Oświecenie to epoka, w której tworzyło wielu wybitnych pisarzy i w której powstały doskonałe utwory literatury. W Rzeczypospolitej nie działo się wówczas zbyt dobrze. Kraj upadał, a społeczeństwo, zwłaszcza szlachta rzadko kiedy zwracało na to uwagę. Szlachta zajmowała się zdobywaniem dóbr materialnych i różnego typu rozrywkami. W Polsce potrzebny był ktoś, kto nie bałby się zwrócić uwagę, że źle postępuje. Takim człowiekiem okazał się Ignacy Krasicki, najwybitniejszy poeta polskiego oświecenia. Jego pouczenia polegały na pokazaniu wad w sposób krytyczny i śmieszny. Autor wiedział, że tylko tak może trafić do umysłu szlachcica, nie znoszącego ataków na swoją osobę. Całą prawdę o ludziach epoki oświecenia ukazał w swoich satyrach. Wspaniałym przykładem w ukazaniu modnych Polaków w XVIII wieku przez Ignacego Krasickiego są satyry: „Żona modna”, „Pijaństwo” i “Świat zepsuty”. Żona modna” to satyra w formie dialogu prowadzonego między głównym bohaterem, panem Piotrem, a jego przyjacielem. Większa część utworu to monolog narratora. Krasicki pokazuje nam jak wygląda XVIII wieczny Polak. To osoba, która nie dba o dobro duchowe. Nie ważne, że konserwatysta przywiązany do religii katolickiej zawiera związek małżeński bez uczucia. Ważne jest to, że dzięki temu powiększy swój majątek. To człowiek wyrachowany, patrzący na zyski, dążący do powiększenia swego dobytku. Najważniejsze są dobra materialne, nieistotne jakim kosztem. Może być nieszczęśliwy w małżeństwie, ważny jest majątek jaki żona wniosła w posagu. Pan Piotr posiada typowe cechy charakterystyczne dla XVIII wiecznej szlachty. Jest cierpliwy, usłużny, spełnia wszystkie zachcianki żony. Robi to, bo przede wszystkim zależy mu na zysku. Nie ożenił się z miłości, ale z wyrachowania. Choć cierpi, to wspomina o wioskach, które zyskał dzięki małżeństwu. Tak naprawdę to był to kontrakt handlowy. To jeden typ Polaka epoki oświecenia. Drugi pokazuje nam żona głównego bohatera satyry. To osoba dążąca do naśladowania mody z innych krajów. Żona Piotra to kobieta egoistyczna, kapryśna:” Czas siadać. Jejmość słaba. Więc podróż musiemy odkładać” i arogancka : „Odepchnęła starego szafarza Franciszka”. Kobieta rozrzutna, bezmyślna oświeceniowa modnisia, która lekceważyła tradycję. Próżna, chce naśladować modę z innych krajów. Ich mowę, zwyczaje. Za wszelką cenę chce być światową damą, jej celem jest bycie w centrum zainteresowania. Jest zatracona w ślepym podążaniu za cudzoziemszczyzną. Satyra „Żona modna” jest napisana wierszem ciągłym(stychicznym).To regularny trzynastozgłoskowiec. Krasicki użył wielu epitetów, by uwydatnić charakterystyczne cechy opisywanych osób, zjawisk: talenta śliczne, wsie dziedziczne. Zastosował wyliczenia w celu uwypuklenia wyrażeń, podkreślenia ilości: ”W jednej klatce kanarek, co śpiew kuranty. W drugiej sroka, dla ptaków jedzenie w garnuszku”; formy deminutywne (zdrobnienia), spieszczenia, które ukazują świat mody francuskiej jako świat infantylny:” A przy niej suczka faworyta. Kładą skrzyneczki, woreczki i paczki. Te od wódek pachnących, tamte od tabaczki”. Autor w opisie postaci posługuje się karykaturą, czyli wyolbrzymia wady, pomijając zalety. Krytykuje bezmyślne naśladownictwo i zapomnienie o kulturze i tradycjach polskich. To satyra epicka , społeczno obyczajowa . Zostały w niej przedstawione dwa modele szlachty doby oświecenia . Krasicki wykpił bezmyślne oglądanie się na świat mody zagranicznej i pazerność oraz głupotę konserwatywnych Polaków. Kolejną znaną mi satyrą, w której autor opisał modnych Polaków jest “Pijaństwo " Ignacego Krasickiego, w której cała satyra ma formę dialogu, rozmowy między dwoma szlachcicami, z których jeden upił się poprzedniego dnia i następnego dnia męczył go okropny ból głowy. Zachęcony przez przyjaciela opowiedział mu przebieg owej libacji. W końcu jednak przyznaje, że jak wszystko na świecie, wino i wszelkie trunki są również darem bożym, gdyż orzeźwiają ciało, ale zawsze należy używać ich z umiarem. Po ukazaniu całej, jakby oracji (tyrady) na temat zalet trzeźwości, pierwszy szlachcic stwierdza, że napije się wódki. Satyra ta zbudowana w oparciu o dialog dwóch szlachciców, z których jeden ma tendencje do nadużywania alkoholu, a drugi głosi potrzebę umiaru jest pełen dynamizmu i trafnych obserwacji obyczajowych będących obrazem życia sarmackiej szlachty, której znamienną wadą jest nadmierna skłonność do pijaństwa. Krytyka pijaństwa i pochwała trzeźwości wygłoszona przez jednego ze szlachciców nie znajduje jednak zrozumienia u jego rozmówcy, który być może docenia słuszność takich poglądów, ale jego słaba wola i głupota nie pozwalają mu na wcielenie tych reguł w życie. Krasicki w utworze znowu posługuje się strukturą kontrastu, zestawiając ze sobą w dialogu dwie odmienne osobowości. Pierwsza z nich to typowy Sarmata, lubiący się bawić, ucztować i pić, drugi to człowiek kierujący się rozumem, a więc wartością najwyżej cenioną w oświeceniu. W omawianej satyrze nie tylko ośmiesza i wyszydza wady Polaków, ale wskazuje drogi właściwego postępowania. W ten sposób realizuje swój dydaktyczny cel zapobiegnięcia pijaństwu. Ukazuję ona także jak łatwo rządzić pijanym społeczeństwem, gdy sam człowiek, ma pobłażliwy stosunek na społeczeństwo. A sama szlachta nie zdawała sobie sprawy, jak bardzo upokarzająca jest skłonność do alkoholu. Uważała, że w jej postępowaniu nie ma niczego złego. Tak wiec butelka stała się nieodzownym atrybutem prawie każdego szlachcica z okresu oświecenia. Dlatego też ktoś musiał uzmysłowić szlachcie, że ojczyzna to nie miejsce przyjęcia, podczas którego można bezkarnie się upić, ale kraj który potrzebuje ludzi zdrowych i silnych. Ignacy Krasicki, obnażał właśnie tą smutną prawdę o modnych Polakach. Ostatnią znaną mi, a zarazem pierwszą satyrą Ignacego Krasickiego jest „Świat zepsuty”, w której występują Modni Polacy jako ukryte dno, mówi nam o wszelkich zatraconych wartościach, o tym ze właśnie przez nasze “ale”, staliśmy się modnymi Polakami. Nie mniej jednak, nie znajdziemy tutaj dokładnego opisu człowieka modnego, wielkiego Polaka, czy też zwykłego szarego człowieka. Jako w utworze nie ma nic zabawnego. Jest on pełny gorzkiego szyderstwa, ostro atakuje zepsuty świat, który stworzyło zepsute społeczeństwo. “Gdzieżeś, cnoto? Gdzieś, prawdo? Gdzieście się podziały?” - pyta poeta niemal z rozpaczą. Krasicki ukazuje napięcie emocjonalne podmiotu lirycznego, który jest wzburzony obecną sytuacją Polski i zepsuciem obywateli.

Świat przedstawiony jest ukazany w satyrze na zasadzie kontrastu pomiędzy wspaniałym, godnym naśladowania obrazem przeszłości z teraźniejszością, w której “wszędzie nierząd, rozpusta, występki szkaradne”… Obraz wspaniałego świata przodków zawarty jest głównie w pytaniach retorycznych. Natomiast współczesny świat jest jedną wielką otchłanią kłamstwa, zuchwałości, nierządu i obłudy, które to wady szerzą się “źródło biorąc od stolice”. Wyliczone zostają objawy zepsucia. Wszystkie zdobycze i cnoty naszych przodków zostały zaprzepaszczone. Zostaje także przytoczony przykład Cesarstwa Rzymskiego, które poprzez anarchię i rozpustę, mimo swej pierwotnej potęgi pogrążyło się w upadku. Dowodem słabości i rozprężenia w RP był już pierwszy rozbiór Polski. Na koniec ojczyzna zostaje porównana do okrętu, zmagającego się z burzą swojego niepewnego losu, lecz który ma jeszcze szansę na ocalenie. Autor apeluje o zaangażowanie się wszystkich w ratowanie, bo choć: “bezpieczny okręt opuścić i płynąć poczciwiej być w okręcie, ocalić lub zginąć”. Satyrę można potraktować jako utwór programowy całego zbioru. Dokonał w niej analizy przyczyn rozkładu politycznego i moralnego współczesnego mu państwa polskiego oraz postulował, zgodnie z oświeceniowymi ideałami, konieczność gruntownej reformy kraju. Poeta przeciwstawia dawną praworządną Polskę współczesnej RP, opanowanej przez zło i zepsucie. Moim zdaniem to właśnie to zło i zepsucie utworzyło pojęcie modni, czy też samych modnych Polaków, którzy zatracili swój patiotyzm. Choć można także interpretować sam kraj, jako symbol, czy oznakę zwykłego Polaka, który po mimo przeciwności losu, powinień pozostać sobą. Satyra z zasady stawia sobie za zadanie prezentowanie i krytykowanie zjawisk negatywnych, nie dziwi więc, że obraz społeczeństwa polskiego doby Oświecenia nie wypada zbyt korzystnie w satyrach Ignacego Krasickiego. Poeta zgodnie z tytułem pierwszej satyry w zbiorze ukazuje świat zepsuty.Satyry są z jednej strony ściśle związane z ówczesnymi realiami, z drugiej podporządkowane licznym konwencjonalnym motywom. Krasicki bezbłędnie potraił opisać modnego polaka, czy też zwykłego człowieka. A „Żona modna” to dzieło wspaniałego mistrza , a zarazem człowieka, który nie ma złudzeń. Wie, że świata nie da się naprawić. Biskup warmiński zaprezentował rzeczywistość w krzywym zwierciadle . Próbuje pouczać, ale bez zbytniego zaangażowania: „Już… ale dobrze mi tak, choć frasunek będzie. Cóż mam czynić? Próżny żal, jak mówią po szkodzie !”Ostatnie zdanie tego cytatu to parafraza fragmentu „Pieśni V” J. Kochanowskiego; „ Polak mądry po szkodzie”. . Ciężka i przykra to prawda, ale jakże mądra i prawdziwa.Krasicki odkrywa ludzką głupotę ,próżność i pychę. Choć satyra “Żona modna” odnosi się do realiów XVIII wiecznej Polski, można go interpretować w kontekście współczesnej rzeczywistości i mówić o jego uniwersalności, a przede wszystkim ujrzeć cechy modnych polaków w XVIII wieku.

Satyra – gatunek literacki lub publicystyczny łączący w sobie epikę, lirykę i dramat (także inne formy wypowiedzi) wywodzący się ze starożytności (pisał je m.in.Horacy), ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, politykę, stosunki społeczne. Prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie, ale nie proponuje żadnych rozwiązań pozytywnych. Cechą charakterystyczną satyry jest karykaturalne ukazanie postaci. Istotą satyry jest krytyczna postawa autora wobec rzeczywistości, ukazywanie jej w krzywym zwierciadle.

Biografia: “Historia literatury polskiej w zarysie” – Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1987r. “Wybór Bajek i Satyr Ignacy Krasicki” - Lektura z opracowaniem 2012r. “Satyry " Ignacy Krasicki - Warszawa : Młodzieżowa Agencja 1981r. “Żona modna” Ignacy Krasicki - NetPress Digital Sp. z o.o. 2008r. “Utwory wierszem I. Krasicki " dr D. Polańczyk Wikipedia – strona internetowa