Istotą Wizji Bezpieczeństwa Międzynarodowego są wyzwania, zjawiska(czynniki), które ją kształtują. Postaram się wymienić poszczególne czynniki wpływające na Wizję Bezpieczeństwa Międzynarodowego, a jeżeli stanowią zagrożenie dla niej, wówczas dodatkowo przedstawię mechanizmy do ich minimalizowania. Jednym z głównych zagrożeń, jest proliferacja broni jądrowej. Owe zjawisko-zagrożenie nasiliło się zwłaszcza po upadku ZSRR, w grudniu 1991. Wówczas, nastąpiło ryzyko wypływu materiałów rozszczepialnych(plutonu, wzbogaconego uranu, toru), oraz technologii nuklearnych i rakietowych, a także naukowców i kadry technicznej uczestniczących w rozwoju radzieckiego arsenału broni jądrowej, z terytorium byłego ZSRR, zwłaszcza z Białorusi, Ukrainy i Kazachstanu. Te ryzyko było na tyle silne, że byłe republiki radzieckie były niezdolne do efektywnej kontroli swojego potencjału nuklearnego. Ów potencjał był/jest obiektem zainteresowań niektórych państw rozwijających się i ugrupowań terrorystycznych, co jeszcze bardziej potęguje zagrożenie proliferacji broni jądrowej. W jaki sposób się temu zagrożeniu przeciwstawić? Główną siłą zwalczającą ów niebezpieczeństwo stały się kraje Zachodu, zwłaszcza Stany Zjednoczone. To one były głównymi inicjatorkami dokumentów/porozumień międzynarodowych poruszających problematykę przeciwdziałania proliferacji broni nuklearnej, wśród których najważniejsze miejsce ma układ NPT- Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej- z 1968 roku. Układ NPT jasno dzielił te państwa, które mogą posiadać broń nuklearną- wśród nich przede wszystkim USA, ZSRR(do 1991 roku), Rosja(od 1991 roku), Wielka Brytania, Francja, Chińska Republika Ludowa- i na te, nie mające prawa na to. Innymi przykładami dokumentów ograniczających proliferację broni nuklearnej są, m.in. Porozumienie o redukcji i ograniczeniu strategicznych zbrojeń ofensywnych(START I), z 31 lipca 1991 roku, które obligowało Białoruś, Kazachstan i Ukrainę ( czyli te państwa poradzieckie, gdzie potencjał nuklearny dawnego ZSRR-poza Rosją-, koncentrował się najbardziej), w praktyce do przekazania „odziedziczonego” potencjału nuklearnego, w ręce Federacji Rosyjskiej.

Prócz wyżej wymienionych porozumień, warto wspomnieć o programie CTR, czyli Programie Kooperatywnego Zmniejszania Zagrożeń, który stanowił naczelne źródło amerykańskiej pomocy dla państw WNP, na wzmocnienie kontroli nad poradzieckimi instalacjami nuklearnymi. Realizacja CTR, nastąpiła po 1991 roku i opiera się na trzech głównych obszarach: niszczenia i demontażu broni; zapewnieniu tzw. ciągłości opieki, czyli kontroli i środków zabezpieczających broń jądrową oraz materiały rozszczepialne; demilitaryzacji i konwersji sprzętu. Kolejnym zjawiskiem, determinującym wizję bezpieczeństwa międzynarodowego jest terroryzm. Ów zjawisko osiągnęło zasięg globalny, za sprawą Al-Kaidy, Osamy bin Ladena- afgańskiej organizacji terrorystycznej, założonej w 1988 roku. Organizacja ta opiera się na muzułmańskim fundamentalizmie, wymierzonemu przeciw całemu Światu Zachodniemu, jednocześnie atakując jego sojuszników w świecie arabskim- Arabię Saudyjską, Jordanię, Egipt. Al-Kaida dążąc do zakwestionowania porządku światowego, stosuje bezwzględne metody, czego najgłębszym wyrazem jest zamach na wieże World Trade Center, oraz Pentagon, z 11 września 2001 roku, w Nowym Jorku, gdzie zginęło blisko 3 tysiące osób. W jaki sposób przeciwdziałać temu zjawisku? Ponieważ USA, jest główną ofiarą Al-Kaidy, obok Wielkiej Brytanii i Hiszpanii, przystąpiły zatem do zdecydowanej walki z tym ugrupowaniem, atakując Afganistan w 2003 roku, gdzie rzekomo znajdowały/znajdują się główne bazy wroga. Mimo to w rzeczywistości Al-Kaida jest rozproszona na całym świecie, co utrudnia działanie amerykańskiej koalicji, zmierzającej do rozbicia terrorystów. W dodatku nie ujęto dotąd przywódcy Al-Kaidy, Osamy bin Ladena, co znacznie przedłuża konflikt.

Następnym czynnikiem wpływającym na wizję bezpieczeństwa międzynarodowego są problemy ekologiczne, a wśród nich należy wymienić zanieczyszczenie powietrza, oraz wód i gleb. Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza jest emisja do atmosfery związków węgla, siarki i azotu, spowodowana rozwojem przemysłu i komunikacji. Gazy te tworzą warstwy utrudniające oddawanie ciepła przez powierzchnię Ziemi, powodując efekt cieplarniany. Jednocześnie są niszczone warstwy ozonu(głównie w wyniku emisji freonu), co ułatwia przenikanie promieni słonecznych, zwłaszcza ultrafioletowych. Z powodu efektu cieplarnianego w ciągu najbliższych 50 lat temperatura na Ziemi może się podnieść nawet o pięć stopni Celsjusza, co zagraża topnieniem lodowców, zwiększeniem ilości wody w oceanach i w końcu zatopieniem znacznych obszarów lądowych, np. w Egipcie, Bangladeszu, czy Chinach. Zanieczyszczenie gleby stanowi istotny problem z powodu potrzeby wyżywienia zwiększającej się populacji( zwłaszcza w krajach Afryki i Azji Południowo-Wschodniej), ponieważ właściwy ich stan jest fundamentem zwiększonej produkcji rolnej , mogącej zaspokoić potrzeby coraz liczniejszej ludności. Istnieje groźba zalania przez oceany części pól uprawnych, w dodatku redukcja powierzchni lasów oraz przemysł wydobywczy powodują erozję gleb, zmiany ukształtowania terenu, a także obniżenie poziomu wód głębinowych. Problemem towarzyszącym degradacji gleb jest brak wody pitnej, która jednocześnie potrzebna jest do produkcji rolnej i przemysłowej. Ochrona zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami jest konieczna zwłaszcza w krajach uprzemysłowionych, natomiast jej gromadzenie(np. w Afryce) to wciąż nierozwiązany problem wywołujący wiele konfliktów. Naprzeciw problemom ekologicznym wychodzą działania na rzecz ochrony środowiska. W krajach uprzemysłowionych poważna kwestią staje się utylizacja odpadów, opakowań i zużytych produktów. Szczególną dbałość w tym zakresie wykazuje Unia Europejska, wydając stosowne dyrektywy(np. w sprawie starych samochodów, artykułów gospodarstwa domowego oraz odpadów toksycznych). Również utylizacja ścieków komunalnych i przemysłowych ma istotne znaczenie dla ochrony wód i gleby. Stąd Unia Europejska chętnie wspiera budowę lokalnych oczyszczalni. Ochrona środowiska jest niezwykle ważnym wyzwaniem, które jednoczy w działaniach społeczność międzynarodową. Z inicjatywy i pod auspicjami ONZ w 1992 roku odbył się w Rio de Janeiro Światowy Szczyt Ziemi, na którym przyjęto m.in. konwencję klimatyczną(uzupełnioną w 1997 r. protokołem z Kioto), dotyczącą redukcji emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Zatwierdzono tam również program Agenda 21, będący zbiorem zaleceń dotyczących działań, które należy podjąć w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju. W 2002 roku na szycie w Johannesburgu uwypuklono związek między biedą a eksploatacją zasobów naturalnych oraz ochroną środowiska. Zadeklarowano tam również zaprzestanie do 2020 r. wytwarzania i stosowania środków chemicznych w sposób szkodliwy dla ludzi i środowiska. Wiele działań w zakresie ochrony środowiska jest podejmowanych w ramach Agendy 21- programu przyjętego w Rio jako fundamentu zrównoważonego rozwoju świata. Podsumowując, wizja bezpieczeństwa międzynarodowego jest przestrzenią plastyczną, płynną, dynamiczną, ponieważ kształtują je coraz to nowe czynniki-wyzwania, które społeczność międzynarodowa zmuszona jest podjąć, zwłaszcza wówczas gdy stanowią one zagrożenie.