Spis treści:

1. Pojęcie bezpieczeństwa narodowego………………………. 3

2. Cel bezpieczeństwa narodowego…………………………… 3

3. Zadania polityki bezpieczeństwa narodowego…………….. 4

4. Strategia bezpieczeństwa narodowego……………………… 5

5. Instytucje bezpieczeństwa narodowego…………………… 5 a) siły zbrojne b) służby specjalne c) formacje policyjne i zabezpieczające d) służby lokalne i sektorowe

6. Rola organów władzy w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego………………………………………………… 7

7. Technologie i dostęp do nich………………………………. 8

8. Podsumowanie…………………………………………….. 9

9. Bibliografia………………………………………………… 10

10. Pojęcie bezpieczeństwa narodowego:

    Na początku mojej pracy wyjaśnię pojęcie bezpieczeństwo narodowe. Samo słowo „bezpieczeństwo” występuje bardzo często w codziennym języku. Mówimy bezpieczeństwo narodowe, osobiste czy też publiczne. „Bezpieczeństwo jest to stan niezagrożeni, spokoju, pewności” . Każdy z nas dąży do zapewnienia bezpieczeństwa swojej rodzinie, bliskim, w szerszym kręgu swemu narodowi czy ludzkości. Bezpieczeństwo jest ciągłym działaniem na rzecz stworzenia i utrzymania stanu bezpieczeństwa. Jest więc najwyższą potrzebą jednostek, grup społecznych, państw a także wszystkich podmiotów bezpieczeństwa, które powinny być do tego przygotowywane i zdolne. Bezpieczeństwo z uwagi na obszar dzieli się na bezpieczeństwo zewnętrzne i bezpieczeństwo wewnętrzne, jednak obszary te są wzajemnie. Bezpieczeństwo narodowe było łączone głównie z siłą wojskową- zagrożenie to agresja, a bezpieczeństwo to obrona militarna. Obecnie do głównych składników bezpieczeństwa należą czynniki wojskowe, polityczne, gospodarcze i technologiczne a także zasoby surowcowe i polityka w zakresie demografii, ekologii, spraw humanitarnych i społecznych. Bezpieczeństwo narodowe jest tworzone przez cały naród, każdego dnia zwiększając w ten sposób siłę narodową, chroniąc swe wartości i interesy narodowe. Jest ono nie tylko ochroną naszego kraju przed fizyczną agresją, lecz także ochroną interesów politycznych i ekonomicznych, których utrata mogłaby zagrozić podstawowym wartościom państwa.

11. Cel bezpieczeństwa narodowego:

    Istotą bezpieczeństwa jest jego nadrzędność nad innymi wartościami narodowymi. Jest ono celem działania dla zapewnienia zewnętrznych jak i wewnętrznych warunków, które sprzyjają rozwojowi państwa, jego interesom jak też ochronie przed istniejącymi zagrożeniami. Według Strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczpospolitej Polskiej priorytetowym celem państwa w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego jest utrzymanie zdolności do reagowania w przypadku wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa publicznego a także bezpieczeństwa powszechnego, które związane są z ochrona porządku prawnego, życia i zdrowia obywateli jak też majątku narodowego przed bezprawnymi działaniami oraz skutkami klęsk żywiołowych, katastrof naturalnych i awarii technicznych. Zakres działalności instytucji państwowych w polityce bezpieczeństwa narodowego obejmuje m.in. ustalenie celów i zadań polityki bezpieczeństwa, określenie strategii bezpieczeństwa narodowego, nadzór nad działaniami różnych organów państwa, aby zapewnić bezpieczeństwo narodu. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej jest podstawą dla ustalenia celów i zadań polityki bezpieczeństwa. W art. 5 czytamy: „ Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.”

Podstawowe cele polityki bezpieczeństwa narodowego:

• zachowanie suwerenności RP
• ochrona niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej
• utrzymanie granic terytorialnych państwa
• ochrona porządku ustrojowego, bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka, wolności osób, które znajdują się na terytorium RP
• dbanie o dziedzictwo narodowe, m.in. materialne i duchowe wytworzone przez pokolenia a którego spadkobiercą jest społeczeństwo RP
• dbanie o środowisko naturalne będące dobrem narodowym i warunkiem zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa
• umacnianie i dbanie o pokój, stabilność i bezpieczeństwo międzynarodowe
• dbanie o dobrobyt obywateli, ich perspektywy rozwojowe, będące podstawą społeczną stabilności państwa,
• zapewnienie zdolności skutecznego działania poprzez obronę interesów narodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego partnera w stosunkach międzynarodowych,
• realizacja zobowiązań sojuszniczych, które świadczą o wiarygodnym wizerunku państwa

3. Zadania polityki bezpieczeństwa narodowego: -ochrona i obrona wartości i interesów narodowych samodzielnie oraz w ramach ONZ i UE -wzrost siły narodowej odpowiadającej zakładanej pozycji Polski w Europie i na świecie
   -trwała, wiarygodna, korzystna dla interesów narodowych Polski pozycja w stosunkach NATO i UE.
4. Strategia bezpieczeństwa narodowego:

Strategia bezpieczeństwa narodowego to wybór dokonany na podstawie wiedzy i analizy strategicznej, środków właściwych i koniecznych, będących w dyspozycji państwa do osiągnięcia celów i realizacji zadań określonych przez politykę bezpieczeństwa. Istotną strategią jest określenie priorytetów, czyli dokonywanie trudnych wyborów. Zadaniem strategii jest: -osiągnięcie celów ustalonych przez politykę przy najlepszym wykorzystaniu środków -nie należy obierać za punkt wyjścia tego ,co jest możliwe ale szukać tego co jest konieczne ,starać się to osiągnąć. Twórcza strategia bezpieczeństwa to taka, która buduje zawczasu przyszłe bezpieczeństwo i koncentruje się na zabezpieczeniu i wyprzedzaniu zagrożeń.

5. Instytucje bezpieczeństwa narodowego: a) siły zbrojne to: • Siły Powietrzne to siły zbrojne przeznaczone głównie do obrony przestrzeni powietrznej kraju. • Marynarka Wojenna przeznaczona jest do obrony interesów państwa na polskich obszarach morskich, morskiej obrony wybrzeża oraz udziału w lądowej obronie wybrzeża we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych w ramach strategicznej operacji obronnej. • Wojska Specjalne są przeznaczone do prowadzenia operacji specjalnych zarówno w kraju jak i poza jego granicami w okresie pokoju, kryzysu i wojny. Prowadzone, we współdziałaniu z siłami konwencjonalnymi lub samodzielnie, • Wojska Lądowe- przeznaczone są do zapewnienia obrony przed uderzeniami lądowo-powietrznymi w dowolnym rejonie, na każdym kierunku działania i w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego.

Siła zbrojna zapewnia nam równowagę: -poszukiwanie równowagi prowadzi do napięć i sprzyja wyścigowi zbrojeń -eksponowanie czynników siły w stosunkach międzynarodowych -eksponowanie polityki mocarstw z niekorzyścią dla interesów państw mniejszych -sprzyjanie tworzenia koalicji obozu „wroga” Istotne znaczenie dla sił zbrojnych mają też Narodowe Siły Rezerwowe (NSR). Docelowo umożliwią one wzmocnienie potencjału wojsk operacyjnych i wojsk wsparcia. NSR tworzy wyselekcjonowany ochotniczy zasób żołnierzy rezerwy, posiadających przydziały kryzysowe na określone stanowiska służbowe w jednostkach wojskowych. b) służby specjalne Celem służb specjalnych jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno kraju jak i obywateli.

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Agencja Wywiadu Zadania ABW to rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń, które godzą w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa a także wykrywanie przestępstw takich jak szpiegostwo, terroryzm, naruszenie tajemnicy państwowej itp.
• Centralne Biuro Antykorupcyjne Do zadań CBA należy: rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, finansowaniu partii politycznych, działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego; kontrola oświadczeń majątkowych osób pełniących funkcje publiczne; ujawnianie przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedur podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: prywatyzacji i komercjalizacji, wsparcia finansowego itp. Agencja Wywiadu ma za zadanie uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji, które mogą mieć ważne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji RP jak też potencjału ekonomicznego i obronnego, rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium kraju
• Służba Wywiadu Wojskowego Wywiad Wojskowy Jego działalność polega na zbieraniu informacji o charakterze wojskowym. Jest to główny rodzaj rozpoznania organizowany przez państwo w stosunku do innych państw.
• Służba Kontrwywiadu Wojskowego Służba Kontrwywiadu Wojskowego rozbija operacje obcych organizacji wywiadowczych na terenie własnego kraju. c) formacje policyjne i zabezpieczające Do tej grupy należą między innymi: Policja, Żandarmeria Wojskowa, Służba Więzienna, Służba Celna, Inspekcja Transportu Drogowego, Straż Graniczna itp.

d) służby lokalne i sektorowe Są to takie służby jak Straż Gminna, Straż Leśna, Straż Parku Narodowego, Państwowa Straż Rybacka.

6. Rola organów władzy w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego:

Władzę ustawodawczą w Polsce sprawuje Sejm i Senat, wykonawczą- Prezydent i Rada Ministrów, sądowniczą- sądy i trybunały. Wszystkie te organy biorą udział w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego. a) Sejm i Senat: Sejm i Senat uchwalają przepisy prawne powszechnie obowiązujące w postaci ustaw. Obie izby parlamentu mają rolę kreacyjną, która polega na powoływaniu i odwoływaniu konstytucyjnie wskazanych centralnych organów państwa, mają też prawo kontroli wykonywania ustaw a Sejm kontroluje rząd i ministrów. Rola kontrolna parlamentu przejawia się także w działaniach organów wewnętrznych Sejmu i Senatu, które spełniają funkcję pomocniczą. Są to: Komisja Spraw Zagranicznych, Komisja ds. Służb Specjalnych i Komisja Obrony Narodowej. Odgrywają one bardzo ważną rolę w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Komisja Obrony Narodowej obejmuje kwestie obrony narodowej dotyczące państwa, działalności sił zbrojnych, systemu, funkcjonowania obrony terytorialnej kraju, obrony cywilnej, wykonywania obowiązków w zakresie wzmacniania obronności przez organy państwowe i przedsiębiorstwa, przez obywateli jak także sprawy przemysłu obronnego. Z kolei Komisja ds. Służb Specjalnych opiniuje nie tylko projekty ustaw, lecz też projekty rozporządzeń wykonawczych dotyczących służb specjalnych. Komisja ta ocenia współdziałania cywilnych i wojskowych służb z organami ścigania i bada skargi dotyczące tych służb. Parlament wprowadza też stan wojenny lub wyjątkowy lub przedłuża okres stanu wyjątkowego lub klęski żywiołowej. b) prezydent RP Prezydent RP jako „gwarant bytu państwowego” czuwa nad takimi wartościami państwa jak: suwerenność, niepodległość i bezpieczeństwo. Zgodnie z konstytucją prezydent zajmuje szczególne miejsce w zakresie zwierzchnictwa sił zbrojnych, obronności i bezpieczeństwa państwa zarówno w czasie pokoju jak i wojny. Jest on najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP. W czasie pokoju sprawuje on owo zwierzchnictwo za pośrednictwem ministra obrony narodowej, który ma też uprawnienia rzeczywistego kierowania siłami zbrojnymi. Robi to we współpracy z wojskowymi siłami dowodzenia: szefem Sztabu Generalnego i dowódcami sił zbrojnych. c) Rada Ministrów Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną, kieruje administracją rządową jak też sprawuje ogólne kierownictwo w stosunkach z innymi państwami. Spełnia ona bardzo ważną rolę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i zagranicznego. Rada Ministrów odpowiada za zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, porządek publiczny, zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego. Sprawuje też ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności, opracowuje projekty strategii bezpieczeństwa narodowego, utrzymuje stałą gotowość obronności państwa, określa obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa państwa, określa zasady wykorzystywania służby zdrowia i infrastruktury technicznej państwa na potrzeby obronne, zapewnia funkcjonowanie systemu szkolenia obronnego w państwie, prowadzi kontrolę przygotowań obronnych w państwie itp. d) Minister Obrony Narodowej Jest on naczelnym organem administracji państwowej w dziedzinie obronności państwa. Wykonuje swoje zadania przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej. Do jego obowiązków należy:

• kierowanie w czasie pokoju Siłami Zbrojnymi RP
• przygotowywanie założeń obronności państwa
• określanie celów, zadań i kierunków szkolnictwa wojskowego
• współdziałanie z innymi organami państwowymi
• realizowanie założeń, decyzji i wytycznych Rady Ministrów w zakresie obrony kraju

7. Technologie i dostęp do nich

Należy na początku określić co zaliczamy do najnowszych technologii z punktu widzenia bezpieczeństwa i jak traktować sam dostęp do nich. Dziś nie jest istotne gdzie opracowano nowe technologie, lecz gdzie i kiedy oraz przez kogo została lub zostanie zastosowana i w jakim celu z punktu widzenia bezpieczeństwa. Aktualnie, wszystkie kraje uprzemysłowione mają dostęp do tej samej lub bardzo zbliżonej technologii w różnych sektorach, tj. w przemyśle, w usługach, w medycynie i przemyśle zbrojeniowym. Państwa, które opracowały nową technologię i uzyskały honoraria za prawo autorskie, w krótkim czasie tracą przewagę komparatywną. Natomiast, szybkość zastosowania nowej technologii w praktyce, w różnych sektorach, zależy od wielu czynników, m.in. od potrzeb na danym etapie rozwoju, zainteresowania konsumentów i woli społeczeństw do zastosowania nowej technologii celem kształtowania postaw i zachowań. Tempo zmian technologicznych jest dzisiaj bardzo duże i wykazuje tendencje jeszcze większego przyspieszenia. To sprawia między innymi, a może przede wszystkim, że świat zaczyna się „ kurczyć”. Zjawisku temu sprzyja głównie nowa technologia w transporcie, informatyce, robotyzacji, miniaturyzacji i biotechnologii. Tak gwałtowny rozwój technologii jest świadectwem tego, że już obecnie coraz aktywniej korzystamy ze wszystkich sfer życia i wymiaru świata- przestrzeni ziemskiej i kosmicznej. Warto zaznaczyć, iż nowe technologie niosą nowe możliwości rozwoju państw, regionów, kontynentów, świata, co niewątpliwie przekłada się na bezpieczeństwo międzynarodowe. Ale w tym wszystkim istnieje konkurencja jawna i ukryta, która ma swoje znamiona pozytywne i katastrofalne, w zależności od wielu czynników i okoliczności. W scenariuszu pozytywnym, poprawa jakości rządzenia w poszczególnych krajach świata powinna spowodować lepsze jego funkcjonowanie jako całości, co może się okazać gwarantem bezpieczeństwa.

   W  podsumowaniu  tego  problemu  należy podkreślić ogromną   rolę  nowych  technologii  w  kształtowaniu  bezpieczeństwa  To  nowe  technologie  powodują  wzrost  gospodarczy  i  bezpieczeństwo. Odgrywają więc bardzo ważną rolę. 

8. Podsumowanie:

   Jak nie trudno zauważyć lista problemów należących do bezpieczeństwa narodowego nie jest mała i z czasem może się powiększyć, gdyż bezpieczeństwo jest zjawiskiem dynamicznym, a jego ciągłe doskonalenie wymuszają potrzeby czasu. Postrzeganie bezpieczeństwa jest stanem „niemierzalnym”, dlatego główną kwestią w zapewnieniu tegoż stanu jest jego postrzeganie przez społeczeństwo oraz władze państwa.

Bibliografia:

1. Jakubczak Ryszard; Obrona narodowa w tworzeniu bezpieczeństwa III RP; Warszawa 2003.
2. Kuźniar Roman; Polityka i siła; Warszawa 2005.
3. Słownik języka polskiego, Warszawa 1978.
4. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2002
5. Stańczyk Jerzy; Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa; Warszawa 1996.