Powszechnie znana i często używana definicja tańca opisuje go jako rytmiczne, wykonywane przy wtórze muzyki ruchy ciała. Taniec może towarzyszyć różnym formom ludzkiej działalności i służyć rozmaitym celom. Może być wykorzystywany dla celów rozrywki towarzyskiej, może mieć charakter artystyczny lub obrzędowy. Jest także bardzo częstym motywem literackim, z którym stykamy się niemal w każdym okresie rozwoju literatury, począwszy od czasów biblijnych, aż do czasów nam współczesnych.

Bardzo często motyw tańca miał charakter symboliczny - odsyłał nas do ukrytych i niedostrzegalnych na pierwszy rzut oka znaczeń i treści. Od wieków wyrażał ludzkie tradycje, obyczaje i emocje. Dzięki niemu człowiek uzewnętrzniał samego siebie, swoje uczucia, potrzebę kontaktu i bliskości z innymi. Taniec zbliżał ludzi do siebie, zaspokajając ich odwieczną potrzebę przynależności i identyfikacji ze wspólnotą. Stanowił integralną i ważną część narodowej tradycji danej wspólnoty; był oznaką uczestniczenia w pewnej kulturze, grupie etnicznej i społecznej. Co więcej, taniec wpływał niejednokrotnie na kształtowanie się i rozwój innych dziedzin ludzkiej aktywności. Tak popularny dzisiaj teatr i jego różne odmiany ściśle nawiązują do tradycji tańca.

Literackie ujęcie tańca jest częstokroć trudnym i karkołomnym zadaniem. Dużo łatwiej jest przedstawić taniec przy wykorzystaniu bardziej nowoczesnych środków wyrazu, takich jak film czy fotografia. Mimo to wielu autorów i twórców podejmuje się tego zadania. Sięgając po motyw tańca, wplatają go w swoje utwory, nadając mu różnorodne role i funkcje: od roli czysto marginalnej czy też dekoracyjnego elementu, wzbogacającego treść utworu, do kluczowego w dziele symbolu, kierującego naszą uwagę na ważne zagadnienia i problemy. Temat tańca jest ponadczasowym i uniwersalnym motywem w różnych sferach artystycznej działalności człowieka: w literaturze, malarstwie, sztukach teatralnych, a także fotografii i kinematografii. Niniejsza praca koncentruje się na problematyce tańca, obecnej w dwóch, wybranych obszarach ludzkiej aktywności artystycznej - literaturze oraz filmie.

W rzymskiej i greckiej mitologii taniec jest jednym ze sposobów wyrażania bóstwom czci i hołdu. Interesującym i jaskrawym przykładem jest niewątpliwie opis świąt ku czci boga Dionizosa, podczas których erotyczny, rytualny taniec był, obok orgii i bachanalii, podstawowym narzędziem wyrażania należnego bóstwu uwielbienia. Obecny w mitologii taniec ma charakter niemal magiczny - fascynuje i oczarowuje jego uczestników. Orfeusz, natrafiwszy na orszak odurzonych tancerek Dionizosa, zostaje przez niego rozszarpany, co dowodzi, iż taniec jest zdolny wyzwalać wielkie namiętności i całkowicie niekontrolowane zachowania.

Również w Starym Testamencie, w Księdze Psalmów, odnajdujemy motyw tańca. Podobnie jak w mitologii, także w psalmie 150, taniec przy wtórze instrumentów jest jednym z sposobów wychwalania Boga oraz Jego boskiej potęgi i chwalebnym czynów: “Chwalcie Go za potężne Jego czyny, chwalcie Go za wielką Jego potęgę! (…) Chwalcie Go bębnem i tańcem” - pisze psalmista. Jest to równocześnie świadectwo rytualnego charakteru tańca w kulturach starożytnych - taniec towarzyszy tutaj religijnym obrzędom ku czci Boga (analogicznie jak w mitologii).