Bezpieczeństwo militarne oznacza pewność przetrwania, stabilnego funkcjonowania i rozwoju państwa, wynikającą z braku zagrożeń militarnych (zwłaszcza zewnętrznych, ale w określonych sytuacjach również wewnętrznych) lub posiadania zdolności obrony przed nimi. Na zdolności obrony przed zagrożeniami militarnymi składa się: • Potencjał obronny państwa • Siły państw sprzymierzonych i sojuszniczych, zapewniane w ramach realizacji zobowiązań wynikających z zawartych sojuszy i koalicji • Koncepcje ich wykorzystania, stosownie do zaistniałej sytuacji polityczno-militarnej. W praktyce, bezpieczeństwo militarne oznacza obronność lub obronę narodową i obejmuje radzenie sobie- wykorzystanie szans, zapobieganie, redukowanie, przygotowanie i reagowanie- z zewnętrznymi wyzwaniami, ryzykiem oraz zagrożeniami militarnymi, z wykorzystaniem całego państwowego zasobu sił i środków zarówno militarnych, jak i niemilitarnych. Zagrożenia militarne oznaczają sytuację międzynarodową, w której może nastąpić naruszenie żywotnych interesów narodowych w wyniku zastosowania lub groźby zastosowania przemocy militarnej (zbrojnej) przez podmioty, nie będące podmiotami prawa międzynarodowego, np. organizacje terrorystyczne. Zagrożenia militarne mogą przyjmować bezpośrednie i pośrednie formy użycia sił zbrojnych, takie jak : • Demonstracja siły • Dywersja militarna • Blokada militarna • Szantaż militarny • Prowokacja militarna • Incydent graniczny • Napaść zbrojna grup nieformalnych • Konflikt lokalny • Konflikt między państwami Główną rolę w dziedzinie bezpieczeństwa militarnego państwa odgrywa system obronny państwa. Na rzecz obronności państwa działają także: • system ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności państwa • system ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności państwa • system ochrony ludności w czasie konfliktów zbrojnych.

2.1 SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA (SOP) Misją tego systemu jest przeciwstawienie się zagrożeniom żywotnych interesów narodowych, zwłaszcza obrona przed agresją zbrojną. SOP tworzą wszystkie siły i środki przeznaczone do realizacji zadań obronnych, odpowiednio do tych zadań zorganizowane, utrzymywane i przygotowywane. Organizacja i funkcjonowanie SOP jest oparte na przepisach prawa powszechnie obowiązującego, a także na postanowieniach wynikających z umów i traktatów międzynarodowych. Na SOP składają się trzy podsystemy:

1. kierowania obronnością państwa, tworzony z organów władzy i administracji publicznej wraz z obsługującymi urzędami i niezbędną infrastrukturą oraz organów dowodzenia SZ RP,
2. Oraz dwa podsystemy wykonawcze: a. Militarny, który tworzą siły zbrojne: wojska operacyjne (wojska lądowe, siły powietrzne, siły morskie i wojska specjalne) i wojska wsparcia b. Niemilitarny, tworzony przez struktury wykonawcze administracji publicznej, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. Podsystem militarny, funkcjonujący w oparciu o SZ RP, realizuje trzy misje: • Zagwarantowanie obrony państwa i przeciwstawianie się agresji • Udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz w operacjach reagowania kryzysowego i humanitarnych, • Wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu. Podsystem militarny tworzą SZ RP, które wykonują zadania wynikające z Konstytucji RP, Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP i Strategii Obronności RP, uszczegółowione w Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej RP oraz narodowych i sojuszniczych planach operacyjnych. Struktura SZ RP obejmuje wojska operacyjne i wojska wsparcia. Wojska operacyjne są przeznaczone do prowadzenia działań połączonych w kraju i poza jego terytorium, samodzielnie i w strukturach międzynarodowych, zwłaszcza Sojuszu Północnoatlantyckiego. W zależności od charakteru wykonywanych zadań w strukturach wojsk operacyjnych wyróżnia się jednostki: • Bojowe: ogólnowojskowe, aeromobilne, specjalne, lotnictwa taktycznego, rakietowe, obrony powietrznej oraz zespoły okrętów uderzeniowych • Wsparcia bojowego: rozpoznania, wywiadu, walki elektronicznej, działań psychologicznych, rakietowe i artylerii, obrony przeciwlotniczej, zwalczania okrętów podwodnych i zabezpieczenia hydrograficznego • Zabezpieczenia bojowego: dowodzenia, łączności i informatyki, logistyczne, medyczne, współpracy cywilno-wojskowej, pomocnicze jednostki pływające i inne. Wojska wsparcia wspierają wojska operacyjne we współdziałaniu z pozamilitarnymi elementami systemu obronnego państwa. W skład wojsk wsparcia wchodzą: jednostki obrony terytorialnej, Żandarmerii Wojskowej, organy administracji wojskowej oraz jednostki logistyki stacjonarnej, stacjonarne placówki medyczne i inne. Stosunkowo nowymi elementami SZ RP są Narodowe Siły Rezerwowe (NSR) przeznaczone do wzmocnienia potencjału wojsk operacyjnych i wojsk wsparcia. Oparte są na ochotniczym zasobie żołnierzy rezerwy, posiadających przydziały kryzysowe na stanowiska w jednostkach wojskowych, nadane w formie ochotniczo zawartych kontraktów na pełnienie służby wojskowej w rezerwie. Żołnierze NSR pozostają w dyspozycji do wykorzystania w przypadku realnych zagrożeń militarnych i niemilitarnych. W skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna i Wojska Specjalne oraz Żandarmeria Wojskowa, jako wyodrębniona i wyspecjalizowana służba. W sytuacji ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w czasie wojny w skład sił zbrojnych wchodzi także Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego. Siły Zbrojne składają się z jednostek wojskowych i związków organizacyjnych (korpus, dywizja lub brygada), które rozmieszczone są w garnizonach. Dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych są Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych, który realizuje swoje zadania przy pomocy Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych, wykonujący zadania przy pomocy Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych. W Siłach Zbrojnych wyodrębniono także, podporządkowanego Dowódcy Generalnemu, Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, który realizuje zadania za pomocą Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej są szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowi komendanci uzupełnień. Podsystem niemilitarny realizuje zadania obejmujące zapewnienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania państwa, zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi SZ RP oraz jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, a także zadania wynikające z obowiązków państwa-gospodarza (ang. Host Nation Support- HNS), zapewnienie ochrony i zabezpieczenie podstawowych bytowych ludności oraz tworzenie warunków do jej przetrwania. Podsystem niemilitarny tworzą administracja rządowa, samorząd terytorialny oraz inne podmioty i instytucje państwowe, a także przedsiębiorcy, na których nałożono obowiązek realizacji zadań na rzecz obronności państwa.

2.2 SYSTEM OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI WEWNĘTRZNYMI DLA OBRONNOŚCI PAŃSTWA Misją systemu jest ochrona przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP) oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej. Misja systemu realizowana jest między innymi poprzez:

1. Rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie przestępstw popełnianych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową i pracowników jednostek organizacyjnych MON oraz współdziałanie z organami uprawnionymi do ścigania ich sprawców,
2. Uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć znaczenie dla obronności państwa, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON oraz podejmowanie działań w celu eliminowania ustalonych zagrożeń,
3. Prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy,
4. Ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych, innych jednostek organizacyjnych MON oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa,
5. Ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON. System funkcjonuje w oparciu o Służbę Kontrwywiadu Wojskowego (SKW).

2.3 SYSTEM OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI ZEWNĘTRZNYMI DLA OBRONNOŚCI PAŃSTWA Misją systemu jest ochrona przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez MON. Misja systemu jest osiągana poprzez realizację takich zadań, jak:

1. Uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji o istotnym znaczeniu dla: • Bezpieczeństwa potencjału obronnego RP • Bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP • Warunków realizacji przez SZ RP zadań poza granicami państwa
2. Rozpoznawanie i przeciwdziałanie: • Militarnym zagrożeniom zewnętrznym godzącym w obronność RP • Zagrożeniom międzynarodowym terroryzmem
3. Rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia.
4. Rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na obronność państwa oraz zdolność bojową SZ RP, a także podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń
5. Prowadzenie wywiadu elektronicznego na rzecz SZ RP oraz przedsięwzięć z zakresu kryptoanalizy i kryptografii
6. Współdziałanie w organizowaniu polskich przedstawicielstw wojskowych za granicą
7. Uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia
8. Podejmowanie innych działań przewidzianych dla Służby Wywiadu Wojskowego (SWW) w odrębnych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczypospolita Polska jest związana. System tworzony jest przez SWW, która realizuje swoje zadania głównie poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

2.4 SYSTEM PORZĄDKOWY SIŁ ZBROJNYCH Zadaniem systemu jest zapewnienie przestrzegania dyscypliny wojskowej, ochrona porządku publicznego na terenach i obiektach jednostek wojskowych i w miejcach publicznych oraz ochranianie życia i zdrowia ludzi oraz mienia wojskowego przed zamachami. System tworzy Żandarmeria Wojskowa (ŻW), w skład której wchodzą: Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej, terenowe jednostki organizacyjne ŻW (oddziały, wydziały i placówki) oraz specjalistyczne jednostki organizacyjne ŻW. Pod względem funkcjonalnym ŻW składa się z pionów: dochodzeniowo-śledczego, prewencyjnego i administracyjno-logistyczno-technicznego. W systemie militarnym można wyodrębnić także system ochrony ludności w czasie konfliktów zbrojnych (Obrona Cywilna), który zaszeregowano do sektora bezpieczeństwa powszechnego.