[b][/b]Wokulski jako bohater pozytywistyczny i romantyczny – charakterystyka.[b][/b]

Stanisław Wokulski jest głównym bohaterem Lalki i jedną z najciekawszych postaci polskiej literatury. Pełen sprzeczności, dynamiczny, nieobliczalny – budzi zainteresowanie i intryguje. Można stwierdzić, że Wokulski reprezentuje “stracone pokolenie” - był już dorosłym człowiekiem, gdy wybuchło powstanie styczniowe i brał w nim udział. Później przyjął inną postawę - realisty - w jego biografii zmieścił się kawałek romantyzmu i cząstka pozytywizmu - jako bohater literacki posiada on elementy obu schematów. Jest to czterdziestopięcioletni mężczyzna, którego biografia składa się niemal z samych niezwykłych dokonań. Jako młody subiekt zamarzył o zdobyciu wykształcenia, co było niemal nieosiągalne dla ludzi w jego położeniu. Później bohatersko zdecydował wziąć udział w powstaniu, za co został skazany na wygnanie. Tam poznawszy wielkich naukowców zapragnął poświęcić się nauce. Sytuacja zmusiła go do typowego małżeństwa z rozsądku, co jednak ostatecznie pozwoliło mu uzyskać niezależność finansową. Dobre kontakty, a także przedsiębiorczość i zaradność w krótkim czasie pozwoliły mu potroić majątek. Gdy zaspokoił swe dążenia, życiem jego zawładnęło obsesyjne uczucie do Izabeli Łęckiej. Temu uczuciu poświęcił całą energię.
Wokulski jako bohater romantyczny bierze udział w powstaniu styczniowym, a zatem poświęca młodość w patriotycznej walce za ojczyznę, która jest dla niego sprawą ważną. W konsekwencji zostaje ukarany za bohaterski czyn zesłaniem na Sybir, z którym wiąże się ciężka praca w głodzie i zimnie oraz walka o przetrwanie. Tym okresem swojego życia Wokulski realizuje romantyczną ideę walki za ojczyznę. Dzięki swoim nabytym znajomościom i pomnożonym majątku chce zawiązać spółkę handlu ze wschodem myśląc o zyskach jakie może uzyskać dzięki temu ojczyzna. Następnie miłość Stanisława do Izabeli Łęckiej, która oczywiście napotyka na trudności związane z nierównością obojga postaci. Piękna Izabela reprezentuje warstwę bogatej i zmanierowanej arystokracji, natomiast Wokulski jest prostym, doświadczonym przez życie mężczyzną, który za wszelką cenę chce awansować społecznie. Miłość do Izabeli jest uczuciem wszechogarniającym i paraliżującym umysł Wokulskiego – jedyną jego ideą. Kolejnym przykładem romantyzmu Stanisława Wokulskiego jest chęć popełnienia przez niego samobójstwa w wyniku tragicznej miłości oraz niejasny koniec kiedy to wysadzając ruiny zamku mógł zginąć, ale również zniknąć by rozpocząć kolejny etap życia, być może jako kto inny. Wokulski działa pod wpływem emocji, popada w skrajne stany emocjonalne od radości do pesymizmu. Tajemniczość, niejasne okoliczności zniknięcia, metamorfoza – to są typowe cechy bohatera romantycznego. Wokulski jako bohater pozytywistyczny posiada szacunek dla nauki oraz pragnie wiedzy. Przejawia cechy pozytywisty, człowieka nowoczesnego , któremu zależy na rozwoju społeczeństwa i udogodnieniu życia. Już jako młodzieniec posiadał marzenie o stworzeniu maszyny do latania, a w późniejszym czasie podczas przebywania w sferach wynalazców zapragnął odkrycia metalu lżejszego od powietrza, nad którym to pracował w Paryżu wraz z profesorem Geistem. Wokulski jest silną i przedsiębiorczą jednostką, która po postaniu styczniowym (w którym jest czynnym uczestnikiem i ponosi klęskę) bierze się w garść i organizuje sobie życie od nowa. Dochodzi do fortuny dzięki własnej determinacji, włożonej w to ciężkiej pracy i wysiłkowi. Zajmuje się działalnością filantropijną i społeczną, zauważa nędzę biedoty i w każdym możliwym przypadku udziela niezbędnej pomocy. W tych zachowaniach da się zauważyć u Wokulskiego przekonanie o własnej nieprzeciętności, a szczególnie przejawy prometeizmu. Podsumowując cechy romantyczne i pozytywistyczne Wokulskiego można zauważyć, że jest on osobowością balansującą na styku dwóch światów. Posiada stare cechy bohatera romantycznego i nowe cechy pozytywisty. Elementy romantyczne są w przypadku tego bohatera trochę odwrócone: oto będąc młodym chłopcem rzuca się w wir nauki, a następnie w wir walki powstańczej. Dopiero potem następuje prywatny wątek – czyli miłość. W przypadku typowego bohatera romantycznego było zazwyczaj odwrotnie.