Czym są i kiedy określono tzw. „Prawa człowieka”? Otóż są one koncepcją, według której każdemu człowiekowi przysługują pewne i określone prawa odnoszące się do godności ludzkiej. Prawa te mają charakter :

1. powszechny;
2. przyrodzony;
3. niezbywalny;
4. nienaruszalny;
5. naturalny;
6. niepodzielny. Pamiętać należy, że każde państwo ma obowiązek ochrony tych praw, niezależnie od ustroju i krajowej regulacji prawnej. Poszanowanie praw człowieka uważane jest za podstawę pokoju i sprawiedliwości na świecie. Jak podaje „Międzynarodowa encyklopedia prawa publicznego” - prawami człowieka są te wolności, środki ochrony oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami, wszyscy ludzie powinni móc domagać się od społeczeństwa, w którym żyją Najbardziej znanym i obowiązującym dokumentem określającym prawa człowieka jest „Powszechna deklaracja praw człowieka”, która została uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 10 grudnia 1948 roku. Pierwszy artykuł owej deklaracji mówi : „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.” Wszystkich artykułów jest 30. Odchodząc od „Powszechnej deklaracji praw człowieka” a jednocześnie bazując na niej postaram się w prosty sposób pokazać najważniejsze prawa, które nam jako ludziom przysługują. Jak wiadomo, prawa człowieka uważane są jako normy powszechnie obowiązujące, sprawia to, że wykazują bardzo duże podobieństwo norm o charakterze stricte moralnym. Należy jednak zauważyć, nie istnieje potrzeba ich uzasadnienia, uzasadniać trzeba tylko odstępstwa od nich. O czym mówią prawa człowieka? Jakie są i czemu mają służyć?
7. Mamy prawo do życia – nikt nie może nas go pozbawić, żadnym wyrokiem sądu a ni innymi postanowieniami nie możemy być go pozbawiani.
8. Prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania – nie można człowiekowi narzucać swoich poglądów, nie pozwalać mu myśleć swobodnie ani zakazywać uczestniczenia w praktykach religijnych.
9. Prawo do głoszenia swoich poglądów i opinii bez względu na ich treść i formę – mamy prawo do wyrażania swoich poglądów (jednakże należy pamiętać, że nasza wolność kończy się tam, gdzie zaczyna wolność drugiej osoby)
10. Prawo człowieka do uznawania wszędzie jego podmiotowości prawnej – wszędzie i w każdym względzie podmiotem prawa powinien być człowiek.
11. Zakaz stosowania tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania i karania.
12. Zakaz trzymania człowieka w niewolnictwie lub poddaństwie - pierwszy artykuł „Powszechnej deklaracji praw człowieka” wszystko wyjaśnia – rodzimy się równi i wolni.
13. Zakaz skazywania człowieka za czyn, który nie stanowił przestępstwa w chwili jego popełnienia – jak wiadomo prawo nie działa wstecz.
14. Zakaz pozbawiania wolności jedynie z powodu niemożności wywiązania się ze zobowiązań umownych – według mnie znaczy tyle co nakładanie co najwyżej kar umownych, nie pozbawiania człowieka wolności. Możemy wyróżnić prawa osobiste, takie jak: • Prawo do dobrego życia • Prawo do rzetelnego sądu • Prawo do decydowania o swoim życiu • Prawo jednego człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna drugiego • Prawo do szczęścia Są również tzw. „prawa negatywne” czyli prawa służące ochronie wolności jednostki przed ingerencją ze strony państwa. Wyróżniamy tam takie jak: • Prawo do obywatelstwa • Możliwość uczestniczenia w życiu publicznym • Czynne prawo wyborcze • Bierne prawo wyborcze • Wolność zrzeszania się • Prawo do uczestniczenia i organizowania pokojowych manifestacji • Prawo do składania wniosków, petycji, skarg • Dostęp do informacji o działaniach władz i osób publicznych • Równy dostęp do służby publicznej. „Prawa pozytywne” natomiast, mówią o uprawnieniach jednostki do świadczeń na jej rzecz czyli – prawa socjalne. Tutaj mamy prawo do: • Ochrony zdrowia • Nauki • Odpowiedniego i zadowalającego wynagrodzenia, zapewniającego jednostce i jej rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej • Pomocy socjalnej (ogólnie) • Rozrywki Prawa ekonomiczne – Mówi o nich również Art. 64 Konstytucji RP. • Prawo do pracy • Prawo do własności • Prawo do dziedziczenia Prawa solidarnościowe – są to wszystkie prawa przysługujące grupom społecznym, np. prawo narodów do samostanowienia. Wyróżniamy także prawa kulturalne, takie jak: prawo do wolności twórczości artystycznej, do badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, do wolności korzystania z dóbr kultury i ich wytwarzania.

Omówione tutaj bardzo ogólnie przeze mnie prawa mają służyć nam, ludziom, jako ochronie naszych praw jak i obowiązków. Jednakże ze względu na ciągle i dynamicznie zmieniającą się sytuację na świecie i wynikające z tego zagrożenia dla bezpieczeństwa społeczeństw i całych państw niektóre prawa wcześniej wymienione mogą być w pewnych stopniach ograniczane bądź zupełnie zawieszone. Zajmę się tym później w niniejszej pracy, na początku postaram się zdiagnozować i przedstawić jakie są współczesne zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego możemy podzielić na :

1. Zagrożenia militarne.
2. Zagrożenia polityczne.
3. Zagrożenia ekonomiczne.
4. Zagrożenia ekologiczne. Można uważać, że zagrożenia militarne nie stanowią już tak ważnego problemu we współczesnym świecie jak jeszcze kilka dekad temu. Jednakże ciągle trzeba brać je pod uwagę bo jak uczy nas historia, ta lubi się powtarzać, zawsze ze dwojoną siłą i skutkami. Co należy to zagrożeń militarnych? Jest to z pewnością niewystarczająca demokratyczna kontrola nad siłami zbrojnymi i planowaniem obronnym i tolerancja dla sił nieposłusznych konstytucyjnie ustanowionym władzom. Pamiętać należy także o nieprzestrzeganiu lub odchodzeniu od zobowiązań w dziedzinie kontroli zbrojeń i czasem barku reakcji na naruszenia tych właśnie zobowiązań, co w praktyce niejednokrotnie kończyło się interwencją zbrojną. Tym co warto zapamiętać z jeszcze niedawnych czasów była nadmierna rozbudowa wojsk i ich potencjałów, która to mogła i naruszała regionalną równowagę sił. Do zagrożeń militarnych należy bez wątpienia, i przede wszystkim, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia oraz nielegalny transfer materiałów potrzebnych to skonstruowania takich broni. Wszystkie tu wymienione przeze mnie zagrożenia mają swoje ograniczenia w różnego rodzaju umowach międzynarodowych, których wymiana zajęłaby mi dużo miejsca więc przytoczę tylko jedną „Układy rozbrojeniowe o redukcji zbrojeń jądrowych START I z 31 lipca 1991 roku oraz START II z 3 stycznia 1993 roku”.

Kolejnym zagrożeniem jest zagrożenie polityczne. Należy je rozumieć jako nasilenie się działań zorganizowanych grup społecznych (sił), uniemożliwiające przez państwo pełnienie jego głównej roli, a co za tym idzie, brak możności istnienia mechanizmów realizujących interes narodowy. Do zagrożeń tych należy : • naruszanie zobowiązań wynikających z Karty Narodów Zjednoczonych i traktatów międzynarodowych, • niemożliwość rozwiązywania sporów wewnętrznych i zewnętrznych, powstałych na tle etnicznym terytorialnych konfliktów oraz dążeń do suwerenności, • agresywne ruchy secesjonistyczne, kwestionujące terytorialną integralność państw, • akty i praktyki terrorystyczne, • próby stworzenia sfer wpływów lub regionalnej dominacji, • próby zastraszenia państw, w celu wpływania na ich wolę do wstępowania lub pozostawania poza regionalnymi organizacjami bezpieczeństwa, • tworzenie nowych linii podziału na miejsce starych, • nastawienie konfrontacyjne, jako wynik pozostania mentalności zimnowojennej, • brak wzajemnego zaufania i współpracy w sytuacjach kryzysowych, • niezdolność nowych struktur demokratycznych do wprowadzania porządku konstytucyjnego i ochrony obywateli przed dyskryminacją i zastraszeniem ze strony uzbrojonych grup i organizacji kryminalnych, • słabość rządów prawa i struktur społeczeństwa obywatelskiego.

Następnym zagrożeniem, są zagrożenia ekonomiczne. Jak wiadomo, żadne z państw nie jest dzisiaj samowystarczalne a co za tym idzie jest zależne ekonomicznie od innych. Ta współzależność prowadzi czasem do napięć, upadków gospodarczych, powiększających się różnic między nimi. Wynika to z chęci dominacji w regionie czy w świecie pod wieloma względami, w tym pod względem gospodarczym czyli ekonomicznym właśnie. Zastanawiając się nad zagrożeniami ekonomicznymi wyróżnić można takie jak: • trudności ekonomiczne polegające na pogorszeniu standardów życia, wzroście bezrobocia i wysokiej inflacji, • nadmierne nierówności w poziomie dochodów i bogactwo poszczególnych społeczeństw, • nadmierne różnice gospodarcze między państwami i regionami, brak efektywnej i sprawiedliwej sieci bezpieczeństwa socjalnego, • nieodpowiednia polityka socjalna, które można narazić na niebezpieczeństwo, realizację reform gospodarczych, • zbyt wolne i nieodpowiednie posunięcia w procesie reform gospodarczych, • jednostronnie wywierane presje i blokady gospodarcze w celu realizacji celów politycznych.

Ostatnim zagrożeniem jest zagrożenie ekologiczne. Związane są one z ciągłym rozwojem gospodarczym i potrzebą szukania co raz to nowych rozwiązań w sferze przemysłowej. Właśnie rozwój owego przemysłu na szeroką skalę zakłóca ekosystemy, rujnuje glebę, zatruwa wodę i powietrze. Ciągły przyrost liczby ludności na świecie i wiążący się z tym brak pożywienia ma swoje odzwierciedlenie w przemyśle, ludzie muszą produkować go więcej, coraz więcej ziem jest oddawanych pod uprawy, hodowla bydła i wiele innych czynników wpływa na pogarszanie się klimatu na Ziemi. Do zagrożeń ekologicznych zaliczyć można również pozyskiwanie energii. Państwa potrzebują jej do rozwoju swoich gospodarek i przemysłów, a obecne źródła, nie dość, że powoli coraz o nie trudniej to stają się i droższe i ciągle mają negatywny wpływ na życie na świecie. Łatwo zauważyć, że wszystkie te zagrożenia łączą się ze sobą, każde może występować z drugim i najczęściej tak to się odbywa. Skumulowanie się ich wszystkich może być i na pewno będzie punktem zapalnym do kolejnych konfliktów zbrojnych na świecie. Podsumowując, do największych zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego należą :

1. Terroryzm
2. Proliferacja broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia
3. Zorganizowana przestępczość międzynarodowa
4. Klęski żywiołowe i katastrofy naturalne
5. Migracje trans graniczne.

Jak to wszystko ma się do ochrony praw człowieka? Czy da się chronić jednostkę – bez naruszania jej praw i należnej godności? W czasach których żyjemy, mimo, że uważane są za jedne ze spokojniejszych w historii, nie trudno o stwierdzenie, że najgorsze co nas może spotkać i na co mamy jakikolwiek wpływ jest terroryzm. To on stał się „modny”, jego należy się bać i to jego należy zwalczać, nawet z użyciem bezwzględnych środków. Niektóre prawa i tak mamy ograniczone. Nie każdy z nas zna sposoby i efekty działań służb specjalnych – które powinny być i są gwarantem bezpieczeństwa państwa na arenie międzynarodowej. To właśnie ograniczenia w dostępie do informacji o działaniach takich służb jak AW, ABW czy SKW jest w pewnym stopniu ograniczeniem praw o których pisałem wcześniej. Są (te służby) one jednak tak skonstruowane, żeby ich efekty były wymierne – niezauważalne i owszem – potrzebne – oczywiście. Kolejnym ograniczeniem naszej wolności są np. podsłuchiwane rozmowy telefoniczne (nasze są wszystkie nagrywane i przetrzymywane przez kilka lat). Na to też wiele osób się nie godzi, ale skoro jest to ważne dla państwa i czasem stanowi o jego samym czy jego najważniejszych oficjeli bezpieczeństwie – jest konieczne. Ludzie czasem nie rozumieją, że pewne ograniczenia ich praw są związane właśnie z dobrem ogółu. Ja, zgadzając się na służbę z wojsku świadomie zgadzałem się na zabranie mi tych praw, które przysługują zwykłym obywatelom. Zgadzam się z nimi, wypełniam je, bo wiem, że to co robię jest ważne i dla mnie, dla moich bliskich i dla naszego państwa. Wracając jednak do ochrony praw człowieka a bezpieczeństwa międzynarodowego. Uważam, że w obecnych realiach i naprawdę realnych zagrożeniach, prawa człowieka nie są w naszym państwie jakoś szczególnie zagrożone, ba, jestem gotów stwierdzić, że są przestrzegane. Jak wspominałem, może nie wszystkie (dostęp do informacji o działaniach służb specjalnych – to jasne) ale w większości tak. Ochrona praw człowieka w naszych warunkach przebiega więc bez większych zakłóceń, mimo tych wszystkich ograniczeń, które jednak mieszczą się w tych wszystkich umowach międzynarodowych i konwencjach. Gwarantem naszych praw jest Konstytucja RP z 1997 roku i to na jej podstawie są ustalane nasze prawa i obowiązki. Przestrzeganie ich normują wszelakie akty i normy prawne, które zobowiązują nas do ich przestrzegania. Bezpieczeństwo państwa nierozerwalnie wiąże się z bezpieczeństwem międzynarodowym, niestabilny kraj może zdestabilizować cały region, kontynent a i niejednokrotnie cały świat. Dlatego tak ważna jest dyskusja nad wypracowaniem najlepszych rozwiązań ochrony praw jednostki i mającym się do tych praw bezpieczeństwem całych społeczeństw. Wyrzeczenia i ograniczenia jakie narzucane są nam poprzez kodeksy i akty prawne mają właśnie na uwadze (mam taką nadzieję) nie tylko bezpieczeństwo jednostki a bezpieczeństwo całego społeczeństwa. Kraj stabilny finansowo, z mądrą elitą polityczną, dobrze zorganizowanymi służbami cywilnymi i wojskiem, nie musi bać się o siebie. Podnoszenie świadomości społeczeństw, pokazywanie mu co jest największym zagrożeniem i jak temu zapobiec, nawet poprzez ograniczenia ich praw, prowadzić może do zrozumienia i nie wzrastania negatywnych nastrojów. Owszem, trzeba chronić prawa człowieka takie jak jego wolność słowa, myślenia czy wyznania. Prawo do życia też jest niezbędnym i niezmienianym prawem jakie każdemu z nas przysługuje. Należy jednak pamiętać, żeby stawiać dobro społeczeństw ponad dobro jednostki.