[b]1. Co to znaczy, że człowiek jest istotą społeczną?[/b] Człowiek jest istotą biologiczną i społeczną. Oznacza to, że nie jest tylko przedstawicielem świata przyrody ale żyje także we wspólnocie. Za jej pomocą zaspokaja potrzeby biologiczne i psychiczne, pełniąc jednocześnie wiele ról.

[b]2. Jaką rolę spełnia rodzina w życiu człowieka?[/b] Funkcje rodziny:

• utrzymuje ciągłość biologiczną społeczeństwa,
• utrzymuje ciągłość kulturową przez przekazywanie z pokolenia na pokolenie dziedzictwa kulturowego,
• zaspokaja potrzeby emocjonalne np. miłość, bezpieczeństwo.
• przekazuje wartości moralne w procesie wychowawczym,
• zaspokaja potrzeby materialne swoich członków

[b]3. Wymień rodzaje grup społecznych.[/b] Rodzaje grup społecznych dzielimy według:

• wielkości - małe (rodzina)
• duże (partia polityczna)
• typ przynależności - dobrowolny (organizacje, sekty religijne, drużyny sportowe)
• przymusowy (rodzina, grupa religijna lub terytorialna)
• rodzaj więzi - formalne (partia polityczna, wojsko, stowarzyszenie)
• nieformalne i formalne (grupa rówieśnicza, przyjaciele, koledzy, rodzina)
• pierwotne i wtórne

[b]4. Grupa społeczna tj. rodzina, uczniowie, mieszkańcy miasta.[/b] Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i ma prawo do ochrony ze strony społeczeństwa i państwa.

[b]5. Wymień normy i reguły obowiązujące w grupach społecznych.[/b] Norma jest obowiązującym wzorem zachowania. Jeżeli ten wzór zachowania jest spełniony, jeżeli się nim w życiu codziennym kierujemy, morze jej towarzyszyć obietnica nagrody, w przeciwnym razie może grozić określona kara za jej nieprzestrzeganie. Każdy kto naruszy obowiązujący wzór zachowania, powinien mieć świadomość, że spotka go za to kara. Mówimy wówczas, że jest to człowiek mający poczucie odpowiedzialności.

[b]6. Szkoła jako makrogrupa (wielka grupa) społeczna.[/b] Szkoła stanowi jeden z rodzajów przykładów grup społecznych, grupującą ludzi w różnym wieku: dzieci lub młodzież i nauczycieli. Grupa społeczna jest to troje lub więcej ludzi, między którymi istnieją różne więzi o trwałym charakterze. Ludzie tworzący grupę społeczną mają poczucie odrębności od innych grup, wspólny system wartości, cela a także własną symbolikę.

[b]7. Naród jako wielka grupa społeczna i jej cechy.[/b] Naród jest jednym z przykładów makrogrupy, jest to zbiorowość ludzi mających świadomość swej odrębności od innych, połączonych wspólną tradycją, kulturą (często językiem) i posiadających w związku z tym poczucie przynależności do jednej wspólnoty. Makrogrupy są to wielkie grupy, których członkowie nie pozostają na ogół w bezpośredniej styczności, lecz wiąże ich podobny stosunek do pewnych spraw, np.: załoga wielkiego zakładu pracy, mieszkańcy jednego województwa, robotnicy, młodzież, kobiety, dzieci a nawet naród.

[b]8. Wymień i opisz symbole narodowe.[/b] [b]8.1 Historia Hymnu RP.[/b] Pierwotnie, jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, został napisany przez Józefa Wybickiego, autor melodii opartej na motywach ludowego mazurka (właściwie mazura) jest nieznany. Pieśń powstała w dniach 16-19 lipca 1797 we włoskim miasteczku Reggio Emilia w Republice Lombardzkiej (w dzisiejszych Włoszech). Pierwszy raz została wykonana publicznie 20 lipca 1797 roku. Od samego początku z aplauzem została przyjęta przez Legiony Dąbrowskiego. Z początkiem 1798 znana była również w kraju we wszystkich zaborach. Śpiewana była podczas powstania listopadowego (1830), styczniowego (1863), przez Polaków na Wielkiej Emigracji, w czasie rewolucji 1905, I i II wojny światowej. Tekst Mazurka był tłumaczony przez poetów solidaryzujących się z walczącą Polską i znany był w 17 językach, m.in.: niemieckim, francuskim, angielskim, rosyjskim, węgierskim, chorwackim, macedońskim, serbskim, słowackim, litewskim. Podczas Wiosny Ludów (1848) ‘Mazurek Dąbrowskiego śpiewany był na ulicach Wiednia, Berlina i Pragi, gdzie cieszył się szczególną popularnością. Ryszard Wagner wykorzystał melodię Mazurka w uwerturze Polonia skomponowanej po upadku powstania listopadowego. Grano ją pod okupacją niemiecką w czasie II wojny światowej, gdy zabronione było granie polskiego hymnu. Mazurek był pierwowzorem pieśni napisanej przez Samuela Tomašika (z niemal identyczną melodią), która stała się hymnem wszechsłowiańskim, przyjętym później jako oficjalny hymn Republiki Jugosławii.

[b]8.2 Flaga i jej znaczenie.[/b] Flaga – płat tkaniny określonego kształtu i barwy przymocowywany do drzewca może zawierać godła, symbole, wizerunki. Flaga jest znakiem rozpoznawczym, symbolem państwa (flaga państwowa) lub organizacji, czasem również miast czy jednostek podziału administracyjnego, oddziału wojsk (sztandar), organizacji: politycznych, społecznych, kościelnych, sportowych, itd.

[b]8.3 Historia Godła RP.[/b] Według popularnej legendy, założyciel państwa Polan, Lech, podczas postoju w okolicach Poznania ujrzał pod wieczór sporych rozmiarów gniazdo na drzewie. Znajdował się w nim biały orzeł z dwoma pisklętami. Gdy Lech przyglądał się mu, orzeł rozpostarł skrzydła na tle nieba czerwonego od zachodzącego słońca. Lech zachwycił się, postanowił tam osiąść, umieścił orła w swym herbie, a miejsce na pamiątkę nazwał Gniezdnem (obecnie Gniezno) od słowa gniazdo. Legenda ta stanowi aluzję do podania o założeniu Rzymu przez Romulusa i Remusa. Jej elementem jest auspicjum, starożytny rytuał wnioskowania z lotu ptaków drapieżnych (np. orła) o aprobacie bogów dla podjętych zamierzeń. Mniej romantyczna wersja zakłada, że Polanie mogli przyjąć emblemat orła jako symbol mocy wzorując się na cesarstwie rzymskim (od którego symbol orła przejęło wiele europejskich państw).

[b]9. Opisz grupę formalna i nieformalną.[/b] Grupy formalne charakteryzują więzi bezosobowe, formalna kontra społeczna, a podstawą działania jest prawo publiczne (np. instytucja państwowa, bank). Grupy nieformalne charakteryzują więzi osobiste i bezpośrednia kontrola społeczna.

[b]10. Wytłumacz termin: narodowość.[/b] Narodowość - pochodzenie określane w naszym kręgu kulturowym zwykle zgodnie z pochodzeniem ojca bądź też jego przodka, przynależność do określonego narodu (np. polskiego, niemieckiego, rosyjskiego), poczucie przynależności do narodu.

[b]11. Wytłumacz termin: świadomość narodowa.[/b] Świadomość narodowa jest to poczucie przynależności do narodu i kojarzenie swoich losów osobistych z losami narodu. W warunkach zagrożenia zewnętrznego świadomość narodowa wiąże się z podejmowaniem solidarnego działania w obronie narodu.

[b]12. Co to jest ojczyzna?[/b] Ojczyzna - termin o dwojakim znaczeniu, odnoszącym się do przestrzeni istotnej dla pojedynczego człowieka (jednostki) bądź zbiorowości (narodu), wyznaczone zwłaszcza miejscem urodzenia tych osób, ich zamieszkiwaniem przez istotną część życia, czy miejscem pochodzenia ich przodków bądź rodziny. Ojczyzna jest to kraj urodzenia, którego jesteś obywatelem lub, z którym jesteś związany więzią narodową; terytorium historyczne należące do danego narodu, przekształcane jego twórczą pracą i wzbogacane zbiorowym dorobkiem w ciągu dziejów; okolice miejsce urodzenia; przenośnie – miejsce powstania, pochodzenia czegoś.

[b]13. Co to jest rasizm?[/b] Rasizm – teza o nierówności ras, głosząca np. wyższość rasy białej nad kolorowymi, zwłaszcza Murzynami.

[b]14. Co to jest dyskryminacja?[/b] Dyskryminacja - często występująca forma wykluczenia społecznego, objawiająca się poprzez traktowanie danej osoby mniej przychylnie, niż innej w porównywalnej sytuacji ze względu na jakąś cechę (np. płeć, tożsamość seksualna, wiek, niepełnosprawność, religia lub przekonania czy pochodzenie etniczne lub rasowe).

[b]15. Co to jest nacjonalizm?[/b] Nacjonalizm to ideologia i polityka podporządkowująca wszystko interesom własnego narodu.

[b]16. Co to jest szowinizm?[/b] Szowinizm to skrajna forma nacjonalizmu wyrażająca się w bezkrytycznym stosunku do dążeń i interesów własnego narodu, w wyolbrzymianiu jego zalet i pomijaniu jego wad, w pogardzie i nienawiści do innych narodów i uznaniu prawa do ich ujarzmiania.

[b]17. Co to jest państwo?[/b] Państwo jest to wyposażona we władzę samorodną jedność związkowa osiadłych ludzi.

[b]18. Właściwości państwa.[/b]

• organizacja polityczna
• państwo jest suwerenne – władza państwowa jest władzą najwyższą, a wszystkie inne organizacje działają za zgodą i na określonych warunkach / państwo jest organizacją niezależną od innych państw
• organ terytorialny
• jest organem przymusowym

[b]19. Suwerenność państwa – co to znaczy?[/b] Za suwerenne można uważać takie państwo, które w odpowiednim stopniu:

• ma zwierzchnią władzę nad terytorium i ludnością;
• może dobrowolnie nawiązywać równorzędne stosunki z innymi państwami i być członkiem swobodnie wybranych organizacji międzynarodowych;
• może swobodnie kształtować swój ustrój społeczno-gospodarczy i formę państwa.

[b]20. Co to jest obywatelstwo?[/b] Obywatelstwo to inaczej członkostwo organizacji zwanej państwem. Obywatelstwo to nie tylko przymusowa przynależność do państwa, ale także uprawnienia i obowiązki jednostki, tak prawne, jak i moralne. Nabywa się je:

• poprzez fakt urodzenia z rodziców będących obywatelami danego państwa – prawo krwi – np. w Polsce
• przez fakt urodzenia się na obszarze danego państwa – prawo ziemi – np. w Australii, USA

[b]21. Jak można zmienić obywatelstwo?[/b] Na przykład poprzez wyrzeknięcie się obecnego obywatelstwa na rzecz innego. Podręcznik strona 28-29.

[b]22. Czy można mieć podwójne obywatelstwo?[/b] Tak, ale… Obywatel polski nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa. Oznacza to, że obywatel polski posiadający jednocześnie obywatelstwo innego kraju, nie może przed organami władzy publicznej, posługiwać się paszportem innego kraju. Nawet jeśli przez większość swojego życia mieszkał za granicą, słabo mówi lub wcale nie mówi po polsku, ale nie utracił obywatelstwa polskiego, zgłaszając się do polskich władz (w kraju lub za granicą) traktowany jest jako obywatel Rzeczypospolitej Polskiej.

[b]23. Co to jest referendum?[/b] Referendum jest formą demokracji bezpośredniej; obywatele RP wyrażają tą drogą swoją wolę co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy poddanej referendum. W referendum uczestniczą obywatele polscy, posiadający prawo wybierania do Sejmu.

[b]24. Co to jest monarchia?[/b] Monarchia to ustrój polityczny lub forma rządów, gdzie suwerenem jest jeden człowiek, nazywany monarchą. Monarcha sprawuje władzę zazwyczaj dożywotnio, jego funkcja jest często dziedziczna i zwykle jego stanowisko jest nieusuwalne. Obecnie w wielu monarchiach monarcha pełni często jedynie funkcje reprezentacyjne i nie sprawuje realnej władzy.

[b]25. Co to jest republika?[/b] Republika - zgodnie z współczesną definicją ustrój polityczny, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas. W republice występują różne systemy rządów, zależnie od organu sprawującego władzę, którym może być:

• prezydent wybierany na określony czas, z ograniczoną (albo z nieograniczoną) możliwością ponownego wyboru; prezydent może być odpowiedzialny przed innym organem państwa, albo przed Historią;
• rząd odpowiedzialny przed parlamentem lub przed prezydentem;

[b]26. Systemy polityczne (rządów).[/b]

• system prezydencki – prezydent stanowi władzę wykonawczą i bezpośrednio kieruje pracami rządu, jest też naczelnym dowódcą sił zbrojnych np. USA
• system parlamentarno-gabinetowy – władza wykonawcza to rząd na czele z premierem, Prezydent ma bardzo ograniczone prawa, władza ustawodawcza to parlament.
• system parlamentarno-komitetowy – Szwajcaria: rząd wybierany przez parlament stanowi jego komitet wykonawczy i politycznie przed nim odpowiada. Głowa państwa funkcja reprezentacyjna.
• system kancelarski
• system półprezydencki

[b]27. Unia – wytłumacz pojęcie podając przykład.[/b] Unia jest to dobrowolny związek dwóch lub więcej państw (także: osób, partii, stowarzyszeń itp.) przynoszący im korzyści. Dobrym przykładem jest Unia Europejska – gospodarczo-polityczny związek dwudziestu siedmiu demokratycznych krajów europejskich, będący efektem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej, a zarazem największą, najprężniejszą i unikatową formą tego typu na świecie.

[b]28. Co oznacza autonomia państwa?[/b] Autonomia oznacza możność stanowienia norm dla samego siebie, samozarządzanie częścią terytorium państwa; granice autonomii wyznacza konstytucja. 29. Wymień cechy państwa totalitarnego.

• obywatel przez całe życie jest poddawany kontroli władz we wszystkich etapach swojego życia
• występuje cenzura
• niemożność zrzeszania się
• brak jakiejkolwiek wolności
• pełna inwigilacja (system kapowania)
• strach przed policją

[b]30. Wymień cechy państwa demokratycznego.[/b]

• obywatel ma możliwość głosowania – może wybierać rząd
• wolność słowa, wyznania (wiary), przekonań
• obowiązują prawa człowieka
• państwo chroni obywateli
• duża prywatność
• sprawiedliwość
• swobodny dostęp do stanowisk publicznych
• wolność zrzeszania się
• wolność gospodarcza
• możliwość istnienia opozycji

[b]31. Wymień cechy państwa autorytarnego.[/b]

• ograniczone swobody i prawa człowieka
• państwo sprawuje władzę nad obywatelami
• brak wolności religijnej, słowa, przekonań
• przymus fizyczny

[b]32. Prawa i wolności obywatela.[/b] Prawa i wolności zapisane w konstytucji. Wolności socjalne, ekonomiczne i kulturalne. Prawa człowieka:

• każdy człowiek rodzi się wolny
• prawo do życia
• równość wobec prawa
• sprawiedliwy sąd
• prywatność
• prawo do swobodnego poruszania się
• prawo do zakładania rodziny
• prawo do wolności sumienia i wyznania
• prawo do zawierania małżeństw
• prawo do wolności słowa
• prawo do tworzenia grup, do zgromadzenia stowarzyszeń
• prawo do głosowania i wybierania rządu
• prawo do ubezpieczeń
• prawo do pracy i jej ochrony
• prawo do tworzenia związków zawodowych
• prawo do urlopu i wypoczynku
• prawo do ochrony zdrowia

[b]33. Prawa i obowiązki dziecka.[/b] Prawa dziecka są przedmiotem traktatów międzynarodowych, w szczególności Konwencji o prawach dziecka z 1989 roku. Dziecko ma prawo do:

• wychowania się w rodzinie
• adopcji
• oświaty i nauki
• kultury, wypoczynku i rozrywki
• ochrony zdrowia i opieki medycznej
• wszechstronnego rozwoju osobowości, swobody wyznania, światopoglądu
• dostępu do informacji
• ochrony przed wyzyskiem i poniżającym traktowaniem
• prywatności
• równości W Polsce na straży tych praw stoi Rzecznik Praw Dziecka.

[b]34. Czym jest nietykalność osobista?[/b] Nietykalność osobista, jedno z podstawowych konstytucyjnych praw obywatelskich polegające na zakazie pozbawienia wolności z wyjątkiem przypadków przewidzianych prawem. W Polsce osoba zatrzymana w związku z podejrzeniem o popełnienie przez nią przestępstwa musi być zwolniona w ciągu 48 godzin, jeśli sąd rejonowy (na wniosek prokuratora) nie wydał postanowienia o tymczasowym aresztowaniu.

[b]35. Problem łamania praw człowieka we współczesnym świecie.[/b] Podręcznik strony 33-35.

[b]36. Konstytucja RP.[/b] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku. Ogłoszony w Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, wszedł w życie 17 października 1997. Konstytucja złożona jest z preambuły i 13 rozdziałów, w tym 243 artykułów.

[b]37. Prawa i obowiązki obywatela zapisane w Konstytucji.[/b] Rozdział II Konstytucji normuje sytuację prawną obywateli, określając ich wolności, prawa, a także obowiązki względem państwa. Podkreśla się wyraźnie, iż wszyscy ludzie są równi wobec prawa. Zabrania się dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32), także ze względu na płeć (art. 33). Zapewnia się poszanowanie odrębności obywateli należących do mniejszości narodowych (art. 35). Konstytucja przyznaje obywatelom wolności i prawa osobiste (ochrona życia, wolność i nietykalność osobista, wolność od tortur, domniemanie niewinności, prawo do sprawiedliwego procesu, ochrony życia prywatnego, decydowania o życiu osobistym, wolność sumienia i religii, prawa dziecka i instytucja Rzecznika Praw Dziecka, prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, wolność myśli, zakaz cenzury prewencyjnej i koncesjonowania prasy), polityczne (prawo do uczestniczenia w zgromadzeniach, wolność zrzeszania się, prawo do uczestnictwa w życiu publicznym, decydowaniu o składzie instytucji władzy państwowej poprzez uczestnictwo w wyborach, prawo do składania petycji, skarg na działanie przedstawicieli władzy), a także ekonomiczne, socjalne i kulturalne (wśród nich prawo do własności, dziedziczenia, pracy, rodziny, godnego poziomu życia, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, prawo do nauki i obowiązek szkolny, autonomia szkół wyższych, prawo dostępu do dóbr kultury, wolność badań naukowych i twórczości artystycznej, prawa konsumenta i lokatora). Określone są sposoby ochrony wolności i praw (sądowa droga dochodzenia naruszonych wolności lub praw, zaskarżalność orzeczeń i decyzji, skarga do Trybunału Konstytucyjnego, wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich). Do wymienionych w Konstytucji obowiązków obywatela względem państwa należą wierność Rzeczypospolitej Polskiej, konieczność przestrzegania jej prawa i ponoszenia na jej rzecz ciężarów i świadczeń publicznych, a także obrona Ojczyzny. 8 września 2006 Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji, dotyczącą możliwości wydania obywatela polskiego, który jest ścigany za popełnienie czynu stanowiącego przestępstwo zarówno za granicą, jak i w Polsce (Europejski Nakaz Aresztowania). Zgodnie ze zmianą, obywatel polski może być wydany innemu państwu lub międzynarodowemu organowi sądowemu, o ile możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy stanowiącej wykonanie aktu prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita Polska jest członkiem.

[b]38. Trójpodział władz w Polsce.[/b] Trójpodział władzy:

• władza ustawodawcza (parlament)
• władza wykonawcza (rząd i prezydent)
• władza sądownicza (niezawisłe sądy)

[b]39. Opisz Trybunał Konstytucyjny.[/b] Trybunał Konstytucyjny – organ sądownictwa konstytucyjnego w Polsce, znany także w ustrojach innych państw. Jego podstawowym zadaniem jest kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu (rangi ustawowej lub podstawowej) z normami prawnymi wyższego rzędu, przede wszystkim z Konstytucją i niektórymi umowami międzynarodowymi (tzw. “sąd nad prawem”).

[b]40. Opisz Trybunał Stanu.[/b] Trybunał Stanu w Polsce jest konstytucyjnym organem władzy sądowniczej, którego główne zadanie polega na egzekwowaniu odpowiedzialności najwyższych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, jeśli czyn ten nie wyczerpuje znamion przestępstwa (inaczej: popełnienie deliktu konstytucyjnego) oraz za przestępstwa pospolite i skarbowe w przypadku Prezydenta RP.

[b]41. Opisz skład i zadania Sejmu.[/b] Sejm - od końca XIV w. najwyższy organ władzy ustawodawczej w Polsce. W III Rzeczypospolitej Sejm stanowi pierwszą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym (wybory pięcioprzymiotnikowe). Kadencja Sejmu, zgodnie z Konstytucją, trwa 4 lata; biegnie od dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji. Sejm:

• uchwala ustawy zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów
• uczestniczy w powoływaniu i odwoływaniu rządu oraz sprawuje kontrolę nad jego działalnością
• powołuje inne organy państwa
• kontroluje działalność organów administracji państwowej Narodowego Banku Polskiego oraz innych jednostek państwowych, poprzez NIK i własne organy wewnętrzne, tzn. komisje i Plenum Sejmu
• zarządza referendum ogólnokrajowe uchwałą podjętą bezwzględną większością głosów w sprawach o szczególnym znaczeniu
• może upoważnić Radę Ministrów, na jej wniosek do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy
• może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w przypadku zbrojnej napaści na Polskę lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przed agresją

[b]42. Opisz skład i zadania Parlamentu.[/b] Parlament - w państwach o demokratycznych systemach władzy, jest to najwyższy organ przedstawicielski, a jednocześnie zasadniczy organ władzy ustawodawczej. Głównymi zadaniami parlamentu są:

• nadanie ustroju przez uchwalenie lub zmianę konstytucji (funkcję tę Sejm dzieli z Senatem; -zmiana konstytucji może bowiem nastąpić za zgodą większości 2/3 głosów Sejmu, przy obecności co najmniej połowy posłów oraz bezwzględnej większości głosów Senatu, przy obecności co najmniej połowy senatorów);
• stanowienie praw przez uchwalanie ustaw, czyli ogólnych i powszechnie obowiązujących aktów prawnych;
• decydowanie o finansach państwa, w tym uchwalanie budżetu;
• powoływanie i odwoływanie innych organów władzy i osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie(np. Sejm wybiera członków Trybunału Konstytucyjnego i Rzecznika Praw Obywatelskich), udział w powoływaniu i odwoływaniu rządu lub poszczególnych ministrów (wotum nieufności);
• kontrola rządu przez zgłaszanie interpelacji (pisemnych zapytań) i pytań do ministrów i premiera

[b]43. Wymień zadania Prezydenta.[/b] Kompetencje Prezydenta jako reprezentanta narodu i głowy państwa:

• jest najwyższym przedstawicielem Państwa Polskiego w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych
• ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
• mianuje i odwołuje ambasadorów w innych państwach
• może zwołać posiedzenie Rady Ministrów (Rada Gabinetowa) i mu przewodniczyć
• nadaje obywatelstwo polskie lub zwalnia z obywatelstwa polskiego
• stosuje prawo łaski, nadaje ordery i odznaczenia Kompetencje w sprawach obronności i bezpieczeństwa:
• jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
• stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa
• mianuje i zwalnia Szefa Generalnego Wojska Polskiego
• na czas wojny mianuje i zwalnia Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych
• w razie zagrożenia państwa Prezydent może wprowadzić stan wojenny i stan wyjątkowy Kompetencje związane z funkcjonowaniem Sejmu i Senatu:
• zarządza wybory do Sejmu i Senatu
• może rozwiązać Sejm w sytuacji określonej ustawą
• ma prawo inicjatywy ustawodawczej
• podpisuje i zarządza ogłoszenie ustaw przyjętych przez Sejm i Senat
• może się zwrócić z orędziem do Sejmu lub do Senatu
• występuje do Sejmu z wnioskiem o powołanie prezesa NBP Kompetencje związane z funkcjonowaniem Rady Ministrów:
• może zwołać posiedzenie Rady Ministrów w sprawach szczególnej wagi dla państwa i im przewodniczyć (Rada Gabinetowa)
• akty prawne prezydenta wymagają kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów (z wyjątkami określonymi ustawą) albo właściwego ministra desygnuje Prezesa Rady Ministrów i powołuje ministrów w pełnym składzie
• przyjmuje dymisję Rady ministrów i powierza jej pełnienie obowiązków do momentu powołania nowej Rady Ministrów

Powodzenia i do zobaczenia w następnej klasie!