Konferencja poczdamska była jednym z trzech spotkań szefów państw Wielkiej Trójki – Związku Radzieckiego, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Pierwsze spotkanie odbyło się w Teheranie, jeszcze w trakcie II wojny światowej, między 28 listopada a 1 grudnia 1943 roku. Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchil i Józef Stalin wspólnie postanowili o kontynuowaniu wzajemnej współpracy. Ważniejsze decyzje podjęte wtedy to otwarcie drugiego frontu w Europie oraz pierwsze poczynania odnośnie utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Druga konferencja odbyła się w Jałcie w dniach 4 – 11 luty 1945 roku. Dyskutowano wtedy m.in. o powojennych Niemcach, kształcie Rzeczypospolitej, reparacjach, powstała oficjalna koncepcja utworzenia ONZ. Konferencja która odbyła się w Poczdamie miała miejsce w dniach 17 lipiec – 2 sierpień 1945 roku. Zmarłego Franklina Roosevelta zastąpił Harry Truman, w lipcu Churchilla zastąpił Clement Attlee, który został nowym premierem Wielkiej Brytanii. Ponadto w spotkaniu uczestniczyli ministrowie spraw zagranicznych: Wiaczesław Mołotow (ZSRR), James Byrnes (USA) i Anthony Eden (Wielka Brytania). Sprawa polska na konferencji poczdamskiej. Już w czasie konferencji jałtańskiej toczyły się spory o to jak powinna przebiegać powojenna granica Polski. W Poczdamie początkowo przywódcy państw Wielkiej Trójki nie mogli dojść do porozumienia w kwestii granicy wg linii Odra – Nysa Łużycka. Churchill przypomniał, że wojsko niemieckie korzystało z żywności oraz węgla na obszarach zajętych przez Polskę. Stalin natomiast stwierdził, że Niemcy mogą kupować żywność oraz węgiel od Polaków. Podkreślano, że nowa granica Polski ma być gwarantem bezpieczeństwa, ma utrudnić Niemcom wszczęcie wojny, a ponad to powinna przyczynić się do znacznego ograniczenia niemieckiej produkcji przemysłowej. Do Poczdamu została przybyła polska delegacja z Bolesławem Bierutem jako przewodniczącym. Polacy przekonywali że zaakceptowali zmniejszenie się naszych terenów na wschodzie, więc sprawiedliwe będzie jeżeli powiększy się nasza granica na zachodzie. Dwudziestego dziewiątego lipca Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania stwierdziły, że swoja zgodę na utworzenie zachodniej granicy Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej, uzależniają od sposobu podziału ogólnej sumy odszkodowań. Oznaczało to, ze terytoria na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej zostaną wliczone w ogólną sumę reparacji wojennych. Problem odszkodowań w końcu został uzgodniony, a uzyskany kompromis przeszedł do historii pod nazwą kompromisu Byrnesa.

Kwestia Niemiec.

*Sprawa reparacji

Podtrzymane zostały decyzje podjęte na konferencji w Jałcie. Najpierw Niemcy miały wypłacić odszkodowania Związkowi Radzieckiemu, który z kolei zobowiązał się do przeznaczenia pewnej kwoty na zaspokojenie polskich żądań. Druga część reparacji wojennych Niemcy miały wypłacić zachodnim mocarstwom oraz państwom, które były uprawnione do przyjęcia odszkodowania. Kontrolą reparacji wojennych zajmowała się Sojusznicza Rada Kontroli nad Niemcami. Związek Radziecki miał otrzymać dodatkowo piętnaście procent urządzeń przemysłowych, pochodzących głównie z hutnictwa, chemii i budowy maszyn oraz dziesięć procent podstawowego sprzętu przemysłowego. Ponadto Związkowi Radzieckiemu przypadły: akcje przedsiębiorstw przemysłowych oraz przedsiębiorstw transportowych , 30 % niemieckich inwestycji zagranicznych oraz 30 % niemieckiego złota, które było wówczas w posiadaniu sojuszników. Zdecydowano, że sprawy reparacji wojennych dla Polski ureguluje Związek Radziecki, natomiast Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania uregulują odszkodowania dla Francji, Jugosławii, Belgii, Holandii oraz Norwegii.

*Demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja, decentralizacja.

Układ poczdamski dzielił Niemcy na 4 strefy okupacyjne : brytyjską, amerykańską, francuską i radziecką. W ustaleniach zastrzeżono że podział ten jest jedynie przejściowy, ale faktycznie odzwierciedlał walkę o status quo w Europie. Postanowiono całkowicie rozbroić i zdemilitaryzować Niemcy, zniszczyć wojskowe, paramilitarne i nazistowskie organizacje, zlikwidować przemysł wojenny, uchylić ustawodawstwo hitlerowskie, ukarać przestępców wojennych, zdecentralizować ustrój polityczny Niemiec, usunąć członków partii nazistowskiej z wszelkich urzędów i odbudować demokratyczne struktury polityczne. Zakazano produkcji wojskowej. Postanowiono o decentralizacji gospodarki niemieckiej. Państwa okupujące miały natomiast zupełnie różne metody wykonywania tych postanowień. W kwestii demilitaryzacji: ZSRR przeprowadził ją całkowicie, włączając w to zniszczenie łodzi podwodnych i podział floty niemieckiej. Państwa zachodnie utworzyły tzw. oddziały pomocnicze, które stanowiły swego rodzaju kamuflaż dla utrzymywania oddziałów niemieckich. Jeśli chodzi o denazyfikację Niemiec, to znowu w strefie Radzieckiej szybko rozwiązano instytucje i organizacje faszystowskie. Względnie konsekwentnie przeprowadzili ją Francuzi, natomiast bardzo powierzchownie Amerykanie i Brytyjczycy. Amerykanie po paru miesiącach denazyfikację zastąpili rejestracją ludności, podczas której nie brakło fałszowania danych faszystów. Jeśli chodzi o demokratyzację i dekartelizację , ZSRR szybko umożliwił działanie partiom antyfaszystowskim i proradzieckim. Przeprowadzono reformę rolną i dekartelizację przemysłu. Francja zwalczała tezę o gospodarczej jedności Niemiec oraz dążenia centralistyczne. Anglicy i Amerykanie nie przeprowadzili zarządzonych konfiskat majątku. Wprowadziły jedynie zakaz zbytniej koncentracji niemieckiej mocy ekonomicznej. Konsekwentnie natomiast postępowano ze zbrodniarzami wojennymi. Ostatecznie wielki proces głównych zbrodniarzy wojennych zorganizowano w Norymberdze, który trwał od 20.09.1945 do 1.10.1946. Wyrokiem objęto 19 głównych zbrodniarzy, z czego 12 skazano na karę śmierci.

Polityka wobec byłych sojuszników Niemiec hitlerowskich.
W Poczdamie postanowiono że należy jak najszybciej zawrzeć traktaty pokojowe z Włochami, Rumunią, Bułgarią, Węgrami i Finlandią. Rządy państw Trójki zobowiązały się do podjęcia rozmów jeszcze przed podpisaniem traktatów. USA zostały wyłączone z dyskusji nad traktatem pokojowym z Finlandią, Francja z Finlandią, Rumunią, Bułgarią i Węgrami, Chiny miały uczestniczyć tylko w podpisaniu traktatu z Japonią.

Podział Europy *Podział Niemiec O ile państwa zachodnie coraz silniej wspominały o połączeniu swoich stref okupacyjnych w państwo zachodnioniemieckie, to Moskwa akcentowała swoje poparcie dla utworzenia jednego, wspólnego państwa niemieckiego. W 1949 na londyńskiej konferencji państwa zachodnie uznały oficjalnie Niemcy Zachodnie za uczestnika planu Marshalla. W tak stworzonym państwie miała równocześnie obowiązywać konstytucja i status okupacyjny. ZSRR wysunęło wniosek o debatę nad zagadnieniami związanymi z Niemcami , dołączając do wniosku treść obrad londyńskich, chcąc je przedstawić Radzie Kontroli, organowi powołanemu aby zarządzać strefami okupacyjnymi. Państwa zachodnie nie wyraziły na to zgody, co równało się z zerwaniem obrad, a także wspólnej końcem wspólnej polityki koordynacji Niemiec. Bezpośrednim wynikiem tego braku porozumienia stał się podział Berlina. Państwa zachodnie próbowały jeszcze ratować sytuację, wysyłając ambasadorów do ZSRR celem omówienia kryzysu berlińskiego. Stalin odpowiedział wówczas że te posunięcia miały wyłącznie charakter obronny. Teoretycznie prowadzono rozmowy na temat zakończenia tej sytuacji, a faktycznie stosunki w Berlinie ulegały dalszemu zaostrzeniu. Stan faktyczny był taki, że od 1948 były wcielane w życie układy separatystyczne konferencji londyńskiej. 8 maja 1949 komendanci naczelni trzech stref zaakceptowali Ustawę Zasadniczą RFN, a 20 września rozpoczął urzędowanie pierwszy premier, Konrad Adenauer. Odpowiedzią ZSRR było utworzenie 7 października 1949 NRD. *Narodziny bloku wschodniego Równolegle do przeobrażeń w zachodniej części Europy kształtowała się także cześć wschodnia. Związek Radziecki, który przyczynił się do wyzwolenia tych krajów spod władzy hitlerowskiej, teraz ingerował w sprawy wewnętrzne krajów. Partie komunistyczne nie od razu miały wpływ na rządy, ale w końcu w każdym z krajów komuniści zdobywali władzę. W latach 1945 – 49 ZSRR zawarł m.in. z Polską, Jugosławią i Czechosłowacją układy o przyjaźni. Faktycznie można powiedzieć że Polska, Czechosłowacja, Jugosławia, Bułgaria i Rumunia znalazły się w strefie wpływów ZSRR i były pod jego całkowitą kontrolą.

Postanowienia:

• odpowiedzialnością za drugą wojnę światową obarczone zostały Niemcy faszystowskie i hitlerowskie
• demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja oraz dekartelizacja Niemiec
• odszkodowania dla państw poszkodowanych, wypłacane przez Niemcy
• zachodnia granica Polski wzdłuż linii Odra – Nysa Łużycka

Europa po II wojnie światowej : *silny wpływ USA na politykę w Europie *podział Niemiec na demokratyczną Republikę Federalną Niemiec i komunistyczną Niemiecką Republikę Demokratyczną *kształtowanie się państw bloku wschodniego

• wyraźny podział strefy wpływów na wschód i zachód *początek zimnej wojny