Adam Mickiewicz „Dziady” cz. III - dwa oblicza Polski przedstawione w III części „Dziadów”

Część IIIDziadów powstała w Dreźnie. Autor był świadomy klęski powstania listopadowego. Przeżył wewnętrzny wstrząs, miał wyrzuty sumienia, ponieważ nie wziął udziału w powstaniu. Dramat przedstawia losy młodych filomatów i filaretów, przyjaciół Adama Mickiewicza. Wymiar cierpień Polaków jest tu: mistyczny, tajemniczy. Utwór ma charakter uniwersalny i ponadczasowy - ,,Starcie dobra ze złem" aktualne w dzisiejszym świecie. W fragmencie opowidania o Cichowskim opisana jest zgromadzona w salonie arystokracja między którą istnieje wyraźny podział na dwie grupy: patriotów i zdrajców.

Część IIIDziadów powstała w Dreźnie. Autor był świadomy klęski powstania listopadowego. Przeżył wewnętrzny wstrząs, miał wyrzuty sumienia, ponieważ nie wziął udziału w powstaniu. Dramat przedstawia losy młodych filomatów i filaretów, przyjaciół Adama Mickiewicza. Wymiar cierpień Polaków jest tu: mistyczny, tajemniczy. Utwór ma charakter uniwersalny i ponadczasowy - ,,Starcie dobra ze złem" aktualne w dzisiejszym świecie.

          W fragmencie opowidania o Cichowskim opisana jest zgromadzona w salonie arystokracja między którą istnieje wyraźny podział na dwie grupy: patriotów i zdrajców. Patrioci rozmawiają o młodziezy Wileńskiej, a zdrajcy o lepszych balach z udziałem senatora Nowosilcowa. Szczególne zaciekawienie wywołuje opowieść Adolfa, który wspomina Cichowskiego. Mówi o nim, że był radosnym i pełnym energi człowiekiem - ,, żywy, dowcipny, wesoły i sławny z urody. Był duszą towarzystwa". Chichowski tuż przed swoim ślubem zniknął. Rosyjscy urzędnicy przekazują fałszywą wiadomość o jego śmierci, jedynym dowodem był płaszcz znaleziony nad Wisłą. Po dwóch latach sprawa się wyjaśniła,dzięki pewnemu przechodniowi, który usłyszał imię Cichowskiego wsród więźniów Belwederu. Żona prosiła o spotkanie z mężem, lecz za każdym razem jej odmawiano. Przez cały czas rozchodziły się wieśći o tym, że żyje, przechodzi okrutne tortury i nic nie mówi na przesłuchaniach. Głodzono go, nie dawano pić ,,karmiono  śledziami". Wkrótce ku zdziwieniu żony, niespodziewanie wrócił do domu pewnego wieczoru. Aby wyjść musiał zawrzeć umowę z rosyjskimi urzędnikami i od tej pory był odmieniony, żył w lęku ponieważ na każdym kroku śledzili go policjanci - ,,Słońce zda mu się szpiegiem, dzień donosicielem". Bał się rozmawiać z przyjaciółmi, rodziną. Po jakimś czasie popadł w obłed, powtarzając jedynie słowa - ,,Nie nie wiem, nie nie wiem, nie powiem". Prześladowania zniszczyły bohaterowi całe życie i zdrowie, nie tyle fizycznie, co wpędziły go w chorobę psychiczną.

          Martyrologia ukazana jest również w scenie I, kiedy to więzień Jan opowiada o Janczewskim i wasilewskim. Janczewski po przesłuchaniu i pobiciu przez żołnierzy miał siłę trzykrotnie krzyknąć ,,Jeszcze Polska nie zgineła" dało to nadzieję na odzyskanie wolności. Opowiadanie o Wasilewskim pokazuje okrucieństwo ponad prawo. Chłopak został skatowany na śmierć - nawiązanie do ukrzyżowanego Chrystusa. Bezlitosne traktowanie dziedzi pokazane jest w scenie ,,Pan Senator" gdzie niewidomej kobiecie Pani Rollinson kilkukrotnie zabrano syna i zamknięto go w więzieniu. Matcie nie pozwolono zobaczyć syna, i nie udzielano jej żadnych informacji o jego stanie. Młodego Rollinsona prowokowano do popełnienia samobójstwa, aż w końcu wyrzucono go przez okno.

          Cierpienie narodu Polskiego pokazane jest również w scenie ,,Widzenie ks. Piotra". Polska porównywana jest do Chrystusa, a jej cierpienie do śmierci na krzyżu, po której wkrótce przyjdzie zmartwychwstanie - wolność.

          W scenie ,,Ustęp" ,,Przegląd wojska" można zobaczyć traktowanie żołnierzy przez cara. Polaków  zmuszano i wcielano do wojska. Ci którzy nie wytrzymywali tej próby zamarzali na placu, a ich ciała deptane były przez innych żołnierzy.

          Obrazem martyrologi są także wywózki młodzieży na Sybir.

          Cierpienie jest nieodłącznym towarzyszem Polski i Polaków. Mickiewicz w Dziadach szuka odpowiedzi na sens cierpień narodu. Prometeizm i mesjanizm to tematy uniwersalne pasujące do sytuacji Polski. ,,Dziady" cz. III to arcydramat, który stał się podporą dla patriotów, w każdej trudnej sytuacji narodowej.