorkę Polskiego Radia w Katowicach Beatę Tomanek.

Wykłady są również miejscem spotkania z ludźmi pełniącymi ważne funkcje w jednostkach organizacyjnych naszego terenu. W ostatnich latach byli nimi: Prezydent Katowic - Piotr Uszok, Arcybiskup Katowicki - Damian Zimoń, poseł do Parlamentu Europejskiego - prof. Jerzy Buzek.

W roku akademickim 2005/06 słuchacze brali udział w projekcie " Seniorzy - seniorom". Wykłady prowadzone w ramach tego projektu, spotkania z pensjonariuszami domów pomocy społecznej, pozwoliły na zmianę świadomości uczestników, że nie tylko ja potrzebuję pomocy, ale ja sam mogę takiej pomocy udzielić innym, bardziej zagubionym we współczesności.

Od dwóch lat TV regionalna Katowice, prowadzi regularne audycje uniwersytetu otwartego dla ludzi starszych, w przygotowaniu, których uczestniczy również nasz uniwersytet. Audycje te są przeznaczone przede wszystkim dla tych ludzi starszych, którzy pozostają w domach, czy to ze względu na niepełnosprawność czy dużą odległość od ośrodków edukacji.

Zajęcia fakultatywne w roku akademickim 2009/2010 dla słuchaczy roku “zerowego”

WYKŁADY MONOGRAFICZNE HISTORIA KOŚCIOŁA ZAJĘCIA RUCHOWE GIMNASTYKA KLASYCZNA GIMNASTYKA “DENISONA” PILATES YOGA TANIEC I RUCH TAŃCE EUROPEJSKIE GIMNASTYKA PRZY MUZYCE ELEMENTY GIMNASTYKI I BALETU PRZY MUZYCE ZAJĘCIA PLASTCZNE: RĘKODZIEŁO RYSUNEK BASEN DLA PŁYWAJĄCYCH NORDIC WALKING - marsz z kijami WARSZTATY LITERACKIE BRYDŻ TOWARZYSKI SCRABBLE

Zajęcia fakultatywne w roku akademickim 2009/2010 dla słuchaczy lat starszych

WYKŁADY MONOGRAFICZNE HISTORIA SZTUKI HISTORIA KOŚCIOŁA PSYCHOLOGIA ZAJĘCIA RUCHOWE GIMNASTYKA KLASYCZNA GIMNASTYKA “DENISONA” PILATES YOGA TANIEC I RUCH TAŃCE EUROPEJSKIE GIMNASTYKA PRZY MUZYCE ELEMENTY GIMNASTYKI I BALETU PRZY MUZYCE ZAJĘCIA PLASTCZNE: RĘKODZIEŁO RYSUNEK BASEN DLA PŁYWAJĄCYCH GIMNASTYKA W WODZIE NORDIC WALKING JĘZYK ANGIELSKI JĘZYK FRANCUSKI JĘZYK NIEMIECKI KOMPUTERY WARSZTATY LITERACKIE BRYDŻ TOWARZYSKI SCRABBLE

2. Edukacja oświatowa pozaszkolna.

GENEZA UNIWERSYTETÓW POWSZECHNYCH I LUDOWYCH. KIEDY I KTO JE STWORZYŁ.

Uniwersytet powszechny - instytucja szerzenia oświaty, dostępna dla wszystkich bez względu na wiek i wykształcenie. Ich głównym celem była popularyzacja wiedzy oraz rozwijanie aktywności kulturalnej wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Początki wiążą się z wykładami publicznymi zorganizowanymi w 1873 na Uniwersytecie w Cambridge. Na ziemiach polskich uniwersytety powszechne powstawały na przełomie XIX i XX wieku, pierwszy utworzono w 1898 Uniwersytet Ludowy imienia A. Mickiewicza w Galicji. W okresie międzywojennym uniwersytety powszechne tworzyły władze samorządowe, a także Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych (TUL), Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego (TUR) i Towarzystwo Szkoły Ludowej. Po 1945 uniwersytety powszechne prowadziły działalność w ramach TUL i TUR, a po połączeniu w 1948 - w ramach Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Ludowych, które to w 1950 roku przekształcono w Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. Uniwersytety powszechne były prowadzone również przez ZMSP oraz związki zawodowe. Pierwszy Uniwersytet Powszechny TWP powstał w 1956 roku w Bydgoszczy. Pod koniec lat pięćdziesiątych działało w kraju już blisko 800 Uniwersytetów Powszechnych, głównie w środowisku wiejskim. Były to uniwersytety o charakterze ogólnym, realizujące cykle zajęć z różnych dziedzin wiedzy wybieranych w miarę dowolnie przez słuchaczy i kierowników placówek. Obecnie również działają uniwersytety powszechne. Obok tak popularnych o nieco innych zadaniach uniwersytetów III wieku m.in. Radiowy Uniwersytet Powszechny TWP O/Kielce.

Uniwersytety ludowe - zainicjowane przez Mikołaja Fryderyka Seweryna Grundtviga w Danii. Uniwersytety ludowe podnosiły poziom wiedzy i świadomości młodzieży chłopskiej. Uniwersytety ludowe połączone były z internatami, kursy trwały najwyżej kilka miesięcy. Nauczano przede wszystkim przedmiotów humanistycznych (głównie historia i język ojczysty) oraz zagadnień związanych z życiem i pracą na wsi. Przyczyniły się do powstania nurtu w literaturze duńskiej zwanego realizmem jutlandzkim. Idea podobnych placówek przyjęła się wkrótce na całym świecie. Pierwszą placówkę w Polsce nazwaną Uniwersytetem Ludowym założył w 1921 roku ks. Antoni Ludwiczak w Dalkach koło Gniezna, (dziś Prymasowski Uniwersytet Ludowy i Towarzystwo Czytelni Ludowych). Słuchaczem Uniwersytetu Ludowego w Dalkach był w 1923-24 Stanisław Mikołajczyk. W latach 1932-39, znane były uniwersytety prowadzone przez Ignacego Solarza. W 1939 r.było w Polsce 22 placówek prowadzonych przez państwo, Kościół oraz organizacje społeczne, m.in. przez Towarzystwo Czytelni Ludowych.

FORMY EDYKACJI OŚWIATOWEJ POZASZKOLNEJ

Forma kształcenia - oznacza przyjęty sposób organizacji prowadzonego kształcenia ustawicznego np. kurs, seminarium itp. Zgodnie z art. 3 pkt 16 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz.329 z późn. zm.) przez formy pozaszkolne należy rozumieć formy uzyskiwania i uzupełniania wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w placówkach, o których mowa w art.2 pkt 3a ww. ustawy. Wskazuje je także §8 ust.1 pkt 2 i 3 oraz ust.2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz.472).

Zakres kształcenia - to treści obejmujące wiedzę i umiejętności z danej dziedziny, realizowane poprzez odpowiednią formę kształcenia np. kurs podstaw księgowości komputerowej

Do formy oświatowej edukacji pozaszkolnej zaliczamy zatem:  nauczanie indywidualne (system nauczania, w którym uczeń realizuje materiał nauczania w formie indywidualnej w domu lub w szkole. O przyznaniu indywidualnego nauczania decyduje dyrektor szkoły w oparciu o orzeczenie z poradni psychologiczno-pedagogicznej na wniosek rodzica. Nauczanie indywidualne stosuje się z różnych powodów, najczęściej, kiedy stan zdrowia uniemożliwia regularne chodzenie do szkoły. Nauczanie indywidualne w szkole jest krytykowane z powodu braku kontaktu z grupą (często lekarze piszą wniosek do dyrekcji o możliwość wejścia na niektóre lekcje), małej ilości godzin i niewielkiej wiedzy, co widać na egzaminach gimnazjalnych itp.  Szacuje się, że w Polsce ponad 3% populacji wszystkich uczniów wymaga indywidualnych form kształcenia ze względu na niepełnosprawność fizyczną, psychiczną lub umysłową. Polegają one na specjalistycznym oddziaływaniu dydaktycznym, wychowawczym i rewalidacyjnym, ukierunkowanym na wszechstronny rozwój, a także na specjalnej organizacji nauki oraz metod pracy.

Zgodnie z Konstytucją RP każde dziecko ma prawo do nauki (art. 70 Konstytucji RP). Prawo to reguluje także Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 roku (Dz.U. z 1991 r. nr 95, poz. 425), podkreślając, iż „system oświaty zapewnia możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież z niepełnosprawnością oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami.” (Art. 1 pkt. 5)

 Ogólne cele działania nauczania indywidualnego Zgodnie z Rozporządzaniem MENiS z dnia 29 stycznia 2003 roku w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 23, poz. 193), indywidualne nauczanie obejmuje dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły.

W momencie, kiedy nie wchodzi w grę nauczanie w grupie, jedyną szansą na rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny, a także zdobycie wykształcenia, co w przyszłości może zaowocować normalnym funkcjonowaniem w społeczeństwie, staje się indywidualne nauczanie. Ze względu na nieharmonijny i zwykle wolniejszy niż u rówieśników rozwój tych dzieci indywidualne nauczanie jest dla nich także terapią i rehabilitacją, dając możliwość spotkań z osobami innymi niż najbliższe otoczenie (rodzina) i zaspokojenia potrzeby akceptacji oraz innych potrzeb społecznych.

 Dla kogo przeznaczone jest nauczanie indywidualne Ustawa mówi, że „system oświaty ma zapewnić opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwienie im realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych”.

Indywidualne nauczanie nie może dotyczyć jednak wszystkich niepełnosprawnych - tylko takich, którzy rzeczywiście nie mogą realizować nauki w szkole, w klasie, w grupie uczniowskiej np. cierpiących na fobie szkolne lub znaczne ograniczenia funkcjonalności umysłowej lub fizycznej, wymagających ograniczenia tygodniowej liczby godzin nauki oraz indywidualizacji nauczania o skali niemożliwej do realizacji w grupie klasowej.

Biorąc pod uwagę fakt, że nie ma jednoznacznych wytycznych określających przypadki, w których uczniowi przysługuje indywidualne nauczanie. Orzeczenia o potrzebie nauczania w tym trybie są wydawane po analizie indywidualnych przypadków i na podstawie wniosku rodziców.

Jeśli uczeń może pracować w grupie - to powinien tak pracować. Dopiero, gdy stopień niepełnosprawności uniemożliwia pracę w pełnym wymiarze godzin (około 3-krotnie większym niż w przypadku nauczania indywidualnego), wtedy należy zorganizować uczniowi nauczanie indywidualne.

 zajęcia terapeutyczne w świetlicach środowiskowych i socjoterapeutycznych

 Świetlica środowiskowa – ośrodek użyteczności publicznej, najczęściej działający na zasadzie wolontariatu, wspierający lokalną społeczność w procesie wychowywania dzieci i młodzieży. Działania świetlic środowiskowych najczęściej ukierunkowane są na dzieci i młodzież wywodzące się z rodzin patologicznych lub mających trudną sytuację materialną.

 Podstawy prawne działań świetlic środowiskowych:

• Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późniejszymi zmianami), • Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 roku w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. z 2005 roku Nr 37, poz. 331), • Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2002 roku Nr 147 poz. 1231 z późniejszymi zmianami), • ustawy lokalnych samorządowych organów administracyjnych

 Ogólne cele działań świetlic środowiskowych

• współudział w procesie wychowywania z rodziną oraz szkołą • pomoc w nauce • zapewnianie posiłków podopiecznym • organizacja czasu wolnego przez prowadzenie zajęć sportowo - rekreacyjnych • działania mające na celu rozwój zainteresowań podopiecznych • wsparcie psychologiczne i materialne podopiecznych oraz ich rodzi

 Świetlica Socjoterapeutyczna jest placówką dla dzieci i młodzieży pochodzących z rodzin patologicznych, niedostosowanych społecznie, z zaburzeniami zachowania, zagrożonej uzależnieniem w stopniu utrudniającym jej realizację zadań życiowych bez pomocy specjalistycznej. W trakcie zajęć socjoterapeutycznych, pod wpływem zdobywanych w czasie ich trwania doświadczeń społecznych, w psychice dziecka powinny nastąpić określone zmiany. Mogą one umożliwić mu lepszą realizację własnych celów życiowych.

 Zadaniem świetlicy- za pośrednictwem wychowawców - jest kreowanie sytuacji w której dziecko:

• aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości • kształtuje umiejętność współistnienia i współdziałania w grupie rówieśniczej i społecznej przez wspólną naukę, zabawę i różnorodne formy spędzania wolnego czasu • buduje obiektywny obraz własnej osoby przez dostarczane mu informacje zwrotne i umiejętność samooceny • uczy się właściwego reagowania w sytuacjach trudnych, m.in. zachowań asertywnych • uczy się sposobów wyrażania ocen i sądów aprobujących i negujących różne zachowania i sytuacji • ma zapewnioną opiekę i bezpieczeństwo • podlegać będzie koordynowanym oddziaływaniom wychowawczym domu, szkoły i środowiska rówieśniczego • ma możliwość przygotowania się do dokonywania właściwych wyborów • poznaje i dostosowuje się do obowiązujących norm społecznych oraz nawyków.

 Celami świetlicy socjoterapeutycznej są:

• obserwacja zachowań i postaw dziecka w czasie kontaktu z rówieśnikami podczas zajęć świetlicowych • diagnozowanie sytuacji rodzinnej, środowiskowej a także typu zaburzeń zachowania dziecka • kompensowanie zaburzeń sfery emocjonalnej, społecznej, kulturalnej • pomoc w nawiązywaniu i podtrzymaniu kontaktów interpersonalnych oraz w integrowaniu uczestników z grupą • aktywizowanie dzieci do wspólnie przyjętych zadań, celów i zajęć oraz intensywnego uczestnictwa w życiu rodzinnym, społecznym i kulturalnym • zaspokajanie podstawowych potrzeb społecznych, emocjonalnych, afiliacji, samorealizacji • udostępnianie możliwości odreagowania negatywnych emocji i uczuć podczas zabaw, gier zespołowych, plastycznych, technicznych, zajęć muzycznych i relaksacji.

 organizowanie specjalnych imprez sportowych

 Organizują je przede wszystkim MOSIR’y tj. Miejskie Ośrodki Sportu i Rekreacji (tj. pokazy żużla, piłki nożnej, rozgrywki młodzieżowe itp.)  ZHP organizuje zawody międzydrużynowe  Zawody międzyszkolne  Wszelkie imprezy „na poziomie” organizowane przez miejscowe ośrodki kultury

 imprezy artystyczne i kulturalne

 galerie  wystawy  pokazy  wernisaże  koncerty (dotyczy imprez „poważnych” w sensie nie koncert Metaliki w Spodku tylko wszelkie wydarzenia, które organizują np. Młodzieżowe Domy Kultury takie jak np. gwiazdy jazzu itp.)  koncerty plenerowe (tj. wszelkie Święta typu Dni Miasta) występują kabarety, zespoły amatorskie pieśni i tańca itp.  Kabaretony

 kształcenie ustawiczne

 Ośrodki Kształcenia Ustawicznego (oznacza to szkoły policealne, zaoczne gimnazja, licea dla dorosłych itp.)  Ośrodki Doskonalenia Nauczycieli (poprzez kierunki takie jak): • Zarządzanie oświatą – formy pozwalające na doskonalenie umiejętności kierowania szkołą doświadczonych dyrektorów, jak i nowo powołanych. W obszarze tym znajdują się również seminaria dla kadry kierowniczej pozwalające na wymianę doświadczeń i wypracowanie nowych rozwiązań (mierzenie jakości w szkołach, ewaluacja). Ważne miejsce w ofercie zajmują także kursy bhp (podstawowe i okresowe dla kadry kierowniczej, podstawowe i okresowe dla służby bhp, dla społecznych inspektorów pracy). • Pomoc psychologiczno- pedagogiczna, rozwiązywanie problemów wychowawczych – skierowane do pedagogów i psychologów pracujących w poradniach i szkołach. Mogą skorzystać z niej także nauczyciele niezależnie od nauczanych przedmiotów. • Doskonalenie przedmiotowo-metodyczne – oferta obejmuje szkolenia rozwijające umiejętności przedmiotowe. Zawiera propozycje: wykorzystania metod aktywizujących w nauczaniu poszczególnych przedmiotów, pracy z nowymi programami nauczania, a szczególnie dla szkół ponadgimnazjalnych, różnorodnych form pracy z najmłodszymi dziećmi, realizacji ścieżek edukacyjnych. • Oferta specjalna obejmująca kształcenie językowe i informatyczne dla nauczycieli. Kursy językowe prowadzone są na poziomie początkującym i zaawansowanym z języka niemieckiego, angielskiego i francuskiego. Kursy informatyczne obejmują kurs podstawowy, kurs wykorzystania arkusza kalkulacyjnego Excel, wykorzystanie edytora tekstu i Internetu.  Szkolenia rad pedagogicznych.  zajęcia rewalidacyjne

 Podstawy prawne działań rewalidacyjnych:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych • § 2 ust. 10 oraz § 3.ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach placówkach.  Główne założenia i kierunki oddziaływań rewalidacyjnych to:
• maksymalne rozwijanie, usprawnianie, wzmacnianie tych funkcji psychicznych i fizycznych, które są najsilniejsze i najmniej uszkodzone • optymalne usprawnianie i korygowanie funkcji zaburzonych i uszkodzonych • kompensowanie braków, czyli wyrównywanie ich przez zastępowanie • stymulowanie rozwoju  Formy zajęć rewalidacyjnych: • zajęcia logopedyczne – dla uczniów z zaburzeniami mowy, które powodują zakłócenia w komunikacji językowej oraz utrudniają naukę • zajęcia korekcyjne wad postawy ( gimnastyka korekcyjno – kompensacyjna) dla uczniów z wadami postawy • zajęcia usprawniające techniki szkolne ( pisanie, czytanie, zabawy i gry językowe) dla uczniów z trudnościami w pisaniu, czytaniu, liczeniu.  warsztaty terapii zajęciowej

 Terapia zajęciowa (warsztaty terapii zajęciowej) najogólniej jest to usprawnianie psychiczne, fizyczne i preorientacja zawodowa (przezawodowienie lub przekwalifikowanie).

 Formy terapii zajęciowej:

• ergoterapia, właściwa “terapia zajęciowa” stanowi oddzielną formą rehabilitacji. W ramach jej prowadzi się wiele różnych zajęć m.in.: rzeźbiarstwo, tkactwo, krawiectwo, wikliniarstwo oraz wszelkiego rodzaju prace ręczne. Wykorzystuje się tutaj również wszystkie pozostałe formy terapii zajęciowej. • arteterapia- terapia wykorzystująca szeroko pojętą sztukę. • biblioterapia- terapia wykorzystująca książki (np. ostatnio bardzo popularne w księgarniach “Opowiadania, które leczą” przeznaczone dla dzieci różnych grup wiekowych). Właściwy proces biblioterapii powinien przebiegać w następujących etapach: identyfikacja, katharsis, wgląd. Są różne oddziaływania i kierunki biblioterapii: przygotowujące (gdy czytelnik nie miał w ręku książki- podajemy mu pozycje przyjemne i łatwe, sam wybiera odpowiednią), korygujące- gdy za pośrednictwem książki chcemy uzyskać właściwe zmiany w zachowaniu i postawie. Jeśli chodzi o biblioterapię stosowaną u dzieci- to szczególne zastosowanie mają bajki terapeutyczne o różnej treści, ukierunkowane do konkretnego dziecka z konkretnym deficytem, każda bajka ma wartość moralną, kończy się morałem- który należy rozwinąć w rozmowie z dzieckiem. W pracy z człowiekiem starszym- najbardziej skuteczną jest biofilia- afirmacja życia w okresie dzieciństwa i młodości, skupienie się na wspomnieniach człowieka starszego, na tym co w jego życiu było dobre i przyjemne. Jednak nie wszystkie materiały czytelnicze pozwalają uzyskać wgląd i pomagają rozwiązać indywidualne problemy. • choreoterapia- terapia wykorzystująca taniec, można tu także zaliczyć tańce integracyjne- promowane przez Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA. Jest to proces integrujący jednostkę poprzez odczuwanie pełni cielesności, ekspresji, identyfikacji, samoświadomości. Elementy leczące w choreoterapii to ruch, muzyka, tempo, grupa, rytm, czas, przestrzeń, terapeuta, dotyk. Stosowane techniki to taniec, ćwiczenia muzyczno- ruchowe, improwizacje muzyczno- ruchowe. • dramatoterapia - terapia wykorzystująca elementy teatru i dramy, która polega na przygotowywaniu przez podopiecznych przedstawień teatralnych i udziale w nich. Ważnym elementem jest dyskusja nad tym, co się wydarzyło na scenie i jakie towarzyszyły temu uczucia. Dzięki temu problem zostaje przepracowany. • estetoterapia- terapia wykorzystująca kontakt z pięknym otoczeniem i kontakt z przyrodą, bądź wyjście do galerii, muzeum - które stanowi element arteterapii). • sylwoterapia- terapia wykorzystująca spacery po lesie. Czynnikiem terapeutycznym jest kontakt z przyrodą. Można odnaleźć tutaj również elementy chromoterapii, ponieważ kolor zielony pomimo a może dzięki swojemu konserwatyzmowi/zasadniczości wykazuje działanie uspokajające. • muzykoterapia- terapia wykorzystująca muzykę - słuchanie, tworzenie, śpiewanie, granie. • poezjoterapia- terapia wykorzystująca poezję, polega na czytaniu, recytowaniu, pisaniu wierszy. Podopieczni mogą także uczestniczyć i organizować wieczorki poetyckie. • chromoterapia- terapia wykorzystująca kolory (np. w Salach Doświadczania Świata tzw. Snoezelen- sala wykorzystywana w terapii osób z deficytami intelektualnymi, pozwala na polisensoryczne poznawanie otoczenia. Ważna jest atmosfera relaksacji stworzona poprzez odpowiednią muzykę i grę kolorów. Inny przykład wykorzystania chromoterapii to odpowiedni dobór kolorów w pomieszczeniach do pracy, nauki, odpoczynku itd. Znaczenia ma również kolor naszego ubioru.). • kinezyterapia- terapia ruchem- zaliczana do form rehabilitacji, jednakże szeroko wykorzystywana w pracy terapeutycznej w postaci np. gimnastyki porannej w placówkach terapeutycznych, rozgrywek sportowych, spacerów (sylwoterapia, talasoterapia), tańca (choreoterapia) itp. • ludoterapia- terapia wykorzystująca gry i zabawy, w których uczestniczą podopieczni. Stanowi ważny element szczególnie w terapii dzieci jako, że jest naturalna aktywnością przejawianą przez nie. Wyzwala wiele emocji i uczuć. Podejmowana zazwyczaj dobrowolnie może stanowić doskonały punkt wyjścia do wspólnej pracy terapeuty z podopiecznym. • talasoterapia- terapia wykorzystująca spacery brzegiem morza. Czynnikiem terapeutyczny jest kontakt z przyrodą. Pojawiają się tutaj również elementy muzykoterapii - szum morza, śpiew ptaków, granie wiatru, szum w muszlach. Także polisensoryczne doświadczanie świata - piasek (dotyk), woda (smak, dotyk), kamienie (dotyk, smak), wiatr (węch). • zajęcia relaksacyjne- stanowiące formę psychoterapii, ich celem jest odprężenie, rozładowanie stanu napięcia psychofizycznego i mięśniowego - rozluźnienie (w ciągu dnia) bądź wyciszenie, świadome obniżenie aktywności myślowej (zazwyczaj wieczorem). Jest to ważny element radzenia sobie ze stresem. Wykorzystuje się tutaj elementy muzykoterapii, poezjoterapii.

Do najpopularniejszych zajęć i metod relaksacyjnych należą trening autogenny Schulza, trening Jacobsona, relaksacja Maxwella Maltza, Richarda Lazarusa, a także joga i metody terapii wschodniej.

 organizowanie wypoczynku  przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieży

 Ochotnicze Hufce Pracy to państwowa jednostka budżetowa nadzorowana przez ministra właściwego do spraw pracy. OHP wykonują zadania państwa w zakresie zatrudnienia oraz przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieży, a także zadania w zakresie jej kształcenia i wychowania.

Działalność Ochotniczych Hufców Pracy oparta jest o Ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 roku – o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99/2004, z dnia 1.05.2004 r.) oraz w związku z w/w Ustawą o rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r., w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. Nr 6, z dnia 12.01.2005r.).

 Uzupełnienie nauki odbywa się w szkolnych i pozaszkolnych formach kształcenia. Wśród form szkolnych wskazać należy: Gimnazjum z oddziałami Przysposabiającymi do Pracy (GPP) – tzw. młodzieżowe, 3-letnie, przeznaczone dla młodzieży od 15 roku życia, Gimnazjum dla Dorosłych (GD) – 3-letnie przeznaczone dla uczestników OHP od 16 roku życia, Zasadniczą Szkołę Zawodową – przeznaczona dla młodzieży z ukończonym gimnazjum, Zasadniczą Szkołę Zawodową dla Dorosłych - przeznaczona dla młodzieży z ukończonym gimnazjum.

Do pozaszkolnych form kształcenia młodzieży zalicza się: Rzemieślniczą Naukę Zawodu – (RNZ) – 2,3-letnia po gimnazjum oraz Szkolenie Kursowe (SK) – podbudowa: gimnazjum. Uczestnik podlegający obowiązkowi nauki jest kierowany przez pracodawcę do ośrodka dokształcania zawodowego na kursy zawodowe. Istotą kształcenia w w/w formach jest bezpośredni kontakt młodzieży z pracodawcą i nauka pracy, jej wartości w dwojakiej formie: przyuczenia do wykonywania określonej pracy oraz nauka zawodu.

 Powiatowy Urząd Pracy

 Szkolenia organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy mają na celu zwiększenie szans osób bezrobotnych i poszukujących pracy na uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, podwyższenie kwalifikacji zawodowych oraz zwiększenie aktywności zawodowej, w szczególności w przypadku:

• braku kwalifikacji zawodowych,
• konieczności zmiany lub uzupełnienia kwalifikacji w związku z brakiem propozycji odpowiedniej pracy,
• utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie,
• braku umiejętności aktywnego poszukiwania pracy.

Szkolenia mają charakter szkoleń grupowych, których kierunki ustalane są w oparciu o analizę sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz szkoleń indywidualnych, realizowanych na podstawie 3-stronnej umowy pomiędzy starostą, jednostką szkoleniową i pracodawcą.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE KURSÓW, CZAS TRWANIA, FORMA ZAJĘĆ, CZYM NALEŻY SIĘ KIEROWAĆ PRZY TWORZENIU KIERUNKU- POPYT.

Kursy są bardzo krótkotrwałą formą edukacji pozaszkolnej (oświatowej) a jednocześnie pozwalają zdobyć wymagane kwalifikacje. Zajęcia w zależności od specyfiki kursu trwają od 3 miesięcy do nawet kilku lat (dot. języków obcych). Różnorodność kursów jest szeroka. Każdy może znaleźć coś dla siebie. Poprzez standardowe można by rzec kursy obsługi komputera (w kilku stopniach zaawansowania), kursy językowe, przygotowawcze (do matury lub egzaminu gimnazjalnego) a także kursy zawodowe (np. obsługa wózka widłowego) do coraz to nowszych trendów takich jak kursy motoryzacyjne, sportowe (np. dana dyscyplina sportu jak alpinistyka), biznesowe czy artystyczne. Na kursach artystycznych czy to np. kursach tańca ludzie uczą się ekspresji siebie samego poprzez wykonywanie danych czynności. Jest to ten rodzaj szkoleń, który nie przynosi nam jako tako wymiernego efektu w postaci pieniędzy związanych z podniesieniem kwalifikacji zawodowych, a jedynie daje satysfakcję z odniesienia prywatnych, nie związanych z pracą sukcesów. Szkoleń tego typu jest wiele i dotyczą one najróżniejszych form realizacji samego siebie. Chodzi o różnego rodzaju zainteresowania (czy to sporty, gry lub zbierannictwo np. znaczków lub kart). Poprzez tego typu szkolenia człowiek realizuje się sam w sobie, pogłębia swoje pasje i zainteresowania a zatem staje się wartościowszy dla społeczeństwa. Drugim najpopularniejszym rodzajem kursów są kursy zawodowe. Mam tutaj na myśli wszelkie szkolenia oraz kursy podnoszące nasze kwalifikacje związane z obecnym lub ewentualnym przyszłym życiem zawodowym. Wybór szkoleń jest wielki. Jednakże poszukując dobrej, opłacalnej pracy, należy zwrócić uwagę na kilka podstawowych kwestii:

• „użytkowość” kursu i zdobytego po nim tytułu. Mam tu na myśli, określenie samemu sobie co po takim kursie i z takim tytułem lub zaświadczeniem będę mogła robić. Jak szeroki jest wachlarz zawodów, których wykonywania mogę się podjąć i jakie z tego uzyskam profity. Tzn. czy zamykam się w grupie jednej konkretnej działalności czy tez mam szersze możliwości zastosowania umiejętności.
• rodzaj uzyskanego tytułu. Uściślając, chodzi o to, co po odbyciu danego kursu uzyskuję. Są szkolenia, które nadają po ukończeniu tytuł np. technika lub specjalisty a są i takie, po których uzyskuje się jedynie zaświadczenie potwierdzające odbycie szkolenia. Mając konkretnie sprecyzowane plany zawodowe należy uściślić czy do planowanej pracy wystarczy jedynie zaświadczenie czy też trzeba nabyć jakieś konkretne tytułu. Wiele z zawodów jest regulowanych w tej kwestii przepisami prawa.
• zainteresowanie rynku daną specjalizacją. Oznacza to konieczność zbadania wielkości popytu na specjalistów interesującej nas dziedziny. Oznacza to nic innego jak zbadanie zapotrzebowania na specjalistów wybranej przeze mnie dziedziny tj. czy ten zawód jest teraz interesujący i jakie mam szanse na zdobycie pracy w wymarzonym zawodzie. Obecnie, w czasach silnego rozwoju gospodarczego pracodawcy kładą duży nacisk na kwalifikacje swoich pracowników. Zaistniała sytuacja zmusza nas nieustannie do podnoszenia swoich kwalifikacji. Dzięki takiemu biegu zdarzeń, szeroko rozwinął się sektor kształcenia oświatowego pozaszkolnego. Szkoły policealne prześcigają się w tworzeniu coraz to nowych kierunków nauczania, instytucje i przedsiębiorstwa tworzą coraz to nowsze kursy i szkolenia mające na celu zapoznanie pracowników z nowinkami prawnymi, językowymi i technologicznymi. Organizując szkolenia, kursy bądź prowadząc Jednostkę Kształcenia Ustawicznego należy zwrócić szczególną uwagę na:
• aktualną strukturę rynku pracy. Na jakie zawody jest aktualnie zapotrzebowanie, na jakie będzie za kilka lat. Wiąże się to z nieustannym monitoringiem rynku i preferencji pracodawców.
• jakie wykształcenie tj. tytuł musi posiadać pracownik niezbędny do wykonywania danej pracy. Czy wystarczy jedynie zaświadczenie o odbyciu danego szkolenia czy tez może przepisy prawa stanowią, że musi on posiadać taki a nie inny tytuł lub specjalizację. Wiąże się to z rodzajem szkoły lub kursu na jaki potencjalny klient tj. pracownik się zdecyduje.
• stałe badanie zainteresowań potencjalnych klientów. Dotyczy to kursów lub szkoleń nie, związanych z praca zawodową a jedynie z realizowaniem swoich pasji i hobby.
• okres trwania szkolenia. W dobie pośpiechu wielu z nas jest w stanie poświęcić się, co do częstotliwości zajęć po to tylko, aby szybciej uzyskać dany tytuł. Wiele placówek czy to uczelni wychodzi naprzeciw takim wymaganiom organizując np. studia podyplomowe realizowane w trakcie jednego semestru zamiast dwóch z ta różnicą, że zjazdy organizowane są co tydzień a nie jak do tej pory co dwa tygodnie.