Scharakteryzuj tryb wyboru i kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz oceń jego pozycję ustrojową.

Prezydent, który zgodnie z powołanymi przepisami jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej, wybierany jest przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Zasady wyboru Prezydenta określone zostały na gruncie Konstytucji głównie w art. 127, natomiast ich bardziej szczegółowe ujęcie zamieszczono w wielokrotnie nowelizowanej ustawie z 27 września 1990r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. O wybór na stanowisko Prezydenta może ubiegać się osoba posiadająca obywatelstwo polskie, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 35 lat oraz posiada pełnię praw wyborczych do Sejmu (art.

Prezydent, który zgodnie z powołanymi przepisami jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej, wybierany jest przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Zasady wyboru Prezydenta określone zostały na gruncie Konstytucji głównie w art. 127, natomiast ich bardziej szczegółowe ujęcie zamieszczono w wielokrotnie nowelizowanej ustawie z 27 września 1990r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. O wybór na stanowisko Prezydenta może ubiegać się osoba posiadająca obywatelstwo polskie, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 35 lat oraz posiada pełnię praw wyborczych do Sejmu (art. 127 ust. 3 Konstytucji). Wybór danej osoby spośród kandydatów uzależniony jest od otrzymania przez niego więcej niż połowy ważnie oddanych głosów. Ustalenie wyników wyborów oraz ich ogłoszenie należy do Państwowej Komisji Wyborczej. Wybory prezydenckie w myśl art. 128 ust. 2 Konstytucji zarządzane są przez Marszałka Sejmu na dzień, który przypada pomiędzy 100 a 75 dniem przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta. Kandydat na Prezydenta winien uzyskać poparcie minimum 100 000 obywateli posiadających prawo wybierania do Sejmu, czego wyrazem jest złożenie podpisów przez zgłaszających. O ważności wyborów prezydenckich, tak jak ma to miejsce w przypadku wyborów parlamentarnych, rozstrzyga Sąd Najwyższy. Prezydent wybierany jest na 5-letnią kadencję z możliwością wyłącznie jednorazowej reelekcji. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi. Kompetencje Prezydenta związane ze zwierzchnictwem nad siłami zbrojnymi szczegółowo określa ustawa. W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony państwa. Prezydent nadaje obywatelstwo polskie oraz wydaje zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa. Nadaje on również ordery i odznaczenia. Stosuje prawo łaski. Nie jest ono stosowane do osób skazanych przez Trybunał Stanu. Może zwracać się z orędziem do Sejmu Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. Natomiast sprawach szczególnie ważnych może zwołać Radę Gabinetową, która tworzy Rada ministrów pod przewodnictwem Prezydenta RP. Prezydent również zarządza wybory do Sejmu i Senatu, zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranych Sejmu i Senatu. Skraca kadencje w przypadkach określonych w konstytucji, ma prawo inicjatywy ustawodawczej, zarządza referendum ogólno krajowe, podpisuje lub wetuje ustawy, Składa wnioski do Trybunału Konstytucyjnego, desygnuje i powołuje Prezesa Rady Ministrów, przyjmuje dymisje Rady Ministrów powierza jej tymczasowe pełnienie obowiązków, Odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności. Wydaje postanowienia w zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji. I co ważne ma on prawo zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczpospolitej. Podsumowując chcę zaznaczyć, iż większość kompetencji związanych z prowadzeniem polityki państwa należy do rządu. Prezydent w państwie demokratycznym „nie rządzi”, gdyż rządzi naród jest on jedynie mediatorem w sytuacjach kryzysowych. W systemie prezydenckim jest szefem rządu. Prezydent jest powoływany w wyborach powszechnych, ponosi odpowiedzialność konstytucyjną, nie ma inicjatywy ustawodawczej ani prawa udziału w obradach parlamentu, nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, tak jak i ministrowie, których powołuje i odwołuje. Z parlamentem komunikuje się za pomocą orędzia, w którym zawiera program rządu i propozycje ustaw. Ma również prawo weta zawieszającego w stosunku do ustaw parlamentu. System ten istnieje w Stanach Zjednoczonych i w państwach Ameryki Łacińskiej. System parlamentarno-prezydencki zwany również jest jako półprezydenckim, lub prezydencjonalnym. Egzekutywa jest dwuczłonowa. Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych i może kontrolować działalność parlamentu i rządu, stymulować ich działalność oraz rozstrzygać między nimi konflikty. Nie odpowiada politycznie przed parlamentem, jedynie konstytucyjnie i za zdradę stanu. Prezydent stoi na straży konstytucji, powołuje rząd, który odpowiada politycznie zarówno przed nim, jak i przed parlamentem. System ten istnieje m.in. w Rosji. System parlamentarno-gabinetowy pozwala na taki układ stosunków między parlamentem a głową państwa i rządem (egzekutywą), w którym rząd z premierem na czele jest powoływany o odwoływany przez głowę państwa, a odpowiedzialność polityczną ponosi przed parlamentem. Egzekutywa ma też prawo rozwiązać parlament. Rząd jest powoływany spośród przedstawicieli partii (lub koalicji) mającej większość w parlamencie. Głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, ponoszą ją natomiast członkowie rządu kontrasygnujący jej akty urzędowe. System ten ukształtował się w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii, obecnie występuje m.in. w Wielkiej Brytanii, we Włoszech, Holandii, Belgii i w państwach skandynawskich.