O losie człowieka decydują przede wszystkim siły niezależne od niego. wszystko zależy od tego jak jesteśmy wychowani, w jakim środowisku dorastaliśmy, od naszych przodków oraz od zachowania ludzi, z którymi przyszło nam się zadawać. Stanisław Wokulski zachwyca się Paryżem, że dostrzega w nim rzeczy, których nie zauważają Paryżanie. “Nie ma więc w społeczeństwie przypadku, ale nieugięte prawo, które jakby na ironię z ludzkiej pychy, tak wyraźnie objawia się w życiu najkapryśniejszego narodu – Francuzów!”. We Francji panuje nieugięte, restrykcyjne prawo, które mówi Francuzom jak mają żyć, jakich zasad mają przestrzegać. czyli skoro prawo im to wszystko narzuca to znaczy, że nie ich własna wola kieruje ich życiem tylko właśnie to prawo ustanowione przez rządzące dynastie. Odwołując się do całości utworu Prusa również można stwierdzić, że losem bohaterów kieruje siła wyższa. Stanisław Wokulski jest szaleńczo zakochany w Izabeli Łęckiej-młodej arystokratce. oślepiony miłością do dziewczyny, Wokulski nie zachowywał się racjonalnie. Mężczyzna stał się marionetką w rękach Izabeli. nie posiada on własnego zdania, ulega manipulacji młodej kobiety. Bohaterem utworu Prusa władają więc siły od niego niezależne- uczucia oraz sama Izabela Łęcka. Ludzie w starożytnej Grecji przywiązywali dużą wagę do przeznaczenia. Wychodzili z założenia, że ludzki los jest z góry przesądzony i że wyrocznia może go zdradzić nim się dopełni, ale poznanie swej przyszłości niczego nie zmieniało, los i tak musiał się dopełnić, człowiek nawet wiedząc, ze dopuści się czegoś strasznego, nie był w stanie tego uniknąć. Doskonałym przykładem takiego pojmowania kondycji człowieka w świecie jest dramat antyczny, podkreślający rolę fatum. Sofokles poruszył ponadczasowy temat poszukiwania tożsamości przez każdego człowieka, jest przykładem jednostki, która z trudem odkrywa tajemnice swojej przeszłości. jak się okazuje, jego pochodzenie odgrywa decydującą rolę w historii, którą przeszło mu przeżyć. przepowiednia spełnia się wbrew jego woli. Już rodzice Edypa poznali jego przyszłość poprzez przepowiednię, zasięgnęli rady wyroczni i dowiedzieli się, ze ich syn dopuści się strasznych rzeczy, że będzie mordercą własnego ojca i mężem własnej matki. Rodzice podjęli działania, zmierzające do uniknięcia takiej tragedii. W efekcie tylko się przyczynili do spełniania przepowiedni. Rodzice pozbywają się dziecka, ale nie mordują go tuż po narodzeniu, a jedynie każą pozostawić w górach z przebitymi piętami. Wydaje się, ze niemowlę pozostawione zginie, ale tu właśnie zaczynają się zbiegi okoliczności, czyli działanie fatum. Edyp zostaje uratowany i żyje nieświadom swego pochodzenia. Bohater Sofoklesa również zasięga rady wyroczni i słyszy to samo, co przed laty usłyszeli jego rodzice. Zamierza on uniknąć swojego losu. Fatum jednak nie opuściło Edypa , tkwi przy nim, zsyłając mu sny, nie pozwalając mu rozpoznać rodzinnego miasta ani matki. Wszystko, co ma zostać ukryte, takie pozostaje, nikt nie może mu wyjawić prawdy, aż do momentu, gdy nie ma już odwrotu, aż przepowiednia wypełniła się ostatecznie.