1. Co to jest rozprawka? Rozprawka jest jedną z form wypowiedzi, w której autor analizuje dany problem. Celem rozprawki jest odwołanie się do tezy (przekonanie o jej słuszności, uwzględniając dowody na jej prawdziwość), a rzadziej hipotezy (przekonanie, do którego słuszności nie mamy pewności) poprzez stanowisko aprobujące, udowadniające, odpowiadające czy zaprzeczające danej kwestii (argumenty).

Warto zrobić sobie przed rozpoczęciem pisania pracy plan rozprawki i symbolicznie rozpisać sobie całą pracę, a z pewnością ułatwi to zadanie. :)

2. Budowa rozprawki:

• wstęp: W tej części określamy swoje stanowisku względem całego problemu oraz wprowadzamy odbiorcę w tematykę pracy;
• rozwinięcie: Jest to kluczowa część kompozycyjna rozprawki. To właśnie w niej znajduje się pełna argumentacja wobec obranego stanowiska względem problemu (o którym wspomnieliśmy w rozwinięciu). Cała argumentacja (minimum 3 argumenty) musi być rzeczowa (przywołuje istotne i prawdziwe fakty) oraz rozpisana zgodnie z zasadami trójdzielności (każdy argument rozpoczynamy nowym akapitem - wcięciem w tekście).
• zakończenie: Ta część podsumowuje całą naszą pracę i zachęca odbiorcę do rozważań o problemie.

3. Jak argumentować? Rozprawka maturalna odwołuje się do tekstów literackich, filmów, obrazów czy dzieł. Pierwszy etap pracy powinien zawierać odpowiedź na pytanie o czym jest i czego dotyczy problem. Następnie analizujemy tekst dołączony do pracy i określamy formę rozprawki (twierdząca, przecząca lub ambiwalentna (Tak, ale…; Nie, ale…), co pozwoli na odpowiednie odwołanie się do znanych nam źródeł, które nawiązują do tematu, by umocnić postawioną przez nas tezę. W pierwszym akapicie uwzględniamy augmentację na podstawie załączonego tekstu (jak i całej lektury!).

4. Czego należy unikać?

• rozpoczynania pracy bez wstępu lub wstępu od tezy (bez wprowadzenia);
• pojęć ogólnych;
• stosowania potocznego języka;
• uwzględnia argumentów na podstawie tekstów kultury, które nie zostały ujęte w poleceniu;
• pisania schematycznego wstępu (naświetlającego kolejność argumentów, odwołanie do tekstów) - pamiętaj, że wstęp ma zachęcić odbiorcę do dalszego czytania;
• pisania zakończenia na siłę.

5. Przykładowe zwroty: A) Wprowadzenie tezy/hipotezy:

• Temat zakłada…
• Temat sugeruje stanowisko …(aprobujące/nieaprobujące)…, jednak….
• Nawiązując do tematu…
• Moje stanowisko wobec postawionego pytania…

B) Wprowadzenie argumentów:

• Pierwszym argumentem ukazującym słuszność mojej tezy…
• Należy również wspomnieć o…
• Kolejną kwestią, jaką chcę poruszyć…
• Nie wolno zapomnieć o…
• Pragnę zwrócić uwagę także na…
• Warto zauważyć, że…

C) Wprowadzenie własnego zdania:

• Uważam, że….
• Myślę, że…
• Moim zdaniem…
• Śmiem nie zgodzić się ze stwierdzeniem…