Do najważniejszych zadań państwa w gospodarce rynkowej należy pełnienie funkcji ekonomicznych. Należą do nich funkcje prawne, alokacyjne, regulacyjne, redystrybucyjne, stabilizacyjne oraz tworzenie norm prawnych przeciwdziałających korupcji. Funkcja prawna polega na tworzeniu systemu prawnego, regulującego zachowanie się mikropodmiotów gospodarczych i instytucji. Zapewnia ochronę własności, określa przesłanki zakładania, funkcjonowania i likwidacji przedsiębiorstw, reguluje stosunki między pracodawcami i pracobiorcami, sprzedawcami i nabywcami oraz określa odpowiedzialność za skutki prowadzonej działalności gospodarczej. Funkcja alokacyjna polega na gospodarowaniu dobrami i usługami publicznymi, takimi jak drogi, środowisko naturalne, policja. Ich rozdział bez interwencji państwa byłby niekorzystny dla społeczeństwa. Funkcja regulacyjna polega na tworzeniu i utrzymaniu warunków wolnej konkurencji między podmiotami gospodarczymi. Największym zagrożeniem konkurencyjnym są monopole, które mają negatywny wpływ na gospodarkę ponieważ narzucają innym producentom niekorzystne dla nich warunki. Funkcja stabilizacyjna polega na walce z inflacją, bezrobociem i utrzymaniu wzrostu gospodarczego. Państwo dokonuje tego poprzez podnoszenie wydatków z budżetu, rozwój szkolnictwa oraz tworzenie dogodnych warunków dla działalności gospodarczej. Funkcja redystrybucyjna państwa polega na regulowaniu dochodów przedmiotów gospodarczych oraz łagodzeniu nierówności społecznych występujących w każdym społeczeństwie. Odbywa się to m.in. przez ustalanie płac minimalnych, politykę podatkową, regulację cen czy udostępnianie dóbr bezpłatnych (np. ochrona zdrowia, szkolnictwo). Interwencjonizm państwowy to działania państwa, które ingerują w funkcjonowanie mechanizmu rynkowego i wywierają wpływ na zachowania podmiotów gospodarujących. W Polsce wpływ na gospodarkę leży w kompetencjach sejmu i senatu (np. uchwalenie ustawy budżetowej, ustanowienie podatków czy stanowienie prawa gospodarczego). Prezydent podpisuje budżet oraz inne ustawy gospodarcze, przedstawia kandydata na prezesa Narodowego Banku Polskiego. Rada Ministrów opracowuje projekt ustawy budżetowej, przedstawia sejmowi sprawozdanie dotyczące zadłużenia państwa. Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo emisji pieniądza oraz kreowania i realizowania polityki pieniężnej. Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki monetarnej m.in. ustala stopy procentowe. Najwyższa Izba Kontroli nadzoruje gospodarność organów administracji państwowej, samorządów i przedsiębiorstw realizujących zadania państwowe. Pełniąc swoje funkcje państwo może ingerować w mechanizm rynkowy w sposób bezpośredni i pośredni. Bezpośrednie oddziaływanie to tworzenie systemu prawnego, ustawy, rozporządzenia, zezwolenia, zakazy, nakazy itp. Do bezpośrednich instrumentów interwencjonizmu zaliczamy, np.: politykę cenowo – płacową, pomoc finansową, interwencyjne zakupy lub sprzedaż wybranych produktów albo składanie zamówień rządowych. Do pośrednich instrumentów interwencjonizmu należy, np.: polityka fiskalna państwa (podatki), polityka pieniężna regulująca podaż pieniądza na rynku. Polityka gospodarcza dzieli się na: a) politykę makroekonomiczną – obejmuje te oddziaływania państwa, które dotyczą całokształtu społecznego procesu gospodarczego i prowadzone są głównie za pośrednictwem podstawowych mechanizmów jego regulacji – pieniądza i budżetu państwa. b) politykę mikroekonomiczną – zajmuje się regulacją konkretnych zagadnień gospodarki, jej poszczególnych gałęzi, rodzajów produkcji, rynków na określone towary i usługi, np. polityka przemysłowa czy rolna. Polityka fiskalna polega na dysponowaniu przez rząd dochodami i wydatkami budżetowymi dla osiągnięcia określonych celów gospodarczych i społecznych. Związana jest z polityką podatkową - czyli określaniem wysokości i zakresu podatków. Celem tej polityki jest zwiększenie zatrudnienia, wzrost gospodarczy i stabilizacja cen. Rząd, jako podmiot ustalający politykę podatkową, wpływa na całkowity popyt w gospodarce, czyli popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych i popyt inwestycyjny firm. Polityka pieniężna polega na kształtowaniu podaży pieniądza w celu utrzymania produkcji, zatrudnienia i cen na pożądanym poziomie. Podaż pieniądza jest to ilość pieniądza dostępna w gospodarce, która zależy od tego, co zostanie uznane za pieniądz. Miarą pieniądza może być gotówka w obiegu, depozyty na żądanie oraz depozyty terminowe (oszczędnościowe). Ilość pieniądza na rynku jest regulowana przez bank centralny i Radę Polityki Pieniężnej.