Tomasz Judym tytułowy bohater powieści Stefana Żeromskiego jest typem samotnika.Pochodzi on z biednej rodziny,jego ojciec,szewc-alkoholik,nie interesuje się jego losem.Sam musi dbac o siebie,a szczęśliwym trafem,jak również dzięki swojej ciężkiej pracy,zdobywa wykształcenie,by w ten sposób uciec od biedy. Jako młody idealista,próbuje zminic otaczającą go rzeczywistośc,lecz wszystkie jego wysiłki kończa się niepowodzeniem.Nie rozumiany przez środowisko lekarzy,wyjeżdza na wieś,a nastepnie do Zagłębia,gdzie przeżywa wewnętrzny kryzys. Mimo,iż ma możliwośc założenia rodziny,odrzuca miłośc kochającej go Joasi,gdyż uważa,że w ten sposóbnie bedzie w pełni użytecznym człowiekiem. Jego postawa to dawanie z siebie wszystkiego co najlepsze,nie zwracając uwagi na takie drobiazgi jak zapłata,czy nagroda za swe uczynki. Pracujący jako lekarz w hucie Judym spotyka się z Joasią,która mówi mu,że pragnie z nim byc do końca życia,wspierac go w jego pracy. Lecz Tomasz odrzuca jej propozycję,twierdząc,że nie może miec niczego i nikogo,dotąd dopóki z ziemi nie zniknie wszelkie zło.Mówi jej,że musi byc sam. Pogrążona w smutku Joasia zostawia więc go samego z jego cierpieniem,lecz on czuje,że mimo wszystko postąpił dobrze,pozostał wierny swoim ideałom.