Prawo pracy

Pojęcie umowy o pracę Umowa o pracę jest dokumentem wyrażającym zgodne oświadczenia stron podmiotów ją zawierających (pracownika i pracodawcy), na mocy której pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy określonego rodzaju pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym, zaś pracodawca zobowiązuje się zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem. . Treść umowy o pracę Treścią każdej z umów są wzajemne prawa i obowiązki stron umowy. W umowie zawarte są: • elementy przedmiotowo istotne – czyli te, bez których czynność prawna nie mogłaby w ogóle dojść do skutku • elementy podmiotowo istotne – tzn.

Kup dostęp do treści Dodaj artykuł aby odblokować treść
  1. Pojęcie umowy o pracę Umowa o pracę jest dokumentem wyrażającym zgodne oświadczenia stron podmiotów ją zawierających (pracownika i pracodawcy), na mocy której pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy określonego rodzaju pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym, zaś pracodawca zobowiązuje się zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem. .
  2. Treść umowy o pracę Treścią każdej z umów są wzajemne prawa i obowiązki stron umowy. W umowie zawarte są: • elementy przedmiotowo istotne – czyli te, bez których czynność prawna nie mogłaby w ogóle dojść do skutku • elementy podmiotowo istotne – tzn. takie, które z zasady są nieistotne, jednak z woli stron zyskują rangę elementów istotnych • elementy nieistotne – czyli takie, których brak nie ma wpływu na skuteczność danej umowy; w razie ich braku zastosowane zostaną odpowiednie przepisy ustawy lub zwyczaje.
  3. Forma umowy o pracę Zgodnie z przepisami prawa stosunek pracy zawarty jest na podstawie zgodnego oświadczenia woli stron, które polega na takim zachowaniu się, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Z powyższego stanowiska wynika fakt, iż umowa o pracę nie musi mieć pod rygorem nieważności formy pisemnej. Jeżeli bowiem strony nie zawrą umowy w formie pisemnej to na pracodawcy ciąży obowiązek pisemnego potwierdzenia elementów stosunku pracy. Niedochowanie tej procedury stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym i podlega karze grzywny. Zawarcie umowy o pracę na piśmie ma niewątpliwie walor dowodowy, gdyż w ten sposób strony mogą potwierdzić zawarcie konkretnego stosunku pracy.
  4. Zakaz konkurencji Na podstawie umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy pracownik, niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy, jest zobowiązany do niepodejmowania działalności konkurencyjnej wobec działalności swojego pracodawcy. Z pracownikami mającymi dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, możliwe jest zawarcie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Skutki zawarcia umowy o zakazie konkurencji
  • Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy
  • Umowa stron
  • Sankcje za naruszenie umowy
  • Odpowiedzialność materialna
  • Rozwiązanie umowy o pracę
  • Zakaz konkurencji po ustaniu zatrudnienia
  • Odszkodowanie dla pracownika
  • Odszkodowanie dla pracodawcy
  • Rozwiązanie umowy
  1. Rodzaje umów o pracę: • umowa na czas nieokreślony; • umowa na czas określony; • umowa na okres próbny; • umowa na zastępstwo; • umowa na czas wykonania określonej pracy *Umowa na czas nieokreślony- jest, jak sama nazwa wskazuje, umową której końca nie można określić w chwili jej zawarcia. Należy dodać, iż umowa taka jest najkorzystniejsza dla pracownika, ponieważ gwarantuje mu względną stabilność zatrudnienia u danego pracodawcy.
  • Umowa na czas określony- jest przykładem klasycznej umowy terminowej. Umowa taka z góry przewiduje termin jej zakończenia, bądź wskazując konkretną datę kalendarzową lub też pewne zdarzenie (fakt), które da się umiejscowić w czasie. Umowa na czas określony jest mniej korzystna dla pracownika niż ta zawarta na czas nieokreślony.
  • Umowa na okres próbny- Ten typ umowy zawierany jest również na czas określony. Przeznaczeniem tego typu umów jest zatrudnienie pracownika w celu sprawdzenia jego przydatności do danego zakładu pracy. Może bowiem okazać się, iż oferowana praca i płaca przez pracodawcę nie będzie odpowiadać pracownikowi, bądź sposób wykonywania danej pracy przez pracownika nie będzie odpowiadał pracodawcy. W takim wypadku po upływie umowy na okres próbny strony nie zawrą nowej umowy (na czas określony, czas nieokreślony). Umowa na okres próbny nie może trwać dłużej niż 3 miesiące, zaś brak jakichkolwiek przeszkód, aby taka umowa trwała krócej. W praktyce tego typu umowy występują bardzo często.
  • Umowa na zastępstwo- Celem zawarcia takiej umowy jest chęć (a często konieczność ) zastąpienia nieobecnego w pracy pracownika inną osobą zatrudnioną przez pracodawcę. Nieobecność taka musi być jednak usprawiedliwiona, a co za tym idzie musi wynikać z przyczyn niezależnych od nieobecnego pracownika (choroba, urlop macierzyński). W niektórych przypadkach trudno jest przewidzieć koniec takiej umowy (chodzi o dokładną datę), ponieważ nieobecność zastępowanego pracownika może ulec skróceniu, bądź przedłużeniu.
  • umowa na czas wykonania określonej pracy- mowa taka zawierana jest miedzy pracownikiem i pracodawcą w celu wykonania określonej pracy, przy czym trudno jest określić precyzyjnie termin jej trwania. Umowy takie nie podlegają wypowiedzeniu, a jej zakończenie może wynikać z ogólnych zasad wygaśnięcia umów, bądź ich rozwiązania bez wypowiedzenia.
  1. Nawiązanie pozaumownych stosunków pracy –Mianowanie, Powołanie, Wybór Powołanie -Powołanie jest pozaumowną podstawą zatrudnienia. -Powołanie jest jednostronnym aktem administracyjnym. -Dla powstania stosunku pracy z powołania konieczna jest zgoda osoby powoływanej. -Na podstawie powołania zatrudnia się pracowników w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Pracownikami zatrudnionymi na podstawie powołania są m.in.: -dyrektor i zastępca dyrektora przedsiębiorstwa państwowego,dyrektorzy instytucji kultury, skarbnik i sekretarz gminy. -Powołanie może poprzedzać konkurs. -Powołanie daje pracodawcy większą swobodę w rozwiązaniu stosunku pracy. Wybór Nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. Źródła nawiązania stosunku pracy Wybór Na podstawie wyboru zatrudnia się m.in. -wójta (burmistrza, prezydenta miasta), ich zastępców, -członków zarządu gminy, jeżeli statut gminy bądź związku tak stanowi -Rozwiązanie stosunku pracy z wyboru związane jest z wygaśnięciem mandatu. Mandat wygasa w razie: ustąpienia z zajmowanego stanowiska, upływu kadencji, odwołania ze stanowiska, śmierci pracownika Mianowanie -Pracownicy mianowani stanowią, poza umową o pracę, najliczniejszą grupę pracowników. -Mianowanie jest podstawą zatrudnienia większości pracowników w publicznych jednostkach organizacyjnych. -Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania w przypadkach:
  • uzasadnionych szczególnym charakterem pracy,
  • określonych odrębnymi przepisami (pragmatyki służbowe). Mianowanymi są m.in.: pracownicy służby cywilnej, pracownicy samorządowi, prokuratorzy, sędziowie, pracownicy NIK, nauczyciele, nauczyciele akademiccy. Stosunek pracy z mianowania charakteryzuje się: szczególnymi regułami zatrudniania oraz kariery zawodowej, większą stabilizacją zatrudnienia oraz większą dyspozycyjnością pracownika, często wyłączony lub ograniczony jest tryb sądownictwa pracy.
  1. Rozwiązanie umownego stosunku pracy . Rozwiązanie umownego stosunku pracy następuje: 1. na mocy porozumienia stron , 2. oświadczenia jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia : 2 tyg. - zatrudniony krócej niż 6 m-cy, 1 m-c - zatrudniony co najmniej 6 m-cy , 3 m-ce - zatrudniony powyżej 3 lat, 3. oświadczenia jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, 4. z upływem czasu na jaki była zawarta, 5. z dniem zakończenia pracy, dla wykonania której umowa była zawarta, 6. umowa na okres próbny - z upływem tego okresu, a za wypowiedzeniem : 3 dni - gdy umowa zawarta była na okres poniżej 2 tyg. , 1 tydzień - powyżej 2 tyg., 2 tyg. - gdy zawarta była na okres 3 m-cy . Okres wypowiedzenia umowy obejmuje tydzień , miesiąc albo ich wielokrotność - kończy się odpowiednio w sobotę lub ostatni dzień m-ca . Wypowiedzenie winno być dokonane na piśmie .
  2. Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron . Każdą umowę, w tym również umowę o pracę, można rozwiązać na podstawie porozumienia stron. Taki sposób zakończenia stosunku pracy zależy tylko i wyłącznie od woli pracownika i pracodawcy. Rozwiązanie umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron jest ugodowym zakończeniem stosunku pracy. Obydwie strony dogadują się i ustalają dzień zakończenia wykonywania pracy. W praktyce wygląda to najczęściej tak, że pracownik lub pracodawca występuje z propozycją rozwiązania umowy. W tej propozycji sugeruje termin do rozwiązania umowy oraz proponuje wzajemne rozliczenia między stronami.
  3. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronną czynnością prawną i nie wymaga zgody drugiej strony stosunku pracy. Wypowiedzenie o pracę może nastąpić zarówno ze strony pracownika jak i jego pracodawcy. Zdarza się, iż podejmujemy decyzję, że rezygnujemy z pracy, wypełniamy odpowiedni wniosek i zanosimy go na biurko naszego chlebodawcy, ten zaś nie zamierza go podpisać. Możemy wówczas walczyć o swoje i domagać się praw. Warto zatem poprosić o pomoc świadków, którzy zaświadczą, iż wypowiedzenie zostało doręczone pracodawcy, ten natomiast go odrzucił. Problem pojawia się wtedy, kiedy takich świadków po prostu nie mamy. Wypowiedzenie o pracę przez pracownika można wysłać także listem poleconym. Wypowiedzenie dotyczy przede wszystkim umów na okres próbny, nieokreślony i określony. Natomiast w przypadku umowy o dzieło czy umowy zlecenie, rezygnacja z pracy może nastąpić z dnia nadzień. W momencie, gdy pracodawca wypowiada umowę na czas nieokreślony, obok najistotniejszych informacji, powinien wskazać przyczynę wypowiedzenia.