Okres panowania Kazimierza Wielkiego datuje się na lata 1333-1370. Kazimierz Wielki przejął władzę w Polsce w wieku 23 lat. Bezzwłocznie po śmierci ojca dokonał swej koronacji i rozpoczął dzieło odbudowy zjednoczonego przez Władysława Łokietka kraju. W mojej pracy pragnę zamieścić najistotniejsze działania Kazimierza Wielkiego w polityce wewnętrznej. Czynnikiem kluczowym do prawidłowego rozwoju gospodarki i społeczeństwa jest zaprowadzenie pokoju w kraju. Monarcha podpisał pokój wieczysty w Kaliszu w 1343 roku z Krzyżakami. Dzięki temu zyskał ziemię dobrzyńską i Kujawy. Zaś Czechom, Kazimierz zapłacił czynsz w zamian za zrzeknięcie się praw monarchy czeskiego do tronu Polski. Ważnym czynnikiem było poczucie jedności narodowościowej wśród Polaków na ziemiach znajdujących się ponad granicami państwa polskiego. Pragnęli być częścią jednego, spójnego królestwa. Jednak sposobem na utrzymanie silnej pozycji i ładu w państwie, było scentralizowanie władzy administracyjnej i sądowej. Ukształtowały się centralistyczne organy władzy tj. podkanclerzy, marszałek, czy podskarbi. Wprowadzono również organ rady królewskiej, wspomagającą króla w kwestiach integracji ze społeczeństwem i sprawach zagranicznych. Kazimierz osobiście ustalał jej skład, dlatego skład rady nie był w żadnym stopniu reprezentacją stanów. Powołano również starostę królewskiego, który niczym namiestnik sprawował władzę w dzielnicach, podlegając bezpośrednio władzy królewskiej. Kwestie polityki zagranicznej często omawiano na zjazdach możnowładców i urzędników ziemskich z całego królestwa. Nie można jednak porównać ich do Sejmu Wielkiego z 1792 , w którym to król był kandelabrowy i nie podejmował żadnych decyzji, a pełnił funkcję reprezentacyjną. Kilkadziesiąt lat potem, na kształt zjazdów ukształtowały się sejmiki. Syn Władysława Łokietka wprowadzał do Polski monarchię stanową. Wyodrębnił stan duchowieństwa, który po rozbiciu dzielnicowym znacznie zyskał na znaczeniu. Stan rycerski powstał wyniku rosnącej warstwy możnowładców i lenników królewskich. Często byli obdarowywani przez króla przywilejami w zamian za podjęcie decyzji wagi państwowej tj. sukcesyjność władzy lub wprowadzenie nowych podatków. Jako ostatni ukształtował się stan mieszczański. Jego przedstawiciele byli ludźmi wolnymi. Posiadali liczne zasoby i towary. Najczęściej byli kupcami, rzemieślnikami lub uczonymi. Oczywiście istniały kontrasty wewnątrzklasowe. Tworzyły się także podgrupy, które dzieliły społeczeństwo najczęściej z powodów finansowych. Chłopi jako najniższa warstwa społeczna nie posiadała swoistych praw i wolności osobistej. Byli przywiązani do wsi zgodnie z prawem ziemi. Podlegli wobec pana płacili czynsze w zamian za użytkowanie majątku. Utrzymanie porządku publicznego wiąże się z uregulowaniem systemu sądownictwa. Wówczas funkcjonowali sędziowie królewscy. Zaś w XIV wieku rozwinęły się sądy ziemskie i grodzkie, a także podkomorski i wyższego prawa. Z polecenia Kazimierza Wielkiego wykonana została kodyfikacja praw w postaci statutów wiślicko-piotrkowskich. Było to wydarzenie ogromnej wagi. Statuty tworzyły system norm prawnych, zapobiegających różnego rodzaju nadużyciom. Były one szczególnie korzystne dla szlachty, którą faworyzowały, a niekorzystne dla chłopów, ponieważ zapoczątkowały ograniczanie ich wolności. Gospodarka w Królestwie Polskim w czasach panowania Kazimierza Wielkiego spotkała się z wysokim wzrostem gospodarczym. Większa część sukcesu pochodzi z nasilonej kolonizacji na ziemiach polskich. Powstało wówczas ponad 100 nowych miast na prawie niemieckim. Skarb państwa opierał się na dochodach z rozległych dóbr królewskich. Dzięki odzyskania dóbr, które znalazły się nie zawsze zgodnie z prawem w rękach szlachty i Kościoła, skarb zwiększył swoje dochody. Lokacje zaś nowych wsi i “melioracje” starych wzmogły ich dochodowość. Duża część skarbu państwa państwa pochodziła z ,,górnictwa” – kopalnie w Bochni i Wieliczce. Dochody wpływały również z mennic. Kazimierz przeprowadził reformę monetarną w 1338 roku. Jako pierwszy władca polski bił monetę groszową – grosz krakowski. Za czasów Kazimierza nastąpiło pogorszenie jakości monety, co także służyło doraźnemu zyskowi skarbu królewskiego. Zwiększeniu dochodów sprzyjała również zmiana nadzwyczajnego poradlnego na coroczny podatek. To samo spowodował rozwój handlu. Duża część dochodu do skarbu państwa pochodziła z ,,górnictwa” – kopalnie w Bochni i Wieliczce. Współczesne jak i ówczesne państwa nie były bezpieczne bez zapewnienia ochrony w postaci armii i struktur obronnych. Kazimierz zreformował siły zbrojne wprowadzając nowe machiny bojowe tj. katapulty, tarany. Rola konnicy w armii wzrosła na znaczeniu, gdyż trzonem ów formacji była warstwa rycerska. Utrzymanie rycerzy było bardzo tanie, gdyż ,,dobrze urodzony” był zobowiązany samodzielnie zaopatrzyć się w ekwipunek zbrojny. Do obrony miast i wsi stosowano pospolite ruszenie, czyli zbrojne wystąpienie chłopów i drobnej szlachty w obronie dóbr państwowych. Powstały chorągwie ziemskie (terytorialne). Zarządzali nimi kasztelanowie i wojewodowie. Służyła w nich niezależna szlachta i sołtysi. Dbano także o dyscyplinę w wojsku. Podczas przemarszów przez własne terytorium wojsko musiało obozować w polu i płacić za dostawy. Surowe kary groziły za niszczenie zasiewów, zagród, porywanie bydła i trzody chlewnej. To z czego Kazimierz zasłynął najbardziej, to system obronny i gwałtowna fortyfikacja. Wraz z budową ponad 53 zamków i obwarowaniu ponad 27 miast, powstały liczne cegielnie i kamieniołomy, które niewątpliwie napędzały średniowieczną gospodarkę. Kazimierz podjął się również budowy Akademii Krakowskiej w myśl poprawy oświaty. Szkoła powstała na wzór uniwersytetów w Bolonii i Padwie. Szkoły miały wspomóc system administracyjny poprzez wykształcenie prawników. Fundował również obiekty sakralne tj. katedry, które przyjęły styl gotycki, powszechny w ówczesnej Europie. Rozbudował zamek wawelski. Bez wątpienia Kazimierz Wielki dążył do naprawy państwa ,,od wewnątrz”, co przyniosło skutki na arenie międzynarodowej. W czasach panowania Kazimierza i jego ojca, Polska zyskała status mocarstwa europejskiego. Zawdzięczała ją sobie porządkowi społecznemu i wzrostowi gospodarczemu. Na przestrzeni wieków łatwo dostrzec pewną zależność pomiędzy polityką wewnętrzną a zagraniczną. Państwo Polskie w XVIII wieku, które przez spory wewnątrzspołeczne i uzależnienie króla od szlachty upadło na arenie międzynarodowej, czego przyczyną były rozbiory. Państwo które posiada silnie scentralizowaną władzę, do czego doprowadził Kazimierz Wielki, ma szansę zyskać silną pozycję polityczną.