Zło zmusza człowieka do przyjęcia określonej postawy społecznej i moralnej. Albert Camus w swojej powieści „Dżuma” charakteryzuje ich główne rodzaje, a także kreuje sylwetkę „człowieka zbuntowanego” – heroicznie walczącej ze złem jednostki. Dzieło porusza zagadnienia egzystencjalne: pyta o sens bytu, wolność i odpowiedzialność. Mieszkańcy miasto Oran nie są przygotowani na śmierć, nie rozumieją jego przyczyny, a walka wydaje im się bezsensowna. Jednym z głównych działaczy podczas zarazy jest doktor Rieux. Jego sylwetkę warto porównać z księdzem Paneloux, który mimo, iż ideowo wydaje się kontrastować z lekarzem, ma ten sam cel: ratować człowieka w obliczu zła.

Do rozmowy i konfrontacji obu postaci dochodzi po tragicznej śmierci niewinnego dziecka. Zarówno Rieux jak i ksiądz Paneloux byli świadkami cierpienia, którego przyczyny i celu nie rozumieli. Obaj doświadczyli okrucieństwa życia i teraz muszą nadać mu sens, przyjąć wobec niego odpowiednią postawę. Doktor, jako człowiek nauki, odczuwa gniew i złość na swoją bezradność. Jest w nim chęć działania, bunt wobec świata, którego nie jest w stanie zrozumieć. Z namiętnością mówi o walce jaką toczy. Zło niesprawiedliwej rzeczywistości jest przeszkodą, którą musi pokonać, a której nie jest w stanie zaakceptować. Jest to ideologia całkowicie odmienna od tej, którą przedstawia Paneloux. Ksiądz również był świadkiem śmierci niewinnego dziecka, lecz jest człowiekiem wiary. Nie szuka uzasadnienia zła, przyczyn innych niż te, których nie jest w stanie zrozumieć. Wierzy, że nie wszystko dane jest człowiekowi poznać i rozumowo uzasadnić. Początkowo winę za dżumę widział wśród ludzi. Z czasem jego postawa uległa zmianie i postanowił pokochać świat jaki jest. Widzi jak Rieux gardzi niesprawiedliwym światem i ze smutkiem zauważa, że doktorowi brak łaski wiary. Pozornie obaj bohaterowie bardzo się różnią. Ich cel jest jednak ten sam: uratować człowieka. Obaj chcą walczyć ze złem, obaj stawiają czoło dżumie i dla obu najważniejsze jest życie człowieka.

Rozmowa doktora z księdzem jest pozornym sporem o istnienie Boga. W rzeczywistości ukazuje jak dwie różne postawy doprowadzając do wspólnego celu. Paneloux leczy duszę człowieka. Żyje wiarą i to ona daje mu siłę do stawienia czoła wątpliwościom. Pełen ufności powierza się bogu, samemu poświęcając się pracy i pomocy innym. Udziela się w formacjach sanitarnych, walczy ze złem, jak inni. Nie zarzuca jednak niesprawiedliwości Bogu, nie oskarża i nie buntuje się. Poświęca samego siebie, ostatecznie umiera zarażony. Dżuma zmieniła go z radykalnego jezuity na pełnego pokory człowieka. Była sposobem rozwoju wiary, drogą, jaką musiał przejść, by oczyścić się z egoizmu i buntu. Zupełnie inne podejście prezentuje doktor. Rieux jest ateistą, człowiekiem nauki i rozumu, dżuma chorobą, z której trzeba leczyć ciało ludzkie. Czuje powołanie do ratowania życia, przedłużania go, zupełnie jak Marek Edelman, choćby o zaledwie parę tygodni. Warunki, w jakich przyszło mu pracować, są okrutne. Codziennie umierają kolejni niewinni, których nie mógł lub nie potrafił wyleczyć. Jest bohaterem tragicznym, ze względu na świadomość marności swoich wysiłków i ich pozornego bezsensu. Zupełnie jak Syzyf, codziennie wypełnia swoje powołanie, by następnego dnia zacząć od nowa. Walka wydaje się absurdalna, jednak tym właśnie jest dla Rieux życie – nadaniem sensu, tam gdzie go brak. Uwierzeniem w cel, jakim jest ciągły pojedynek z niesprawiedliwym światem. Doktor czuje się w swojej walce samotny, ponieważ odrzucił Boga. Nie potrafił połączyć z okrucieństwem i wolał zaprzeczyć Jego istnieniu niż znienawidzić.

W obliczu zła, jakim była dżuma, bohaterowie powieści Camusa przyjeli różne postawy. Jedni wykorzystali nieszczęście do swoich egoistycznych potrzeb, inni lojalnie wykonywali daną pracę. Jezuita Paneloux walczył o duszę ludzką, zachowanie wiary i ufności. Jego działalność kończy się chorobą, lecz on odchodzi szczęśliwy. Doktor Rieux walczył o zdrowie człowieka, zbuntował się wobec świata i nadał bezcelowej pracy sens i wartość. Postawa, jaką symbolizuje, to wytrwałe wypełnianie danego zadania. Odwaga wyrzeczenia radości na rzecz spełnienia swojego powołania. Dążenie do celu, który pozornie absurdalny sprawia, że życie jest tym czym powinno być.