W budowie geologicznej Polski występują wszystkie struktury geologiczne Europy od prekambru (platforma prekambryjska) poprzez erę paleozoiczną (platforma paleozoiczna wraz ze strukturami kaledonidów i hercynidów) po kenozoik (fałdowanie alpejskie – Karpaty i zapadlisko przedkarpackie). W Polsce mamy trzy obszary zlodowaceń: południowopolskie, zwane inaczej krakowskim, środkowopolskie oraz północnopolskie, zwane bałtyckim. Formy terenu w Polsce, utworzone przez lądolód:

• moreny czołowe – wygląd wałów lub wzgórz, formy wytworzone z materiału skalnego nagromadzonego przed czołem lądolodu w czasie jego postoju, np. Wieżyca, Szeskie Wzgórza;

• moreny denne – formy utworzone z materiału skalnego wtopionego w lądolód i osadzonego po jego stopieniu, tworzą krajobraz równiny lekkofalistej, np. północne obszary pojezierzy: Pomorskiego, Mazurskiego i Wielkopolskiego;

• pola sandrowe – materiał osadzony przez wody wypływające z czoła lądolodu, np. sandr augustowski lub tucholski;

• pradoliny – szerokie doliny o płaskim dnie, w którym kiedyś utworzyły się i płynęły ogromne rzeki, np. pradolina warszawsko-berlińska czy wrocławsko-magdeburska;

• rynny polodowcowe – wydłużone formy, ulegające erozji, wytworzone przez wody płynące pod lodem lub w jego szczelinach, np. jeziora rynnowe o znacznej głębokości i wydłużonym kształcie, jak Gopło, Hańcza

• jeziora morenowe – są to zagłębienia moreny dennej, jeziora bardzo rozległe i dosyć płytkie, np. Śniardwy, Mamry;

• jeziora wytopiskowe – powstające na skutek wytopienia brył lodu, zagrzebanych w osadach polodowcowych, ich kształt jest owalny, a same jeziorka mają bardzo małą powierzchnię;

• kotły lodowcowe – zagłębienia powstające w takich miejscach, gdzie znajdowało się pole firnowe lodowca górskiego, np. Morskie Oko w Tatrach i Śnieżne Kotły w Karkonoszach;

• U-kształtne doliny górskich rzek (jęzory lodowcowe przemodelowały V-kształtne doliny górskich rzek, nadając im kształt litery U). Marta Akuszewska Budowa geologiczna Tatr Tatry są górami młodymi, gdyż wypiętrzyły się dopiero w młodszym trzeciorzędzie tj. około 15 mln lat temu. Ruchy górotwórcze trwały tu od górnej kredy po młodszy trzeciorzęd. Mają budowę geologiczną typową dla gór fałdowania alpejskiego. Składają się na nią charakterystyczne jednostki tektoniczne: granitowy trzon krystaliczny Tatr Wysokich, łupki krystaliczne i gnejsy budujące trzon krystaliczny Tatr Zachodnich oraz spoczywające na nim, sfałdowane i przemieszczone skały osadowe serii wierchowych i reglowych(wapienie, margle, dolomity, łupki ilaste, piaskowce). Choć z geologicznego punktu widzenia Tatry są górami młodymi to skały, z których są zbudowane mają nawet kilkaset milionów lat. Najstarsze skały metamorficzne powstały ponad 300 mln lat temu, a skały osadowe 220-200 mln lat temu. W wyniku kilku zlodowaceń powstały charakterystyczne formy terenu, zwane formami polodowcowymi. Należą do nich m.in. strome ściany skalne, piętrowo usytuowane kotły, zawieszone doliny, przekształcone profile dawnych dolin rzecznych, moreny. Efektem działania lodowców są: doliny U-kształtne, oddzielone wysokimi progami od dolin głównych doliny wiszące, moreny boczne, środkowe, czołowe i denne, a także mutony czyli wygładzone powierzchnie skalnego podłoża. W końcu epoki lodowcowej występowały liczne obrywy skalne spowodowane erozją mrozową skał. Tatry Wysokie zostały silniej przekształcone przez lodowce - najdłuższym z nich był liczący prawie 20 km długości lodowiec w Dolinie Białki. Rejony zbudowane ze skał bardziej odpornych na wietrzenie i erozję tworzą zwykle wypukłe formy szczytów, turni, grzbietów i skałek. Obszary zbudowane ze skał podatnych na erozję, a także strefy uskoków i spękań tektonicznych w obszarze krystalicznym tworzą formy wklęsłe. Są to doliny, żleby, przełęcze itp. Obszar Tatr cechuje się erozyjną rzeźbą polodowcową. Liczne są kary, cyrki, żłoby lodowcowe i doliny wiszące. W przegłębieniach powstały jeziora (największe: Morskie Oko, Wielki Staw, Czarny Staw pod Rysami, Hińczowy Staw), a na progach wysokie wodospady (największy Siklawa). W Tatr Zachodnich występują ponory, w których to giną niespodziewanie wody potoków, suche odcinki dolin i wywierzyska z których woda wypływa ponownie na powierzchnię.Na obszarze Polski stykają się trzy zasadnicze jednostki struktury geologicznej kontynentu: platforma wschodnioeuropejska, paleozoiczna strefa fałdowa i alpejskie pasmo fałdowań.Platforma wschodnioeuropejska to najstarsza część Europy. Rozciąga się ona od Uralu i sięga aż do północno - wschodniej części Polski. Zbudowana jest ona z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych. Na cokole platformy spoczywa pokrywa utworzona z poziomo lub prawie poziomo leżących paleozoicznych i mezozoicznych skał osadowych. Powierzchnia cokołu platformy wschodnioeuropejskiej jest zróżnicowana, tworzą ją wzniesienia i obniżenia. Przykładem wzniesień są: Sławatycz i wyniesienie mazursko- suwalskie. Natomiast obniżenia są następujące: podlaskie, nadbużańskie i nadbałtyckie. Na krawędzi platformy znajduje się niecka brzeżna.Zachodnia część Polski została uformowana w paleozoiku. Stanowi ona platformę paleozoiczną. Deformacje fałdowe nastąpiły tu w dwóch okresach: w orogenezie kaledońskiej i orogenezie hercyńskiej. Po fałdowaniach paleozoicznych cały ten obszar został pokryty grubą serią osadów permsko - mezozoicznych i kenozoicznych. Jedynie nieliczne jednostki zostały wydźwignięte np.: Sudety, Góry Świętokrzyskie. Podczas ruchów tektonicznych powstały synkliny i antykliny. Za niecką brzeżną znajduje się antyklinorium środkowopolskie, niecka szczecińsko - łódzko - miechowska, monoklina przedsudecka i monoklina śląsko - krakowska. Struktury te zostały później przykryte przez osady trzecio - i czwartorzędowe. Sudety mają charakter gór zrębowych, występują w nich najstarsze skały w Polsce - gnejsy w Górach Sowich. Poza tym występują skały metamorficzne i magmowe z paleozoiku. Góry Świętokrzyskie są izolowanym masywem górskim zbudowanym ze sfałdowanych w orogenezie hercyńskiej skał paleozoicznych. Trzon tych gór został wypiętrzony w czasie ruchów orogenezy alpejskiej. Monoklina śląsko-krakowska jest wypełnione przez osady pochodzenia karbońskiego, w ich obrębie znajdują się miąższe pokłady węgla kamiennego.Pasmo alpejskie jest reprezentowane w Polsce przez Karpaty, które są podzielone na Karpaty zewnętrzne (zwane inaczej fliszowymi), Pieniński Pas Skałkowy i Karpaty wewnętrzne. Na przedpolu Karpat znajduje się rów przedkarpacki wypełniony osadami miocenu. Ruchy fałdowe i płaszczowinowe nastąpiły w Karpatach wewnętrznych w późnej kredzie, w Karpatach zewnętrznych w późnym trzeciorzędzie, natomiast Pas Skałkowy w obu tych okresach.