emat: Idea wypraw krzyżowych w średniowiecznej Europie

Czym tak na prawdę są wyprawy krzyżowe? Inaczej nazywane, krucjatami, są szeregiem wypraw wojennych, których główną ideą było rozszerzenie strefy wpływów papiestwa, podejmowanych przez chrześcijańskie rycerstwo zachodniej Europy w latach 1096 czyli od I krucjaty do 1291 czyli do upadeku Akki, ostatniej twierdzy krzyżowców w Ziemi Świętej. Krucjaty zostały zapoczątkowane przez papieża Urbana II, który na synodzie w Clermont w 1095 wezwał rycerstwo zachodnioeuropejskie do walki z niewiernymi oraz odbicia Ziemi Świętej i Jerozolimy z rąk Turków. 
Wbrew powszechnym opiniom, idea świętej wojny nie została wymyślona przez papieża Urbana II. Na zjeździe w Clremont Urban II wezwał do pierwszej krucjaty na wschód, nie zaś do pierwszej krucjaty w ogóle. Pojęcie krucjat wywodzi się z Cesarstwa Bizantyjskiego, stworzył ją cesarz Herakliusz władający Wschodnim Cesarstwem od 610 do 641 roku. Po raz pierwszy została wykorzystana podczas wojen z Persami, jakie tyczył z nimi wówczas Basileus Bizancjum w Vii wieku. W późniejszym czasie idea świętej wojny doczekała się usankcjonowania prawnego i ideologicznego. 
Podstawą każdej krucjaty była oczywiście święta wojna, a krzyżowcy mieli działać tylko przeciw niewiernym. W rzeczywistości, chodziło o nawrócenie na prawdziwą,jedyną i słuszną wiarę? jak i o podbój zamieszkanych przez nich obszarów. Krucjaty miały być formą ewangelizacji, nie miały jednak wiele wspólnego z miłosierdziem, gdyż najczęściej nawracano ogniem i mieczem. Krucjata uzyskała status świętego obowiązku i uznano ją za czynność religijną. Według ówczesnych nauk Kościoła na czas trwania wyprawy Chrześcijanie powinni zaprzestać wojen między sobą i zjednoczyć przeciw wrogom wspólnej wiary. Ustalono, że tylko głowa Kościoła poprzez struktury kościelne ma prawo do ogłaszania świętej wojny. Ponadto wszelkie ziemie podbite w wyniku wyprawy przechodzą na własność Kościoła. 
I krucjata została zainicjowana przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont w 1095 roku a trwała od 1096 do 1099 roku. Urban II zgłaszał się do synów Bożych, osób świeckich i duchownych ponieważ niepokoiło go zagrożenie Bizancjum, niszczenie kościołów i wschodni chrześcijanie pod władzą islamu. Papież za pomoc obiecywał: „wszystkim idącym tam, w wypadku ich zgonu na lądzie czy morzu lub w boju z poganami, od tej chwili odpuszczone będą grzechy”, „niech się obecnie staną rycerzami ci, którzy przedtem byli rozbójnikami... niech otrzymają teraz wieczną nagrodę ci, którzy dawniej za małą zapłatę byli najemnikami. Niech podwójny honor uwieńcza wysiłki tych, którzy trudzili się ze szkodą ciała i duszy.” Wyprawa była źle zorganizowana i niemal bezwartościowa pod względem militarnym. W jej skład wchodzili głównie chłopi i biedota, ale też pospolici przestępcy, którzy odłączyli się od głównego pochodu. Pod mury świętego miasta krucjata dotarła w czerwcu 1099 roku i rozpoczęła jej oblężenie. Pierwsza próba zdobycia miasta odbyła się 13 czerwca i zakończyła się klęską krzyżowców. Głównym powodem było niedostateczne przygotowanie. Ostateczne zwycięstwo przyszło 15 lipca. Już w kilka dni po zdobyciu Jerozolimy większa część krzyżowców postanowiła wrócić do domów. Na terenie całej Palestyny powstało Królestwo Jerozolimy. Jego pierwszym władcą został Gotfryd z Bouilon, przyjmując tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Jednak jak możemy przeczytać u Anonima, wyprawa ta nie była zgodna z główną ideą, która mówiła tylko o ewangelizacji i miłosierdziu a mianowicie :"I tak nasi dostali się do miasta, a co który naszedł z dóbr w domach i w oficynach, to zabierał na własność. Gdy nastał dzień, gdziekolwiek znaleźli wroga, mężczyznę czy kobietę, mordowali ich.”
Na czele II krucjaty po raz pierwszy stanęli europejscy władcy: Konrad III i Ludwik VII. Utrata Edessy wstrząsnęła europejskimi dworami. Był to główny bodziec, który spowodował, że papież Eugeniusz III wezwał do krucjaty przeciw Turkom. Opat cystersów z Clairvaux – Bernard wydał przemówienie wygłoszone w Vezeley które skierował do francuskich możnowładców. Odzew był równie entuzjastyczny jak ten na odezwę Urbana II z 1095 roku. Dwa zastępy prowadzone przez odmiennych władców dotarły do Konstantynopola w niewielkich odstępach czasu. Następnie wyruszyli do Królestwa Jerozolimy. W tym czasie w Jerozolimie rządy sprawowała królowa Melisanda, sprawującą regencje za swojego małoletniego syna, późniejszego Baldwina III. Po uroczystościach powitalnych, przywódcy wojsk chrześcijańskich wzięli udział w naradzie. Podczas tych rozmów podjęto decyzje o ataku na Damaszek. Był to jeden z pierwszych i dużych błędów tej wyprawy. Cała operacja była źle przygotowana co spowodowało olbrzymie straty w krótkim czasie. Oblężenie Damaszku trwało zaledwie kilka dni, po czym europejczycy rozpoczęli odwrót. Wycofujące się rycerstwo i piechota była ciągle atakowana przez jazdę turecką.Niedobitki armii krzyżowej dotarły do Królestwa Jerozolimy. Druga krucjata, stała się olbrzymią klęską. Chrześcijańska Europa oraz chrześcijańskie kraje Bliskiego Wschodu, utraciły bezpowrotnie tysiące rycerzy oraz prestiż. Prysnął również mit o niepokonanej armii chrześcijan. Od tej pory świat islamu stał się o wiele trudniejszym przeciwnikiem.
Wyprawa wojenna pod dowództwem: cesarza Fryderyka I Barbarossy, króla angielskiego Ryszarda Lwie Serce i króla francuskiego Filipa II Augusta nosi nazwę III krucjaty. Została przeprowadzona w latach 1189-1192 w celu odzyskania ziemi świętej z rąk sułtana ajjubidzkiego Saladyna. Na wieść o upadku Jerozolimy papież Grzegorz VIII, wysłał do wszystkich wiernych list okólny, w którym za utratę Jerozolimy obwinił grzechy chrześcijan. Wezwał więc wszystkich do ścisłego postu w każdy piątek, oraz do powstrzymania się od spożywania mięsa w środy i soboty. By uzmysłowić rangę tych wyrzeczeń, krewni papieża i kardynałowie mieli też przestrzegać postu w poniedziałki. Na zakończenie ogłosił wezwanie do III krucjaty. W maju 1190 roku wojska niemieckie walczyły pod Iconium z turkami gdzie zwyciężyli, nieszczęśliwy wypadek Fryderyka i niewyjaśnioną do końca jego śmierć spowodowały że krucjatę przejął jego syn Fryderyk Szwabski, lecz jego armia wpadła w zarazę pod Antiochią i to był koniec krucjaty dla strony niemieckiej.  Również wyprawa drugiego "wielkiego" czyli Ryszarda Lwie Serce nie toczyła się zbyt dobrze. Ryszard dotarł na Sycylię skąd miał udać się do Palestyny, niestety jego flota rozbiła się na Cyprze podczas sztormu. Tam Ryszard prowadził negocjacje z Izaakiem w sprawie zwrócenia skarbu Ryszardowi, ten jednak ostatecznie się nie zgodził. Ryszard wpadł w pasję i zajął cały Cypr. Wybudował machiny oblężnicze i udał się w czerwcu 1191 roku do Palestyny. Tam czekało na niego garstka niemców, król Francji - Filip, książę Austrii Leopard oraz templariusze. Wszyscy od kilku lat oblegali Akke. Dzięki Ryszardowi znów podjęto szturm tym razem z machinami oblężniczymi. Saladyn musiał się wycofać. Zdobyto również Tyr. W między czasie w niewyjaśnionych okolicznościach zdezerterował Leopard a Filip wrócił do Europy. Ryszard został sam, ale z pomocą templariuszy rozpoczął oblężenie Jerozolimy. Kiedy Ryszard oglądał z daleka mury Jerozolimy to przysłaniał sobie oczy tarczą powtarzając sobie że to miasto nie jest przeznaczone dla chrześcijan. W 1194 roku zakończyło się oblężenie Jerozolimy. Ryszard wynegocjował aby pielgrzymi mieli w każdej chwili dostęp do miasta Jerozolimskiego, ale samo miasto pozostanie we władaniu muzułmanów. 
IV wyprawa? Moim zdaniem chyba najbardziej zasługuję na miano hańby. Trwała w latach 1202-1204. Głównym celem tej wyprawy krzyżowej było odzyskanie Jerozolimy, jednak historia opisuje całkiem odmienny przebieg tej krucjaty a można to zauważyć w tekście spisanym przez papieża Innocentego III: „Wy, nie mający względem Greków żadnych praw jako też władzy, daliście się poznać na tym, że wasi złożywszy śluby czystości, szybko im się sprzeniewierzyli, skoro zwróciliście broń nie przecie Saracenom, lecz chrześcijanom, nie dążąc do odzyskania Jerozolimy , lecz do zajęcia Konstantynopola, przekładając dobra doczesne nad bogactwo niebieskie.” Kolejnym argumentem który powinien powodować wstyd nawet na samym początku myśli o tej wyprawie jest to jak krzyżowcy zachowywali się wobec ludzi; uprawiali nierząd i cudzołóstwo, zmieniali główną ideę, charakter religijny zastąpił łupieżczym oraz bezcześcili kościół  i wszystko co z nim związane. Czy właśnie to było głównym powodem wszczęcia wypraw określanych krzyżowymi? Zdecydowanie główna idea została tutaj położona i w żadnym wypadku nie da się tutaj wybronić zachowań jakie miały tam miejsce.
Następna w kolejce jest V wyprawa, nic raczej dziwnego. Trwała ona od 1217 do 1221 roku. Udział w niej wzięło rycerstwo francuskie, włoskie, węgierskie, niemieckie. Nowa wyprawa miała zostać skierowana do Egiptu. W listopadzie 2017  znaczące siły krzyżowców pod wodzą króla Węgier Andrzeja II, księcia Antiochii Boemunda IV Jednookiego oraz króla Cypru Hugo I Cypryjskiego podjęły działania na terenie Transjordanii. Muzułmanie wycofali się do Damaszku. W tej sytuacji krzyżowcy zdecydowali się również na odwrót, nie przystępując zimą do oblężenia miasta.W maju 1218 roku silna flota krzyżowców, pozostawiając w Ziemi Świętej kontyngent niemiecki, wypłynęła z Akki w kierunku Damietty. Dowodzone przez króla jerozolimskiego Jana z Briennewojska krzyżowców zdobyły położoną w pobliżu Damietty twierdzę i przystąpiły do oblężenia miasta. W imieniu papieża dowództwo nad wyprawą sprawował jego legat, kardynał Pelagio Galvani. W zamian za wycofanie się z Egiptu muzułmanie zaproponowali krzyżowcom zwrot Jerozolimy i relikwii Krzyża Świętego. Pelagio Galvani odrzucił jednak tę propozycję. W listopadzie 1219 roku krzyżowcom udało się w końcu zdobyć Damiettę. W lipcu 1220 roku wojska krzyżowe zaczęły posuwać się w górę Nilu. Wojska egipskie okrążyły armię krzyżowców, a jednocześnie flota sułtana odcięła ich od Damietty. Kardynałowi Galvaniemu udało się wyrwać z oblężenia, jednak większość armii zmuszona została do kapitulacji. W następnym roku krzyżowcy opuścili Damiettę i powrócili do Akki. V wyprawa nie była koniecznie przeprowadzona w słuszności, poprzez wolną wolą aby przekonać do chrześcijaństwa, jak możemy przeczytać w dekrecie soboru laterańskiego z 1215 roku, krzyżowcom zostało obiecane: „ mają być zwolnieni z danin i opłat oraz innych ciężarów, a ich osoby i dobra, po przyjęciu krzyża, bierzemy w opiekę św. Piotra i naszą” cóż więc kto by sobie to odpuścił w tamtych czasach? Moim zdaniem wyprawa była przeprowadzona przez ludzi liczących na wartości materialne, nagrody a nie samą chęć uduchowienia niewiernych co jak wiadomo była główną inicjatywą tych wypraw.
VI wyprawa krzyżowa kolejna w kolejce z wypraw wojennych w celu szerzenia chrześcijaństwa, która odbywała się w latach 1248–1254. Udział w krucjacie wzięło głównie rycerstwo francuskie na czele z królem Ludwikiem IX. Krzyżowcy zaatakowali Egipt, zdobyli Damiettę i wyprawili się w roku 1250 na Kair, gdzie Ludwik IX i duża liczba rycerstwa dostała się do niewoli. By odzyskać wolność, król musiał oddać Damiettę oraz zapłacić kwotę odpowiadającą poborom podatkowym z dwóch lat. Po rozbudowie fortyfikacji w Akce i Jaffie powrócił w roku 1254 do Francji. Po klęsce poniesionej pod Al-Mansurą układ pokojowy zawarty z nowymi mameluckimi władcami Egiptu pozwolił Ludwikowi IX na wycofanie się i odpłynięcie z resztką wojsk do Akki.
VII wyprawa krzyżowa czyli jak wiadomo ostatnia z wypraw krzyżowych.

Król Ludwik IX jeszcze raz postanowił interweniować zbrojnie i w 1270 stanął na czele siódmej krucjaty, w której udział wzięło głównie rycerstwo francuskie, ale również angielskie. Podczas oblężenia Tunisu wybuchła zaraza, król Ludwik IX padł jej ofiarą. Pozostali krzyżowcy wycofali się pośpiesznie. W 1289 egipscy mamelucy zdobyli Trypolis, a w 1291 Akkę. Można byłoby kończyć na tej 7 a zarazem oficjalnie ostatniej wyprawie krzyżowej ale nie można zapomnieć o innych, czyli wyprawach ludowych, których głównymi uczestnikami byli chłopi i pospolici przestępcy; wszystkie jednak zakończyły się klęską. Natomiast zalicza się do nich: I wyprawa która odbyła się w 1096 roku, poprzedzała I wyprawę krzyżową . Prowadzona przez kaznodzieję Piotra z Amiens. Krzyżowcy ludowi dokonali kilku masowych rzezi ludności żydowskiej w Nadrenii i na szlaku swoich przemarszów, a po wkroczeniu do Azji Mniejszej zostali zmasakrowani przez oddziały sułtana Kilidż Arslana podczas oblężenia zamku Kserigordon i w bitwie pod Civetot. II wyprawa ludowa odbyła się w 1147 roku i zarówna jak pierwsza tego typy, towarzyszyło II wyprawie krzyżowej. Moim zdaniem najmniej potrzebna i żenująca dla chrześcijanin - Krucjata dziecięca która rozpoczęła się w 1212 roku. Prowadzona przez grupę francuskich i włoskich kaznodziejów ludowych, zgromadziła kilkadziesiąt tysięcy dzieci, uważano że tylko one, o czystym sercu są w stanie nawrócić niewiernych. Większość dzieci zginęła z głodu na okrętach, reszta została wysadzona na Cyprze lub sprzedana w niewolę muzułmanom. Mówi się o pozytywnych skutkach tych wypraw a należą do nich między innymi: rozwój handlu lewantyńskiego i miast włoskich, rozkwit ruchu pielgrzymkowego, rozwój żeglugi, poznanie nowej kultury przez Europejczyków, wydaje się że wyprawy przyniosły same dobre skutki jednak warto wspomnieć o tych negatywnych które stosunkowo do tych wyżej przytoczonych są ogromem. znaczące osłabienie i częściowe zniszczenie wschodniego chrześcijaństwa wraz z jego bogatą kulturą, wzrost niechęci do pogan i innowierców w Europie, nieodwracalne zniszczenie wielu dzieł sztuki, architektury, śmierć setek tysięcy ludzi, pogorszenie stosunków z wyznawcami prawosławia oraz wiele innych. Więc zastanówmy się nad tym czy wyprawy były zgodne z ich ideą? Z nawróceniem niewiernych w miłosierdziu. Podczas oświecenia, narodziło się współczesne spojrzenie na krucjaty. Większość filozofów, jak Wolter, wierzyła, że chrześcijaństwo średniowieczne było nikczemnym zabobonem. Krucjaty były dla nich barbarzyństwem wiedzionym przez fanatyzm, chciwość i pożądliwość. Dla Runcimana krucjaty były moralnie odrażającymi aktami nietolerancji w imię Boga. Człowiek średniowiecza, który wziął krzyż i pomaszerował na Bliski Wschód, był albo cyniczny, albo pazernie chciwy, albo naiwnie łatwowierny.