Rozwiązywanie problemów kryminalnych trapiących społeczności lokalne

I) Metody rozwiązywania problemów

1. Cykl Deminga (PDCA): od P (plan, planowanie) D (do, działanie) C (check, kontrola) A (actualisation, poprawa, korekta) – to tyleż ogólny schemat, co podkreślenie cykliczności, konieczności weryfikacji i korygowania/doskonalenia działań. To zatem cykl poprawy!

2. SARA (metoda stosowana w Wielkiej Brytanii) od S (scanning, identyfikowanie [problemu kryminalnego]) A (analysis, analiza przyczyn, poszukiwanie źródeł zjawiska) R (response, odpowiedź na zidentyfikowane przyczyny, działanie, opracowanie strategii profilaktycznej) A (assessment, szacowanie/ocena [rezultatów])/ SARAM (dodatkowo maintenance – utrzymanie)

3. CAPRA (metoda stosowana przez policję kanadyjską) od C (clients - osoby, dla których będzie realizowany projekt profilaktyczny) A (analysis – identyfikacja problemu kryminalnego lokalnej społeczności i jego przyczyn) P (partnership – poszukiwanie partnerów do realizacji przedsięwzięcia) R (response – opracowanie i wdrożenie działań profilaktycznych) A (assessment )

4. ProCTOR (też strefa anglosaska) od Pro (problem) C (cause – przyczyna/przyczyny wystąpienia problemu) T (tactic/treatment – taktyka walki z problemem) O (output – [pomiar] wydajności, wyniku) Result (stwierdzenie rezultatów – komparatystyka, porównanie stanu po ze stanem przed, z zamiarami…)

5. Metoda 5-I (wykorzystywana w ramach Europejskiej Sieci Zapobiegania Przestępczości (EUCPN) od I (intelligence – wywiadu, dowiadywania się o problemach miejscowej ludności) I (intervention – interwencja, a raczej wstęp do niej, tj. określenie sposobów działania) I (implementation – wdrożenie działań) I (involvement – zaangażowanie partnerów: instytucji i osób) I (impact – zbadanie/zmierzenie wpływu podjętych działań na zidentyfikowany problem)

II) Cechy wspólne powyższych metod, sposobów

1. Lider (określenie, kto nim będzie, wybór: samorządowiec, policjant?)

2. Identyfikowanie problemu (może to robić dzielnicowy, mogą inne osoby/zespoły; ważne, by identyfikował odczucia, nie statystyki, bo te policja posiada; można to robić rozmawiając z mieszkańcami, przedstawicielami władzy wykonawczej, radnymi, organizując badania ankietowe, przeglądając fora internetowe) a. ankiety są ważne, bo mogą pomóc w weryfikowaniu wiedzy na temat ciemnej liczby przestępstw i ich rodzajów; b. ankiety aktywizują respondentów (niektórych), włączają ich do działań prowspólnotowych, wzmacniają zaufanie do policji (jeśli to ona te ankiety zleca, sygnuje) c. z tego też względu ankieta powinna być podpisana przez osobę uwiarygodniającą instytucję taką ankietę zlecającą (np. komendanta policji odpowiedniego szczebla)

3. Ustalenie klienta, do którego adresowane jest działanie zapobiegawcze; a. klient bezpośredni (np. autor graffiti) b. klient pośredni (mieszkańcy) c. zasada Pareto (20% przyczyn daje 80% skutków; przyczyn istotnych jest zatem niewiele, trzeba je zidentyfikować, a będziemy mieli 4/5 problemu z głowy)

4. Analiza kryminalna (trójkąt kryminalny)

5. Analiza operacyjna (taktyczna); służy działaniom natychmiastowym

6. Analiza strategiczna – służy realizacji celów dalekosiężnych,

7. SWOT (analiza/porównanie: strenghts – mocnych stron, weaknesses – słabych stron, opportunities – sposobności, możliwości działań, threats – zagrożeń)

8. Burza mózgów a. przygotowanie b. etap pomysłowości c. etap ekspercki d. rangowanie pomysłów

9. Metoda Kaoru Ishikawy (rybiej/rybich ości 5xM+E) od M (man/men – człowiek/ludzie) M (material – surowiec, składniki) M (machine – narzędzia, instrumentarium) M (method – metody działań) M (management – zarządzanie, kierownictwo) E (environment – otoczenie, środowisko)

Główny problem kryminalny stanowi „głowę szkieletu ryby” – przyczyn szukamy wśród o ości, kości szkieletu.

10. Zasada formułowania celów działań w rozwiązywaniu problemów kryminalnych – to ważne, bo pozwala formułować cele realistyczne, weryfikować ich osiągnięcie SMART od S (specyfic – uszczegółowione) M (measurable – mierzalne) A (achievable – osiągalne) R (result – oriented, tj. nastawione na rezultat) T (time – bound, tj. określone w czasie)
11. Metoda CAPS – 5 kroków – rozwiązywania problemów kryminalnych od Chicago Alternative Policing Strategy, tj. Chicagowska Alternatywna Strategia Policyjna a. Metoda dotyczyła na początku redukcji przestępczości w parku miejskim w Chicago. Polegała na organizowaniu JCPT, tj. Joint Community-Police Training, wspólnych szkoleń dla policji i mieszkańców, uznano bowiem, że współdziałanie musi być. b. Chicago podzielono na 279 okręgów, do każdego przypisano 8-9 policjantów (wyszło statystycznie mniej więcej jak u nas na 1 dzielnicowego – ok. 3 tys. mieszkańców na policjanta). Oddelegowani pracowali w okręgu co najmniej rok. W efekcie uzyskano większe zintegrowanie społeczności lokalnych, ośmielenie mieszkańców, wzrost zaufania do policji c. Zidentyfikowano problemy (np. to, że niebezpiecznie jest w parku, że problemy generuje otwarty nocą sklep monopolowy, że ośmieleniem są dla potencjalnych przestępców nieuporządkowane śmieci; wskazano na problemy wiążące się z handlującymi narkotykami, z brakiem oświetlenia, z przystankami autobusowymi itp.). d. Problemy rozwiązywano/minimalizowano metodą 5 kroków:

I) Określenie problemów i ustalenie kolejności ich rozwiązywania Zasada podstawowa tego kroku to wybór najważniejszego problemu, bo wtedy jest szansa, że mieszkańcy zechcą się zaangażować w jego rozwiązanie

II) Analiza przyczyn zjawiska uznanego przez społeczność lokalną za niepożądane Stosujemy 7 złotych pytań kryminalistycznych: co, gdzie, kiedy, jak, czym, dlaczego, kto? W metodzie CAPS analizę prowadzi się z wykorzystaniem trójkąta kryminalnego, zastanawiając, co zrobić, aby utrudnić lub uniemożliwić popełnienie przestępstwa.

• można dzielić zebranych na 3 grupy, aby każda zajęła się innym bokiem trójkąta (miejscem/okolicznościami, ofiarą, przestępcą/sprawcą)
• można wykorzystać burzę mózgów przy wyborze problemu kryminalnego i opracowaniu każdego z boków
• ważne, aby wskazać maksymalną liczbę możliwych przyczyn; taka analiza jest konieczna, aby trafić w sedno, a nie działać po omacku

III) Ustalenie strategii działania Strategia powinna określać, co należy zrobić, aby uniemożliwić powstanie/powstawanie (odradzanie się) problemu kryminalnego. Strategia powinna być ukierunkowana na wszystkie boki trójkąta i: • Musi być zgodna z prawem • Powinna określać stan do osiągnięcia (miary tego stanu; co będzie sukcesem, a co porażką) • Powinna przewidywać czas realizacji tego, co założone • Powinna też wskazać podmioty odpowiedzialne za realizację zadań.

Przykład: napady na kobiety w parku miejskim – co zrobić, aby było ich mniej lub aby do nich w ogóle nie dochodziło???

IV) Realizacja V) Ocena – to etap tyleż końcowy, co permanentny, gdyż powinna być dokonywana na bieżąco. Może też stanowić punkt wyjścia do identyfikacji, analizy i podjęcia próby rozwiązania kolejnego problemu!

Przykład: trocie, wędkarze, kłusownicy… —————————————————-

12. Zasady przeprowadzania działań profilaktycznych a. wychodzenie naprzeciw zapotrzebowaniu społeczności lokalnych (i tworzenie programu w konkretnej społeczności) b. prawny obowiązek zapobiegania przestępczości c. poprzedzenie działań programowych rzetelną analizą, dokładne ich planowanie, systematyczna ich realizacja

(Przykład: incydentalne wprowadzanie patroli pieszych to nie wygaszanie, lecz tłumienie negatywnych zjawisk)

d. pozyskiwanie lokalnych (i nie tylko) autorytetów do działań na rzecz programu e. pozyskiwanie innych osób mogących wesprzeć program (ze względu na stanowiska, majętność, wiedzę) f. nadrzędność działań kreatywnych nad represyjnymi g. wykorzystanie nowoczesnych metod zabezpieczania osób i mienia i. wyznaczanie realizatorów poszczególnych zadań (z imienia i nazwiska) wg ich kompetencji, zainteresowań, możliwości j. precyzyjne określenie czasu realizacji k. współpraca wielu podmiotów i wielopłaszczyznowość (wielokierunkowość) działań profilaktycznych l. adekwatność podjętych działań zapobiegawczych do zagrożenia przestępczością

(przykład: obecność patroli zmotoryzowanych, brak patroli pieszych); chodzi o eliminowanie problemu z użyciem sił i środków, których brakuje/może zabraknąć na eliminowanie innych problemów