Bezpieczeństwo państwa i każdej społeczności a nawet każdej osoby jest bardzo ważne i istotne, to bezpieczeństwo i rozwój są podstawowymi wymiarami istnienia jednostek i całych społeczności, w tym społeczności zorganizowanych w państwa lub organizacje międzynarodowe. Obecnie bezpieczeństwo charakteryzuje wiele wartości: społeczna, cywilizacyjną, kulturową, polityczną, ekonomiczną jak i również moralną czy duchową . Już Maslow opracowując i klasyfikując potrzeby człowieka zaznaczył ze potrzeba bezpieczeństwa jest na drugim miejscu, tuż po potrzebach fizjologicznych niezbędnych do życia (jedzenie, spanie). W zakresie bezpieczeństwa przedstawia takie zagadnienia jak zabezpieczenie przed choroba, bezrobociem i starczą niezdolnością do pracy. Możemy to przełożyć i wyjdzie nam dostęp do służby zdrowia, możliwość nauki oraz poszukiwania i otrzymania pracy. Dla każdego człowieka możliwość poczucia bezpieczeństwa jest czymś naturalnym. Wiemy, ze idziemy do pracy - jesteśmy bezpieczni, ze nasze dzieci w szkołach są bezpieczne, że pójdziemy na koncert ze znajomymi czy do kawiarni z koleżanką, na piwo z kolegą i jesteśmy bezpieczni. To część naszego otoczenia, przynależność do konkretnego miejsca w którym mieszkamy. W naszym kraju bezpieczeństwo jest prawnie zagwarantowane ustawą konstytucyjną. Co znaczy samo słowo bezpieczeństwo? Stanisław Koziej wspomina iż najczęściej bezpieczeństwo definiuje się jako stan (osiągnięte poczucie bezpieczeństwa danego podmiotu), jak i proces (zapewnienie poczucia bezpieczeństwa podmiotu). Bardziej praktyczne jest podejście drugie, odzwierciedlające naturalny, dynamiczny charakter zjawiska bezpieczeństwa. W tym sensie bezpieczeństwo danego podmiotu to ta dziedzina jego aktywności, której treścią jest zapewnienie możliwości przetrwania (egzystencji) i swobody realizacji własnych interesów w niebezpiecznym środowisku, w szczególności poprzez wykorzystywanie szans (okoliczności sprzyjających), stawianie czoła wyzwaniom, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie (zapobieganie i przeciwstawianie się) wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla podmiotu i jego interesów . W momencie gdy mówimy o bezpieczeństwie w najbliższym otoczeniu to należało by się skupić nad strategią bezpieczeństwa własnej gminy czy powiatu. Miejscowość w której mieszkam posiada program zapobiegania przestępczości oraz ochrony obywateli i porządku publicznego na lata 2015- 2018, przyjęty Uchwała Nr 811/2014 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 27 października 2014 r. Program składa się z VII rozdziałów. We wstępie już przekazano, ze w celu stworzenia „mapy zagrożeń” przeprowadzono konsultacje społeczne w których udział wzięli wszyscy obywatele (którzy zechcieli cos w tej sprawie przekazać) oraz określone środowiska branżowe tj. Komenda Miejska Policji, Straż Miejska, Państwowa Straż Pożarna, Miejski Zarząd Lokalami, Spółdzielnie i Wspólnoty Mieszkaniowe, Zespoły Pracy Socjalnej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Radomskie Organizacje Pozarządowe. Formą konsultacji była opracowana ankieta składająca się z 5 pytań. Odpowiedzi można było udzielać internetowo lub tez papierowo i składać w czterech punktach na terenie miasta. Celem ankiety było pozyskanie informacji do stworzenia wspomnianej już mapy zagrożeń, a ta natomiast stanowiła materiał wyjściowy do przygotowania programu, o którym mowa. II punkt stanowi informację o podstawie prawnej programu. Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku art. 38a, 38b, (Dz. U. 2013.595 z póź. zm.) powiat wykonuje zadania publiczne charakterze ponadgminnym w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochrony przeciwpowodziowej, ochrony przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Przygotowany Projekt ma za zadanie integrować wszystkie instytucje odpowiedzialne za problem szeroko rozumianego bezpieczeństwa, jednocześnie nie ingerując w suwerenność poszczególnych instytucji lokalnych. W założeniach programu czyli punkcie III – czytamy, że realizacja programu powinna przynieść korzyści mieszkańcom miasta polegające na ograniczeniu przestępczości, zjawisk patologicznych i innych zagrożeń; zintegrować i włączyć w poprawę bezpieczeństwa publicznego jednostki państwowe, jednostki samorządowe i powiatowe służby, inspekcje, straże, organizacje pozarządowe, środowiska lokalne oraz inne podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo i porządek publiczny na terenie miasta; ma również przyczynić się do aktywniejszego uczestniczenia w życiu lokalnym oraz reagowania na zło i działania w kierunku poprawy bezpieczeństwa; w związku z terminem realizacji programu, czyli na przełomie trzech lat zadania realizowane będą w sposób ciągły i można będzie na bieżąco go modyfikować. Realizacja programu finansowana jest z bieżących środków gminy i służb, inspekcji, straży powiatowych, towarzystw ubezpieczeniowych, funduszy organizacji pozarządowych oraz innych funduszy celowych przeznaczonych na profilaktykę i bezpieczeństwo. Kolejny punk zawiera cele powiatowego programu. Składa się z 10 punktów a dotyczy m. in. poprawy stanu porządku i bezpieczeństwa na Terenia miasta Radom; ograniczenia liczby przestępstw; poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym; przeciwdziałania patologiom społecznym jakimi SA narkomania i alkoholizm; bezpieczeństwo w sieci internetowej; wykształcenia w społeczeństwie współodpowiedzialności za bezpieczeństwo ; pogłębiania wiedzy mieszkańców oraz wzrostu zaufania społecznego do wszelkich służb i instytucji działających na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Następnie wymieniono wszystkie podmioty biorące udział w realizacji programu. W kwestii realizacji programu, czyli podane w ankietach przez społeczeństwo zagrożenia oraz sposób walki z nimi jako propozycje przedstawicieli poszczególnych władz, zawarty w punkcie VI.

1. Bezpieczeństwo w miejscach publicznych i w miejscu zamieszkania. Cel to: oczywiście zapobieganie takim zagrożeniom, pogłębianie wiedzy mieszkańców na temat unikania sytuacji niebezpiecznych, diagnozowania ich oraz edukowanie i ochrona ofiar przestępstw. Sposoby eliminacji i proponowane rozwiązania: Stwierdzono, że możliwe jest, poprzez dokonanie analizy zagrożeń różnego rodzaju takie informowanie i edukowanie społeczeństwa, że przyniesie to wymierny skutek. Tak samo dotyczy to zabezpieczania mienia ruchomego i wartościowego oraz zwiększenie zainteresowania jakby większej ingerencji i zainteresowanie sąsiadem by móc szybciej pomóc. Ważnym aspektem jest możliwość współpracy poszczególnych służb miasta. W mojej ocenie mowa ciągle o edukacji informowaniu, a ludzie mieszkający w jakimś miejscu niechętnie zawierają nowe znajomości a tym bardziej nie są zainteresowani zwieraniem się sąsiadom z problemów czy innych kłopotów.
2. Bezpieczeństwo w szkołach. Cel: zapewnienie bezpieczeństwa w szkołach oraz eliminacja różnego rodzaju zagrożeń. Sposoby eliminacji zagrożeń: Tutaj propozycja jest niezwykle bogata, począwszy od zdiagnozowania i analizy problemów poprzez edukowanie o skutkach rożnych zachowań przy współpracy pracowników szkoły i odpowiednich służb. Te proponowane rozwiązania maja szanse powodzenia. Wg powiedzenia, „czym skórka za młodu nasiąknie..” Bardzo ważne jest dotarcie do nich z informacja, mimo ze podatne są na otoczenie i „co powie kolega”, lecz jednak pogadanki z Policją czy warsztaty dają bardzo pozytywne rezultaty.
3. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Cel: poprawa bezpieczeństwa na drogach. Sposoby eliminacji zagrożeń: oczywiście przede wszystkim bieżąca analiza sytuacji, diagnozowanie zagrożeń i natychmiastowa reakcja z propozycja rozwiązań. Lokalizowanie szajek wyścigów samochodowych, czy zdewastowane drogi lub brak oświetlenia ulicznego. Niby rożne a jednak każde jest istotne. Przeprowadzanie przez odpowiednie służby różnych akcji z edukacją dzieci i młodzieży jest dobrym sposobem walki z zagrożeniami. Dzieci co zapamiętają to z informacja Ida do domów. Przekazują dalej.
4. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Cel: Ograniczanie takich sytuacji, informowanie społeczeństwa o prawach jakie im przysługują i gdzie mogą się zwrócić po pomoc. Sposoby eliminacji zagrożeń: Ten punkt jest niezwykle ważny lecz mimo że propagowanie telefonów zaufania jak najbardziej się chwali to wątpię czy maltretowana kobieta czy dzieci odważą się opowiadać komuś bez zaufania o tragedii jaka ich dotyka. Niezwykle istotna jest dyskrecja i zdobycie tego zaufania. Wątpię też czy zechcą brać udział w zajęciach jak powinna wyglądać „normalna” rodzina czy jak powinien być okazywany szacunek partnerowi czy dzieciom. Zazwyczaj przemocą w rodzinie towarzysza inne patologie i ciężko jest namówić nałogowego alkoholika na zajęcia terapeutyczne, bo przecież „on” nie jest alkoholikiem – wypicie 10 piw dziennie to nie alkoholizm, z takimi to stwierdzeniami można spotkać się najczęściej.
5. Przeciwdziałanie przestępczości i wykroczeń. Cel: Ograniczenie zjawisk kryminogennych, wandalizmu oraz chuligaństwa. Sposoby eliminacji: Działania głównie Policji mogą wspomóc działania w tym zakresie. Tutaj już samo informowanie czy edukowanie niewiele da, niezbędne jest zwiększenie patroli w miejscach gdzie dochodzi najczęściej do zjawisk wandalizmu czy chuligaństwa, aktualizowanie „mapy zagrożeń” może wspomóc te działania.
6. Bezpieczeństwo sanitarno – epidemiologiczne. Cel: ochrona zdrowia ludzkiego. Sposoby eliminacji zagrożeń: Kolejny ważny element naszego otoczenia. Utrzymanie właściwej higieny w poszczególnych zakładach, nadzór nad czystością wody, nadzór nad jakością żywności, to elementy nad którymi służby mają szanse trzymać kontrole. Nie spodziewane jest jednak powstrzymanie, w mojej ocenie, powstrzymanie epidemii. Nie jesteśmy w stanie panować nad takimi przypadkami czego przykładem jest teraz rozprzestrzenianie się chorób dzięki komarowi jak pierwotnie zakładano, a w efekcie okazuje się, ze również przez transfuzje krwi, czy stosunek płciowy można zostać zarażonym. Wirus ten u noworodków powoduje małogłowie, w momencie gdy do zarażenia doszło w momencie ciąży kobiety. Czy inny przykład- rozprzestrzenianie się wirusa „świńskiej grypy” – AH1N1.
7. Bezpieczeństwo weterynaryjne. Cel: Ochrona zdrowia zwierząt. Sposoby eliminacji zagrożeń: Kolejny istotny aspekt w odpowiedniej higienie zakładów związanych z żywnością – ubojni. Kontrola i nadzór nad badaniami zwierząt , przetwarzanie żywności – cały proces. Odpowiednie służby i stałe kontrole – jedynie takie połączenie mają szanse powodzenia
8. Ochrona dziedzictwa narodowego. Cel: Ochrona zabytków i podobnych budowli i dzieł na terenie miasta. Sposoby eliminacji zagrożeń: Przeprowadzanie systematycznej nawet rejestracji zabytków niewiele może dać, zwłaszcza gdy jeden budynek za drugim popada w ruinę. Idąc główną ulica miasta mamy najlepszy tego przykład. Czy najstarsza część miasta, tzw. Rynek. Budynki wymagają olbrzymich nakładów finansowych by przywrócić im świetność. Wiele z nich grozi zawaleniem. I czyjej winy się tutaj dopatrywać? Od kogo wymagać eliminacji tych zagrożeń? Od właścicieli? Może już nie żyją, lub są niedostępni. Ten zakres jest niemal wyzwaniem dla konserwatora zabytków. A o stanie tych budynków, ich jakości i problemów z nimi związanych nawet nie wspomniano. Nie wystarczy sama edukacja dzieci i młodzieży. Może dojść do sytuacji gdzie nie będą miały czego wspominać jeżeli w tej chwili pozwoli się zaprzepaścić nasze dziedzictwo kulturowe w Radomiu.
9. Bezpieczeństwo w działalności gospodarczej. Cel: najistotniejsze to walka i ochrona małych i średnich firm prze przestępczością. Sposoby eliminacji zagrożeń: Odpowiednia współpraca ze służbami mundurowymi, monitoring okolic firm oraz reagowanie na wszelkie zagrożenia mogą przynieść zamierzony skutek, jak również edukowanie przedsiębiorców jakie są sposoby i metody walki w chwili zagrożenia zdrowia i mienia.
10. Bezpieczeństwo w sieci. Cel: w tym miejscu najistotniejsze z proponowanych punktów jest edukowanie społeczeństwa o zagrożeniach jakie związane są z internetem oraz poznawanie zasad bezpiecznego korzystania z sieci. Sposoby eliminacji zagrożeń: Popularyzacja wiedzy o zagrożeniach. Samo jedno zdanie mówi za siebie. W dobie, kiedy technologia się tak szybko rozwija oraz powstają coraz to nowe sposoby przestępstw w sieci nie wiem czy nadążymy nad wyszukiwaniem sposobów walki z hakerami. Pomysłowość przestępców sięga zenitu w tej materii. Ostatni przykład wykonywania przelewów z kont na nieznany właścicielowi rachunek. Ludzie w jednej chwili zostali pozbawieni oszczędności życia. I odpowiedź banku – to nie nasza wina że wasz laptop nie ma odpowiednich zabezpieczeń. Kontrowersyjna jest również ustawa ostatnio podpisana przez Prezydenta – możliwość inwigilowania społeczeństwa.

Podsumowanie Nadzorowanie, kontrola zamierzeń w każdej dziedzinie ma szanse na przyniesienie oczekiwanych rezultatów. Tylko czy mamy tyle służb, które są w stanie wszystko kontrolować? Gdzie jest granica naszych wolności a gdzie już popełniamy wykroczenie czy przestępstwo. Niezbędna edukacja każdego, od dziecka w podstawówce do osób starszych w klubach seniora jest kluczem do sukcesu. Ostrzeganie, możliwości walki z przestępczością, informowanie o prawach jakie mamy oraz zagrożenia jakim możemy paść – główny punkt w każdej dziedzinie naszego życia wpłynie na poprawę jakości życia, nabrania zaufania do służb i chętniej w momentach zagrożeń będziemy sięgać po telefon i reagować.

Bibliografia:

1. T. Wałek, Struktura porządku publicznego i bezpieczeństwa społeczności lokalnej, w:Kultura bezpieczeństwa Nauka – Praktyka – Refleksje, Nr 17, 2015 (190 – 202)
2. S. Koziej, Polityczno-strategiczne aspekty bezpieczeństwa, w:Bezpieczeństwo Narodowe, II-2011/18, s. 20
3. Powiatowy program zapobiegania przestępczości oraz ochrony obywateli i porządku publicznego na lata 2015 – 2018, uchwała nr 811/2014 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 27 października 2014 r.