Utwór „Dziewczynka Vermeera” polskiego poety Adama Zagajewskiego porusza temat obrazu holenderskiego malarza Jana Vermeera. Wiersz mówi o dziewczynie przedstawionej na obrazie Vermeera, jej urodzie, tajemnicy oraz sławie. Zagajewski tworzy niemal wyłącznie wiersze białe i wolne. W jego poezji bardzo ważną rolę odgrywa tajemnica wpisana w przeżywanie współczesności. W jego poezji znajdują się także nawiązania do mityzacji rzeczywistości i epifanii. Sam z wielkim dystansem odnosi się do swojej poezji. Zagajewski jest też eseistą.

Podmiot liryczny można utożsamić z autorem – w pierwszej strofie mówi za pomocą liryki bezpośredniej. Natomiast w drugiej strofie używa on liryki bezpośredniego zwrotu do adresata. Podmiot liryczny zwraca się do muzy artysty. Utwór ma charakter pochwalny. Podmiot liryczny jest przekonany o wyjątkowości i urodzie dziewczyny, która została uwieczniona na obrazie. Dziewczyna przedstawiona na obrazie jest nieznana, nie wiemy kim była dla artysty. Teraz dzięki niemu jest sławna. Nie jest ona przypadkową osobą, jest światłem, patrząc na nią natychmiast uwagę zwracają czerwone, zmysłowe usta. 

O ile większość obrazów Vermeera ukazuje postaci w kontekście narracyjnym, o tyle zaledwie kilka dzieł z jego dorobku (w tym Dziewczyna z perłą) pozbawionych jest akcji i wydaje się być portretami. Adresatką wiersza jest właśnie dziewczyna z perłą. Dziewczynka patrzy, patrzy na podmiot liryczny, ale patrzy również na odbiorców wiersza. Patrzy na odbiorców z wyższością, pokazując, że teraz to ona jest ważna, znana, to ona błyszczy w cieniu innych.
Wiersz możemy uznać za przykład korespondencji sztuk, ponieważ bezpośrednio odnosi się do obrazu Jana Vermeera „Dziewczyna z perłą”, na którym przedstawiona jest dziewczyna opisana w wierszu. Elementami w obrazie najbardziej przykuwającymi uwagę odbiorcy: są usta, wzrok, perła w lewym uch oraz niebieski turban na głowie. Właśnie na tych elementach Zagajewski się skupia. Adam Zagajewski nie jako jedyny twórca nawiązuje do tego obrazu. Wielu artystów ciekawi tajemnica dziewczyny, jej pochodzenie czy tożsamość. Można się tylko domyślać historii dziewczyny namalowanej na obrazie.

W wierszu bohaterka czuje wyższość nad innymi ludźmi, o których pamięć ginie. 

Słowa „może z żalem” mogą świadczyć o tym jak spogląda na innych, którzy nie doznają tej chwały i nieśmiertelności na jakie ona zasługuje. O tym, że tylko ona będzie sławna i pamiętana na wieki. Jednak z drugiej strony dziewczyna z perłą wcale nie jest tak wyjątkowa, ponieważ nikt nawet nie wiem kim była, jak miała na imię, dlaczego znalazła się na obrazie. Na jej miejscu mógł być ktokolwiek inny, a ona teraz jest tylko pięknym obrazem.