1. Cykl zarządzania kryzysowego

2. Zapobieganie

3. Przygotowanie

4. Reagowanie

5. Odbudowa

6. CYKL ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO

To ciągły proces zapobiegania wszelkim zagrożeniom, przygotowania do ich redukcji, działania w sytuacjach kryzysowych oraz odbudowy po ustąpieniu zdarzenia.

Fazy zarządzania kryzysowego

zapobieganie przygotowanie reagowanie odbudowa

2. ZAPOBIEGANIE

Faza zapobiegania

ZAPOBIEGANIE odnosi się do działań, które eliminują lub redukują prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń, albo ograniczają ich możliwe skutki Zapobieganie obejmuje:

1. Prognozowanie i ocenę zagrożeń, oraz wrażliwości infrastruktury krytycznej
2. Wspieranie badań stosowanych i transferu technologii
3. Uświadamianie społeczeństwa i powszechną edukację w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom
4. Tworzenie systemu prawnego, w tym zachęt i restrykcji finansowych (gospodarka przestrzenna, budownictwo, przeciw pożarowość, ratownictwo, materiały niebezpieczne, ruch, służba zdrowia , weterynaryjna)
5. Zapewnienie przywództwa i koordynacji

Zapobieganie → zadania szczegółowe a) Prognozowanie, analizowanie i skategoryzowanie wszystkich potencjalnych zagrożeń b) Skatalogowanie i ocena elementów infrastruktury krytycznej (technicznej, środowiska naturalnego oraz grup i środowisk społecznych) szczególnie wrażliwych na skutki klęsk żywiołowych lub zdarzeń o znamionach klęski żywiołowej c) Analiza i ocena obowiązujących aktów prawnych pod kątem prawidłowości i skuteczności oraz aktualności zawartych w nich rozwiązań prawnych z zakresu bezpieczeństwa powszechnego d) Opracowanie projektów aktów prawnych oraz opiniowanie przepisów z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, przygotowywanych przez instytucje i służby e) Monitorowanie i czynny udział w planowaniu zagospodarowania przestrzennego, w aspekcie rejonów, obszarów i stref szczególnie podatnych na negatywne skutki klęsk żywiołowych lub zdarzeń o znamionach klęski żywiołowej f) Planowanie środków finansowych oraz trybu i źródeł ich pozyskiwania - przeznaczonych na finansowanie przedsięwzięć realizowanych we wszystkich fazach cyklu zrządzania kryzysowego g) Opracowanie koncepcji pozyskiwania środków pozabudżetowych na rzecz wykonawstwa zadań z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, realizowanych przez instytucje i służby ratownicze h) Prowadzenie kontroli i nadzoru nad przyjętymi lub przekazanymi do realizacji zadaniami o charakterze prewencyjnym w dziedzinie bezpieczeństwa

3. PRZYGOTOWANIE

PRZYGOTOWANIE obejmuje planowanie i realizację przedsięwzięć przygotowujących podmioty bezpieczeństwa do reagowania na zagrożenia, w tym zgromadzenie niezbędnych zasobów (sił, środków) do efektywnego reagowania, obejmuje również edukację powszechną ludności

Przygotowanie → zadania szczegółowe a) Bieżące monitorowanie stanu organizacji i możliwości rozwinięcia stanowisk pracy organów zarządzania kryzysowego (w tym w obiektach zastępczych oraz awaryjnych ruchomych centrów kierowania) b) Opracowanie, weryfikacja i aktualizowanie rozwiązań organizacyjno-prawnych oraz technicznych z zakresu komunikacji (łączności) pomiędzy wszystkimi ogniwami organizacyjnymi systemu zarządzania kryzysowego, monitorowania zagrożeń i ich skutków, utrzymania w gotowości systemu ostrzegania i alarmowania c) Przygotowanie zasad wymiany informacji, ich formy i zakresu w systemie zarządzania kryzysowego we wszystkich jego fazach d) Opracowanie, przyjęcie i wdrożenie procedur w zakresie zwracania się o pomoc i wsparcie oraz trybu i zakresu jej udzielania z poziomu wojewódzkiej administracji rządowej oraz szczebla centralnego e) Opracowanie, aktualizowanie i tworzenie bieżącymi baz danych teleadresowych, materiałowo - sprzętowych, medycznych, itp. określających wielkość poszczególnych kategorii zasobów ludzkich, środków i materiałów potrzebnych w reagowaniu kryzysowym (dla prowadzonych akcji i operacji ratowniczych oraz zabezpieczenia potrzeb ludności) f) Planowanie, koordynowanie i realizacja szkolenia wszystkich podmiotów reagowania kryzysowego g) Przygotowanie warunków i rozwiązań organizacyjno - prawnych zabezpieczających koordynację pomocy humanitarnej dla ludności poszkodowanej h) Określenie zasad i kreowanie polityki informacyjnej z zakresu realizowanych przedsięwzięć na rzecz systemu bezpieczeństwa powszechnego i) Przygotowanie pakietu prawnych aktów wykonawczych niezbędnych do zabezpieczenia warunków właściwego zarządzania kryzysowego j) Analizowanie przebiegu zrealizowanych działań ratowniczych i odbudowy prowadzonych w przeszłości (na danym terenie i poza jego obszarem) oraz wnioskowanie k) Organizowanie i prowadzenie gier decyzyjnych i ćwiczeń w celu przygotowania organów zarządzania kryzysowego i sił ratowniczych do skoordynowanego i skutecznego prowadzenia takich działań l) Określanie oraz zabezpieczanie potrzeb materiałowo - technicznych i finansowych niezbędnych do realizacji zadań w sytuacjach kryzysowych

Planowanie Kluczowym elementem jest opracowanie planów zarządzania kryzysowego, w tym odpowiedzi na pytania: Jaka jest podstawa prawna działań? Kto, co i kiedy będzie realizował? Jakie zasoby (siły, środki) zostaną użyte w działaniach? Jakie zadania przewiduje się poszczególnym wykonawcom po zdarzeniu kryzysowym? Dokumenty planowania cywilnego Plany zarządzania kryzysowego (krajowy, wojewódzki, powiatowy, gminny) Raporty o zagrożeniach BN (ministrowie, wojewodowie) Narodowy Program Ochrony IK (dyrektor Rz CB) Plany Ochrony IK (właściciele obiektów)

Plan zarządzania kryzysowego Jest podstawowym dokumentem określającym sposoby reagowania na zagrożenia oraz zasady gromadzenia i procedury użycia zasobów (sił, środków) wszystkich służb

Plan zarządzania kryzysowego opracowuje się na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym

art. 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym

Plan sporządzony przez:

wójta, burmistrza, prezydenta miasta – zatwierdza starosta starostę - zatwierdza wojewoda wojewodę - zatwierdza minister właściwy do spraw wewnętrznych Rządowe Centrum Bezpieczeństwa - zatwierdza Rada Ministrów

4. REAGOWANIE

Faza reagowania:

REAGOWANIE to reakcja na zagrożenie. Jego celem jest dostarczenie pomocy poszkodowanym i ograniczenie wtórnych zniszczeń i strat faza w której wdraża się wcześniej opracowane plany zarządzania kryzysowego oraz koordynuje działania wszystkich angażowanych zasobów

zasadniczym celem jest możliwie jak najszybsze dostarczenie pomocy poszkodowanym i ograniczenie wtórnych zniszczeń oraz strat

Zasady postępowania :

1. Zauważyć - monitorować
2. Zinterpretować - wypracować sposób kwalifikowania zdarzeń niekorzystnych
3. Zaalarmować - wykorzystując wypracowany system
4. Przewidywać skutki - interpretować w oparciu o wiedzę i doświadczenia
5. Podjąć decyzję - o niezbędnych działaniach, w tym o użyciu dysponowanych zasobów
6. Wprowadzić w życie przygotowany plan (improwizacja to ostateczność)
7. Podejmowane działania nie mogą pogarszać sytuacji. Reagować szybko zgodnie z wypracowanym planem, zapobiegać objawom paniki
8. Oszacować: a. wpływ zagrożenia na społeczeństwo i środowisko b. potrzeby c. dysponowane zasoby d. potrzeby wsparcia

Szczegóły oszacowania mogą dotyczyć: a. identyfikacji: wtórnych zagrożeń, blokad w transporcie, obszarów z którymi nie ma kontaktu b. szkód: w systemach łączności, zaopatrzenia, infrastrukturze krytycznej c. dostępności istotnych zasobów (szpitali wody, żywności, miejsc tymczasowych, sił ratowniczych i porządkowych, itp.) d. potrzeb wsparcia (j.w.) e. granic obszaru dotkniętego katastrofą

Dostępne zasoby w fazie reagowania

Podlegające władzom lokalnym Pochodzące z sąsiednich społeczności (podlegające ich władzom) Pochodzące z sektora prywatnego Będące w dyspozycji wyższych poziomów zarządzania kryzysowego

Reagowanie → zadania szczegółowe

a)Zainicjowanie procesu czynnej koordynacji działań ratowniczych i porządkowo – ochronnych prowadzonych przez jednostki organizacyjne zaangażowane w reagowanie kryzysowe b)Uruchomienie pracy zespołu zarządzania kryzysowego w układzie całodobowym w pełnym składzie c) Uruchomienie wszystkich niezbędnych procedur i podmiotów bezpieczeństwa d)Zabezpieczenie procesu stałej, całodobowej wymiany informacji w zakresie zagrożeń i podejmowanych działań oraz współdziałanie ze służbami (zespołami) innych organów administracji publicznej, resortów, organizacji pozarządowych i społecznych e)Monitorowanie zagrożeń i ich skutków oraz prognozowanie ich dalszego rozwoju f) Wypracowanie decyzji i rozwiązań operacyjno –taktycznych mających na celu właściwe i skuteczne wykorzystanie znajdujących się w dyspozycji sił i zasobów oraz korygowanie przebiegu działań g)Korygowanie działań w ramach procesu ewakuacji oraz w zakresie pomocy społecznej i humanitarnej, tworzenie warunków do przetrwania osobom poszkodowanym, szczególnie w zakresie pomocy medycznej i opieki psychologicznej h)Uruchomienie na wszystkich niezbędnych poziomach punktów informacyjnych dla ludności i)Koordynacja działań związanych z dysponowaniem sił i zasobów na potrzeby reagowania kryzysowego ze szczebli nadrzędnych, w tym znajdujących się w dyspozycji Ministra Obrony Narodowej oraz ze źródeł zagranicznych j)Wprowadzenie w życie pakietu aktów prawnych niezbędnych do zabezpieczenia warunków do właściwego kierowania działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom sytuacji kryzysowej i ich usunięcia k)Przyjmowanie meldunków i informacji o stanie realizacji poszczególnych zadań l)Opracowywanie raportu z prowadzonych działań

5. ODBUDOWA

Faza odbudowy

ODBUDOWA – przywrócenie stanu przedzagrożeniowego

Odbudowa krótkoterminowa - przywrócenie stanu niezbędnego do życia i funkcjonowania oraz przywrócenie zdolności na reagowanie kryzysowe

Odbudowa długoterminowa - to kompletna odbudowa całego obszaru dotkniętego zagrożeniem Charakteryzuje się:

1. Długim czasem trwania
2. Potrzebą uruchomienia instrumentów finansowych – podatki, dotacje, ubezpieczenia, kredyty
3. Wydźwiękiem medialnym
4. Konsekwencjami politycznymi w dłuższej perspektywie
5. Zmianą jakości warunków życia ludzi i funkcjonowania gospodarki
6. Kapitałochłonnością
7. Problemami z oszacowaniem strat – rozbieżność pomiędzy potrzebami a możliwościami finansowania oraz braku możliwości pokrycia wszystkich strat z ubezpieczenia Odbudowa obejmuje Szacowanie szkód Pomoc niesiona ludności Odtwarzanie zdolności służb ratowniczych Uzupełnianie zapasów Odbudowa i przywracanie sprawności infrastruktury Nowe inicjatywy legislacyjne Zwiększenie sprawności administracji Rozliczenie kosztów wynikających ze zobowiązań Podsumowanie i opracowanie wniosków z działań, zebranie i opracowanie ich dokumentacji

Podsumowanie Wyodrębniono cztery fazy zarządzania kryzysowego Każda z faz jest współzależna od pozostałych Wszystkie mogą zaistnieć jednocześnie, zależy to od sytuacji powstałej po niebezpiecznym zdarzeniu Czas każdej z faz uzależniony jest od rodzaju zdarzenia, skutków i powstałej sytuacji We wszystkich fazach wymagane jest zorganizowanie działanie wszystkich podmiotów, z priorytetowymi kompetencjami zespół (centów) zarządzania kryzysowego