Poeta i jego miejsce w świecie. Co na ten temat mówią Jan Kochanowski w Pieśni XXIV i Tadeusz Różewicz w wierszu Poeta w czasie pisania?

Oba utwory Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego i wiersz Tadeusza Różewicza Poeta w czasie pisania poruszają temat poezji i poety, jego miejsca w świecie. W renesansowym utworze Kochanowskiego poezja gwarantuje nieśmiertelność i pamięć potomnych, jest powodem dumy twórcy. Dzięki niej poeta nie czuje strachu przed śmiercią. Pieśń XXIV uznaje się za manifest dumy poetyckiej. Kochanowski szczególną wagą nadaje poecie, którego twórczość gwarantuje mu nieśmiertelność. Poeta nie musi obawiać się śmierci czy zapomnienia, będzie żył wiecznie w pamięci potomnych.

Oba utwory Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego i wiersz Tadeusza Różewicza Poeta w czasie pisania poruszają temat poezji i poety, jego miejsca w świecie. W renesansowym utworze Kochanowskiego poezja gwarantuje nieśmiertelność i pamięć potomnych, jest powodem dumy twórcy. Dzięki niej poeta nie czuje strachu przed śmiercią.

 Pieśń XXIV uznaje się za manifest dumy poetyckiej. Kochanowski szczególną wagą nadaje poecie, którego twórczość gwarantuje mu nieśmiertelność. Poeta nie musi obawiać się śmierci czy zapomnienia, będzie żył wiecznie w pamięci potomnych. Poetę czeka sława, który nigdy nie przeminie. Poeta porównuje się do Orfeusza, protoplasty wszystkich poetów, który zamienił się w łabędzia. W Pieśni XXIV Kochanowski stwierdza :

,,Już mi w ptaka białego wierzch się głowy mieni;

Po palcach wszędy nowe piórka się puszczają,

A z ramion sążeniste skrzydła wyrastają.’’

 Poeta przechodzi metamorfozę w symbolicznego łabędzia, którego sława wzniesie ponad światem. Dzięki swojej twórczości, poezji będzie znany przez wszystkie narody : Tatarów, Rosjan, Anglików, Niemców czy Hiszpanów.

  Poeta  jest świadomy swojego geniuszu, niepokorny i pełen dumy. Nawiązuje do wzorców antycznych. Podobnie jak Horacy, która w poezji często kierował słowa do konkretnych osób,  Kochanowski   zwraca się do przyjaciela z czasów studiów biskupa Piotra Myszkowskiego. Ma świadomość zbliżającej się śmierci, ale nie szuka u przyjaciela duchowej czy religijnej pociechy. Przeciwnie opisuje swoją metamorfozę i lot nad światem, a także rosnącą sławę jako poety. Twierdzi z przekonaniem, że nie potrzebuje żałobnych ceremonii, łez czy modlitw. Jest pełen dumy ze swój twórczości zapewniającej mu nieśmiertelność u potomnych, może podobnie jak Horacy powiedzieć non omnis moriar, czyli ,, nie wszystek umrę’’,  

  Dla Tadeusza Różewicza horacjańskie non omnis moria to tylko mało znaczące słowa, budzące raczej żartobliwy uśmiech niż dające gwarancję nieśmiertelności w pamięci potomnych. Poeta to wymarły gatunek, pozostałość przeszłości. Jest słaby, wątły, skarlały nie zorientowany w rzeczywistości, egzystujący poza nią. Poeta współczesny nie może stworzyć horacjańskiego ,,pomnika twardszego od spiżu ''. Jego dokonania można porównać do odciśniętych śladów ptasich nóżek na piasku :

wyszedł ze świata zwierzęcego na wędrownych piaskach widać ślady jego ptasich nóżek

  Twórczość poety  nie odegra znaczącej roli w historii świata, i podobnie jak ślady na piasku błyskawiczne znikną po pierwszym podmuchu wiatru zostanie szybko  zapomniana. Poezja okazuje się być ulotna, nietrwała, nie można liczyć na pamięć potomnych o słowach, które zastaną zapomniane.



 Porównując  przesłanie utworu Kochanowskiego i Różewicza można dostrzec różnicę w postrzeganiu roli poezji i poety w świecie.  Poezja w XVI wieku miała zdaniem Kochanowskiego ogromne znaczenie, dawała sławę i nieśmiertelność. Pozwalała unosić się nad światem i odsunąć strach przed śmiercią. Przekaz Różewicza jest ironiczny, pełen gorzkiej prawdy na temat ulotności współczesnej poezji . Poeta nie jawi się jako dumny twórca, świadomy swojej wartości, przeciwnie wydaje się odrealniony, oderwany od rzeczywistości, stał się gatunkiem słabym. Wydaje się zagubiony i zdziwiony światem, który widzi, jednak  widzi sens w tworzeniu poezji:

,, Poeta w czasie pisania

jest bezbronny

łatwo go wtedy zaskoczyć

ośmieszyć przestraszyć ''

  Różewicz zawarł w utworze smutną refleksję, że poeta nie jest świadomym swojej mocy geniuszem, ale mało rozumiejącym świat, nie potrafiącym odpowiedzieć na wiele pytań jego obserwatorem.

,, jeszcze nie potrafi

odpowiadać

na najprostsze pytania’’

Nie jest przekonany, czy jego poezja będzie miała wpływ na kształtowanie opinii.

    Resumując w utworach zostały przedstawione dwie odmienne wizje poety, Kochanowski przedstawia go jako dumnego geniusza, Różewicz zagubionego i odrealnionego obserwatora rzeczywistości. Wydaje się, że żaden z poetów nie może umniejszyć roli poezji, będzie ona zawsze odgrywała rolę w życiu ludzi.