8-go maja 1945r. zostaje podpisany akt kapitulacji przez przedstawiciele III Rzeszy, w Europie kończy się II wojna światowa. Polska zostaje wyzwolona spod hitlerowskiego terroru, lecz ta wolność nie trwa długo. Bezpieczeństwo powojennej Polski zostało przesądzone na długie lata na konferencji w Jałcie w dniach 4-11 lutego. 1954r. dwa miesiące przed zakończeniem wojny, a potwierdzone później w Poczdamie. Wówczas to Europa została podzielona na część zachodnią i wschodnią, czego następstwem było znalezienie się Polski w strefie dominacji Związku Radzieckiego. Gwarantem bezpieczeństwa Polski i decydentem w zakresie polskiej polityki bezpieczeństwa stało się ZSSR, dotychczas uważane za główne - obok Niemiec - zagrożenie dla bytu państwa. Po konferencji w Poczdamie koło Berlina przywódcy wielkiej trójki ustalili tymczasowy przebieg zachodnich granic Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej, przyłączając Szczecin, Gdańsk i południowo zachodnią część Prus Wschodnich, pozostałą część ziem z Królewcem przyznano Związkowi Radzieckiemu. W krótkim czasie po konferencji poczdamskiej stosunki między sojusznikami wielkiej trójki zostały zerwane. Przyczyną było łamanie wszystkich ustaleń jałtańsko - poczdamskich przez ZSRR. Wiosną 1946r. były premier Wielkiej Brytanii, Churchill, wypowiedział słowa: " Od Szczecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem w poprzek całego kontynent zapadła żelazna kurtyna. Poza tą linią leżą wszystkie stolice starych państw Europy Środkowej i Wschodniej. Muszę to nazwać strefą sowiecką i wszystkie one w tej czy innej formie podlegają nie tylko sowieckim wpływom, ale też w wysokim stopniu moskiewskiemu rządzeniu." Był to przełomowy okres w dziejach Polski jak i całego świata, który wkroczył w epokę “zimnej wojny”, czyli jawnego konfliktu między państwami demokracji zachodniej a Związkiem Radzieckim. W czerwcu 1945r. przyjeżdżają do Moskwy przedstawiciele Rządu Tymczasowego z Warszawy wraz ze Stanisławem Mikołajczykiem oraz działaczami krajowymi i emigracyjnymi, związani z Polskim Państwem podziemnym. Od samego początku rozmowy obu stron odbywały się w atmosferze szantażu i zastraszenia ze strony komunistów. Szef PPR (Polska Partia Robotnicza) w sposób jednoznaczny określił swój punkt widzenia odnośnie podziału władzy: “władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy”. Aby wywrzeć nacisk na polskich przedstawicieli rządu równocześnie z rozmowami toczył się proces szesnastu polskich działaczy niepodległościowych aresztowanych przez NKWD w marcu 1945r. W atmosferze skandalu w czerwcu 1945r. powstaje Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Nowa władza w Polsce szybko zaczęła wprowadzać porządek zgodny z głównymi wytycznymi komunistycznego rządu. W miastach powstawały Urzędy Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej które miały za zadanie nękać wszystkich którzy przeciwstawiali się ówczesnej władzy komunistycznej. Priorytetem było rozprawienie się z Polskim Podziemiem, które likwidowano bezwzględnie. Byłych żołnierzy Armii Krajowej represjonowano i więziono. Było to jawne pogwałcenie wszystkich umów, do jakich zobowiązywał się Związek Radziecki w obradach Wielkiej Trójki. Czas rządu komunistycznego był bardzo trudnym okresem w dziejach Polski. Inwigilacja, brutalne pobicia podczas aresztowań, cenzura i wszechobecna propaganda wprawiały cały naród w zastraszenie. W październiku 1949r. powstaje Niemiecka Republika Demokratyczna, będąca w rzeczywistości realizacją decyzji i dyrektyw płynących z Moskwy. Powstanie NRD zostało ocenione przez komunistów jako przełomowy fakt dla bezpieczeństwa Polski. Niewątpliwy przełomem było uznanie przez NRD granicy an Odrze i Nysie Łużyckiej, wyrażone w Układzie Zgożelskim 6 lipca 1950r.Teoretycznie Polska miała sprzymierzeńca na zachodzie, ale w praktyce nad Polską i NRD bezpieczeństwo sprawowało ZSRR. 7 grudnia 1970r. Republika Federalna Niemiec podpisała z Polską układ o normalizacji wzajemnych stosunków, oraz uznała granice na Odrze i Nysie Łużyckiej. Ten fakt niósł za sobą początki tworzenia się prawdziwego bezpieczeństwa państwa które chciało się wyrwać z pod rządów komunistycznych. Zacieśniła się współpraca polsko-niemiecka, wzrosła wymiana gospodarcza, rząd Edwarda Gierka uzyskał pomoc kredytową potrzebną do realizacji planów gospodarczych. Mimo przywilejów które płynęły z zachodu, przynależność polski do radzieckiego systemu komunistycznego, którego wojskowo - strategicznym wyrazem był Układ Warszawski, czyniła to członkowstwo przymusowym niemal automatycznym. Udział Polski w Układzie Warszawskim oznaczał dotkliwe ograniczenia w zakresie polityki bezpieczeństwa państwa. Wojsko Polskie było całkowicie podporządkowane dowództwu Układu Warszawskiego, czyli radzieckim wojskowym. Doktryna, struktura i zadania Wojska Polskiego były określane przez kierownictwo Układu, a rząd PRL był odpowiedzialny głównie za ich realizacje. 13 grudnia 1981r. został wprowadzony stan wojenny. Oficjalnie powodem wprowadzenia owego stanu była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju oraz zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego państwa wobec zbliżającej się zimy. Rzeczywistymi obawami były obawy komunistycznego reżimu przed utratą władzy, związanej z utratą kontroli nad niezależnym ruchem związkowym NSZZ “Solidarność”. Punktem zwrotnym w polityce bezpieczeństwa państwa był upadek komunizmu i rozpad Układu Warszawskiego. Polska w latach 90-tych znalazła się pomiędzy zwartym i bezpiecznym zachodem a obszarem mało stabilnym i nieprzewidywalnym na wschodzie. Rejon ten był nazywany “próżnią bezpieczeństwa”, “szarą strefą” lub strefą rozrzedzonego bezpieczeństwa. Był to okres w którym Polska nagle stała się odpowiedzialna za własne bezpieczeństwo w które nie ingerował nikt z zewnątrz. II Rzeczpospolita uzyskała sposobność podjęcia takich działań, które się z nią dotąd wiązały, stworzenie sytuacji, w której ani ponowny rozbiór Polski, ani powtórka roku 1939r. nie będą już możliwe. 12 marca 1999r. Polska, Czechy i Węgry wchodzą w skład NATO. Oznaczało to wyjście z szarej strefy bezpieczeństwa i znalazło trwałe zabezpieczenie drogą gwarancji udzielonych przez najsilniejszy sojusz wojskowo - militarny na świecie dysponujący dzięki Ameryce największym potencjałem militarnym. Zmiany po 1989r., a zwłaszcza rozpad Związku Radzieckiego stworzył Polsce niepowtarzalną szanse uporania się z problemami własnego bezpieczeństwa. Ewolucja stanowiska zachodu oraz determinacja polskiej dyplomacji pozwoliły nam tę szanse - w interesie naszym i bezpieczeństwa narodowego - wykorzystać.